Nikodem Skotarczak

Nikodem Skotarczak
Nikoś
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1954
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1998
Gdynia

Przyczyna śmierci

zabójstwo

Miejsce spoczynku

Cmentarz Srebrzysko w Gdańsku

Nikodem Skotarczak, ps. „Nikoś” (ur. 29 czerwca 1954 w Gdańsku, zm. 24 kwietnia 1998 w Gdyni) – polski mafiozo, biznesmen i działacz sportowy oraz sponsor Lechii Gdańsk.

Życiorys

Urodził się i dorastał w Gdańsku. Pracował w Gdańsku jako ochroniarz w nocnym klubie „Lucynka”. Z wykształcenia był ogrodnikiem[1]. Był także na początku swojej kariery ochroniarzem „Mecenasa” – największego pasera z Trójmiasta. Michał Antoniszyn ps. Mecenas dostrzegł potencjał Nikosia i później przez wiele lat razem współpracowali. Nikoś wyjechał do Budapesztu, gdzie z kolegami handlował walutą i różnymi artykułami, które sprowadzali do Polski[2].

W połowie lat 70. stał się cinkciarzem oraz założył pierwszą zorganizowaną grupę przestępczą zajmującą się przemytem kradzionych samochodów z Niemiec i Austrii do Polski, ale oficjalnie próbowano udowodnić mu paserstwo zaledwie dwudziestu kilku samochodów.

Na początku lat 80. był sponsorem Lechii Gdańsk, a po zdobyciu przez nią Pucharu Polski w sezonie 1982/1983, otrzymał z rąk Kazimierza Rynkowskiego, ówczesnego prezydenta miasta, tytuł „Zasłużonego dla Gdańska”. W połowie lat 80. wyemigrował do Niemiec Zachodnich, skąd nadal kierował przemytem kradzionych samochodów. Mieszkał z trzecią żoną w Hamburgu, gdzie był współwłaścicielem firmy „Skotex” oraz sklepu z elektroniką. W listopadzie 1986 przeniósł się z Hamburga do Berlina, gdzie w 1989 został zatrzymany przez policjantów podczas jazdy kradzionym samochodem marki Audi Coupé. Został za to skazany na karę 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności i został osadzony w więzieniu Moabit w Berlinie. 4 grudnia 1989, po niecałych trzech miesiącach odbywania kary, uciekł: podczas widzenia w zakładzie karnym Berlin-Tegel zamienił się ubraniami ze swoim bratem i spokojnie wyszedł.

Na początku lat 90. powrócił do Polski nielegalnie przez Austrię. W 1991 roku poznał w Krakowie swoją ostatnią, czwartą żonę – Edytę. “Nikoś” był już wówczas bardzo znaczącym paserem samochodowym na dużą skalę. Nie jest tajemnicą, że samochody, które „sprowadzał” zza granicy na podstawione i chętne osoby, były sprzedawane między innymi przedstawicielom ówczesnych elit, w tym członkom lokalnych i centralnych struktur PZPR, a także milicjantom, przedstawicielom resortów, hierarchom kościoła i innym notablom, a jego działalność odbywała się poprzez jego liczne krajowe i międzynarodowe kontakty. Pomimo że podejrzewano go o kierowanie zorganizowaną grupa przestępczą w skład której wchodzili m.in. milicjanci, złodzieje, fałszerze dokumentów i właściciele warsztatów samochodowych, to na początku lat 90 na wniosek późniejszego szefa gdańskiego Centralnego Biura Śledczego Policji (CBŚ) majora Edmunda Muchy zakończono operację kryptonim „GRUDA” dotyczącą rozpracowywania jego grupy i sprawę oficjalnie umorzono – nie stawiając „Nikosiowi” żadnych zarzutów. Wtedy Nikodem Skotarczak zaczął inwestować także w legalne interesy. W tym czasie poszukiwany był listem gończym wydanym przez niemiecką policję za ucieczkę z więzienia i ukrywał się m.in. w Krakowie, gdzie poznał swoją ostatnią żonę Edytę. Nie przeszkadzało mu to przyjaźnić się i robić interesy z osobami z listy 100 najbogatszych Polaków (według tygodnika WPROST), ale także spotykać się towarzysko z wieloma innymi znanymi osobistościami, w tym sportowcami i aktorami[3].

W 1992 w Krakowie wymknął się z policyjnej obławy. W lipcu tego samego roku uciekł z policyjnego konwoju w Warszawie. Poszukiwany na podstawie listu gończego, przez kilka miesięcy ukrywał się. Został zatrzymany w lutym 1993 na Żoliborzu w Warszawie, pod zarzutem posługiwania się fałszywym paszportem i ucieczki z policyjnego konwoju. W 1993 roku został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności. Zakład karny opuścił w lutym 1994 – oficjalnie za dobre sprawowanie, a w rzeczywistości dzięki łapówkom wręczanym funkcjonariuszom Służby Więziennej[1].

Po odzyskaniu wolności dalej inwestował w legalne interesy. Był też znany z tego, iż należące do znanych osób ukradzione samochody odzyskiwał za darmo. W październiku 1996 w ówczesnym Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku rozpoczął się proces w sprawie Skotarczaka, oskarżanego przez śledczych z prokuratury m.in. o kierowanie grupą przestępczą zajmującą się kradzieżami samochodów. W 1994 roku w pałacu ślubów w Gdańsku Nikodem zalegalizował związek ze swoją czwartą żoną, Edytą Skotarczak. Świadkami byli Henryk Konopka (biznesmen i jeden z najlepszych polskich golfistów – przyjaciel Nikodema) oraz Renata Kurowska (żona Wojciecha Kurowskiego – znanego biznesmena i współzałożyciela firmy ubezpieczeniowej Hestia – przyjaciela Nikodema)[4]. Miał 4 dzieci, w tym syna i córkę z ostatnią żoną Edytą Skotarczak[5].

W 1997 wystąpił w filmie pt. Sztos, debiucie reżyserskim Olafa Lubaszenki; zagrał w tym filmie rolę epizodyczną jako mężczyzna witający się z Erykiem (granym przez Jana Nowickiego)[6].

Żona Nikosia, w pierwszym wywiadzie udzielonym po 24 latach od zabójstwa męża stwierdziła wprost, że niektóre osoby były zainteresowane w kreowaniu jego nieprawdziwego, a krzywdzącego wizerunku, podczas gdy prawda jest nieco bardziej skomplikowana[7].

W 2022 r. ukazała się książka ostatniej żony Nikosia – Edyty Skotarczak pt. Nikodem Skotarczak „Nikoś” Ruletka życia[8].

Strzelanina w agencji towarzyskiej w Gdyni

Grób Nikodema Skotarczaka

Został zastrzelony 24 kwietnia 1998, gdy około południa do agencji towarzyskiej „Las Vegas” mieszczącej się przy ul. Chwarznieńskiej 170a w Gdyni weszło dwóch zamaskowanych mężczyzn. Jeden z nich strzałami z małej odległości zabił Nikodema Skotarczaka i rykoszetem zranił jego przyjaciela i wspólnika Wojciecha K., ps. „Kura”, jednego z oficjalnych założycieli i współwłaściciela firmy ubezpieczeniowej Hestia[9]. Nikoś i Kura wraz ze swoimi żonami świętowali imieniny Wojciecha K., ps. Kura[10]. W klubie Las Vegas przebywały także żony „Nikosia” i „Kury”[11]. Śledztwo prowadzone przez prokuratorów z Prokuratury Okręgowej w Gdańsku – Janusza Kaczmarka i Konrada Kornatowskiego nie przyniosło rezultatów. Zabójcy, ani ewentualnych zleceniodawców, nie schwytano. Postępowanie umorzono. Śmierć Nikodema Skotarczaka mogła być też efektem jego konfliktu z członkami grupy pruszkowskiej, co potwierdzał w swoich zeznaniach świadek koronny Jarosław Sokołowski, pseudonim „Masa”[1]. Według innej teorii zleceniodawcą był gdańszczanin Daniel Zacharzewski, ps. „Zachar”[12].

W sprawie zabójstwa Skotarczaka, jako zleceniodawca, sądzony był także Krzysztof Jędrzejczak z łódzkiej „ośmiornicy”. Postępowanie umorzono jednak z powodu „rażących uchybień”, a proces ruszył ponownie w 2010. „Nikoś” został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[13] (rejon I, polana I)[14].

Filmy

W 1996 powstał dokumentalny film telewizyjny Kraina złudzeń w reżyserii Wojciecha Szumowskiego, opowiadający o „Nikosiu”[15].

W 2021 powstał film fabularny w reżyserii Macieja Kawulskiego Jak pokochałam gangstera, inspirowany życiorysem „Nikosia”[16].

Film Macieja Kawulskiego został poddany szerokiej krytyce, w tym przez wdowę po Nikosiu Edytę Skotarczak, co było przytaczane i komentowane w ogólnopolskich i lokalnych mediach[17] – między innymi w Dzienniku Bałtyckim, Polska Times, onet.pl, pudelek.pl, spidersweb.pl interia.pl czy wp.pl[18].

Przypisy

  1. a b c Mafia to nie tylko Pruszków. Historia Nikodema S. ps. „Nikoś”, wiadomosci24.pl [dostęp 2015-12-06].
  2. Edyta Skotarczak, Nikodem Skotarczak "Nikoś" : ruletka życia, wyd. Wydanie I, Sopot: Stinger Investments, 2022, ISBN 978-83-964546-0-7, OCLC 1342482824 [dostęp 2022-09-15].
  3. Agnieszka Kostuch, Żona Nikodema Skotarczaka, Edyta Skotarczak, wydaje książkę. Znamy pierwsze szczegóły, Dziennik Bałtycki, 22 lutego 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  4. Agnieszka Kostuch, Nikodem Skotarczak, „Nikoś”: żona komentuje film Kawulskiego. Edyta Skotarczak wydała mocne oświadczenie, Polska Times, 19 stycznia 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  5. Edyta Skotarczak – Oficjalna strona żony „Nikosia”, www.edytaskotarczak.com [dostęp 2022-07-16].
  6. Sztos w bazie filmpolski.pl
  7. Agnieszka Kostuch, Żona Nikosia w pierwszym wywiadzie po 24 latach od zabójstwa męża: „Niektóre osoby chciały wykreować jego nieprawdziwy wizerunek”., Dziennik Bałtycki, 12 lutego 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  8. Agnieszka Kostuch, Przedsprzedaż książki o „Nikosiu”. Data premiery, fragment, gdzie kupić, cena. To jedna z najbardziej wyczekiwanych książek tego roku, Dziennik Bałtycki, 31 maja 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  9. Redakcja, Kim był Nikoś, czyli Nikodem Skotarczak – jeden z najbardziej wpływowych mafiosów z Trójmiasta i ojciec chrzestny mafii? [zdjęcia Nikosia], Dziennik Bałtycki, 24 kwietnia 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  10. Agnieszka Kostuch, 24. Rocznica śmierci Nikodema Skotarczaka. Jak zginął Nikoś? Edyta Skotarczak przerwała milczenie, Dziennik Bałtycki, 23 kwietnia 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  11. Kulisy zabójstwa ojca chrzestnego polskiej mafii.
  12. Egzekucja Nikodema Skotarczaka ps. Nikoś. karasmierci.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-08)]..
  13. Antyballada o Nikosiu.
  14. Nikodem Skotarczak. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-30].
  15. Kraina złudzeń w bazie filmpolski.pl
  16. Jak pokochałam gangstera w bazie filmpolski.pl
  17. Agnieszka Kostuch, Nikodem Skotarczak, „Nikoś”: żona komentuje film Kawulskiego. Edyta Skotarczak wydała mocne oświadczenie, Dziennik Bałtycki, 19 stycznia 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).
  18. Magdalena Drozdek, „Ordynarna wizja”. Żona Nikosia miesza hit Netfliksa z błotem, film.wp.pl, 18 stycznia 2022 [dostęp 2022-07-16] (pol.).

Bibliografia

  • Rixdorf, Werner: Das steinerne Gesicht: Der Pate von Danzig Nikodem Skotarczak (Kamienna twarz: ojciec chrzestny z Gdańska Nikodem Skotarczak), Karin Kramer Verlag Berlin 1993, 167 s., ISBN 3-87956-117-6.
  • Zadworny, Adam: Antyballada o Nikosiu, [w:] Gazeta Wyborcza 11.07.2005 [1]
  • Skotarczak, Edyta: Nikodem Skotarczak "Nikoś" Ruletka życia, Stinger Investments Sopot 2022, 289 s., ISBN 978-83-964546-0-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grób NikodemaSkotarczaka.jpg
Autor: Fortunat202222, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Nikodema Skotarczaka.
NikodemSkotarczak.jpg
Autor: Fortunat202222, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nikodem Skotarczak „Nikoś".