Nikol A-2

	Nikol A-2
	Nikol A-2
	; Samolot-amfibia Nikol A-2 na lotnisku w Rostoku. Jesień 1939 lub zima 1940 r.
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Warsztaty parku lotniczego MDL
Konstruktor	Jerzy Nikol
Typ	szkolny samolot-amfibia
Konstrukcja	drewniana
Załoga	2 (instruktor, uczeń)
	Historia
Data oblotu	4 marca 1939
Lata produkcji	1939
Liczba egzemplarzy	1 prototyp
	Dane techniczne
Napęd	De Havilland Gipsy Major
Moc	130 KM (96 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	12,6 m
Długość	7,70 m
Wysokość	3,10 m
Powierzchnia nośna	21,50 m²
	Masa
Własna	630 kg
Użyteczna	320 kg
Startowa	950 kg
Zapas paliwa	235 l
	Osiągi
Prędkość maks.	150 km/h
Prędkość przelotowa	120 km/h
Prędkość minimalna	80 km/h
Prędkość wznoszenia	2,4 m/s
Pułap	3800 m
Zasięg	600 km
	Dane operacyjne
	Liczba miejsc
	2
	Użytkownicy
	Polska, Niemcy

Nikol A-2 – polski prototypowy szkolny samolot–amfibia wybudowany w 1939 roku.

Historia

W maju 1929 roku inż. Jerzy Nikol rozpoczął projektowanie samolotu–amfibii, był to jego osobisty projekt^[1]. W 1930 roku dokonano badań w tunelu aerodynamicznym w Warszawie kadłuba samolotu. W 1935 roku takim badaniom poddano modelu całego samolotu. Następnie własnym staraniem konstruktora projekt i obliczenia udało mu się zatwierdzić w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie^[2]. Konstruktor nadał mu wtedy nazwę Nikol A-2.

Nowym samolotem w 1935 roku zainteresowało się Kierownictwo Marynarki Wojennej, które zamierzało zastosować samolot-amfibię Nikol A-2 jako samolot pokładowy stawiacza min ORP „Gryf”. Inż. Jerzy Nikol opracował projekt katapulty umożliwiającej start amfibii z pokładu „Gryfa”^[3]. Także Morski Dywizjon Lotniczy chciał go używać jako samolot szkolny i patrolowy. Przewidywano, że samolot będzie też używany przez Rzeczną Eskadrę Lotniczą Flotylli Pińskiej^[2].

Do budowy prototypu samolotu Nikol A-2 przystąpiono w warsztatach parku lotniczego MDL w Pucku w 1936 roku. Budowa prototypu trwała długo, ze względu na miejsce jego budowy i zakończona została dopiero w marcu 1939 roku.

Pierwszy lot samolotu Nikol A-2 odbył się 4 marca 1939 roku, a próby w locie trwały do końca sierpnia 1939 roku. Pilotem doświadczalnym był bosm. pil. W. Kaczmarczyk. Do końca sierpnia ukończono cykl prób w locie oraz startów i lądowań z wody i wodowania^[1].

Po wybuchu II wojny światowej samolot-amfibia Nikol A-2 1 września 1939 roku został ewakuowany z Pucka do portu wojennego na Helu, gdzie został zakotwiczony i zamaskowany. Tam został kilkakrotnie ostrzelany i uszkodzony w czasie bombardowań portu przez lotnictwo niemieckie^[2].

Po zajęciu Helu przez Niemców, samolotem Nikol A-2 zainteresowało się lotnictwo niemieckiej marynarki wojennej i wywiozło go do Niemiec. Tam został wyremontowany i służył jako eksponat w bazie morskiej w Rostoku. Nadano mu fikcyjne znaki rejestracyjne D-GÖTZ.^[4]. Najprawdopodobniej został zniszczony w wyniku działań wojennych.

Konstrukcja

Samolot Nikol A-2 był dwumiejscowym szkolnym samolotem-amfibią, grzbietopłatem o konstrukcji drewnianej. Podwozie Podwozie pływakowe – stałe, kołowe podnoszone za pomocą korby. Napęd: 1 silnik rzędowy chłodzony powietrzem 4-cylindrowy de Havilland Gipsy Major, śmigło pchające, trójłopatowe drewniane^[1].

Kadłub o spodniej części łodziowej miał konstrukcję półskorupową, drewnianą i był kryty sklejką. Podzielono go na kilka grodzi wodoszczelnych. Z przodu w górnej części kadłuba znajdowała się zakryta kabina załogi z dwoma miejscami obok siebie, wyposażona w dwie sterownice i niezbędne przyrządy pokładowe. Osłona kabina była otwierana ze stałym wiatrochronem, istniała możliwość jej odrzucenia w przypadku awarii. Za kabiną umieszczono bagażnik, a za nim główny zbiornik paliwa o pojemności 200 l. Za skrzydłami wykonano na grzbiecie kadłuba hermetyczny właz do bagażnika, głównego zbiornika paliwa i pompy. Na końcu kadłuba zamocowano usterzenie klasyczne z dwoma usterzeniami pionowymi. Stateczniki kryte były sklejką, stery płótnem.

Do środkowej części kadłuba przytwierdzono płat o konstrukcji drewnianej i kształcie trapezowym, wolnonośny, dwudźwigarowy, do tylnego dźwigara kryte był sklejką, a dalej płótnem. W środkowej części płata usytuowano zbiornik paliwa o pojemności 35 l.

Nad płatem w środkowej części zamontowano na łożu w kształcie piramidki z rurek stalowych i duralowych silnik rzędowy ze śmigłem pchającym.

Pływaki podskrzydłowe drewniane z przegrodami wodoszczelnymi były kryte sklejką i mocowane do skrzydeł za pomocą rurek stalowych. Podwozie kołowe główne, z kołami wyposażonymi w hamulce, było podnoszone do góry za pomocą korby i opuszczane pod własnym ciężarem.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Glass 1976 ↓, s. 118.
↑ ^a ^b ^c Zasieczny 2006 ↓, s. 28.
↑ Wyrzutnia okrętowa dla amfibii Nikol A-2. „Skrzydlata Polska”. 51-52/1962, s. 15, 23-30 grudnia 1962. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
↑ Wojenne losy amfibii Nikol A-2. Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, 1988, s. 39, seria: Technika lotnicza i astronautyczna. 9`83. ISSN 0040-1145. OCLC 839130718.

Bibliografia

Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976. OCLC 830596725.
Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 156-158. ISBN 83-206-0478-8.
Adam Zasieczny: Broń Wojska Polskiego 1939-1945. Lotnictwo, Marynarka Wojenna. Warszawa: Alma-Press, 2006, s. 28. ISBN 83-7020-334-5.

[CITEREFGlass1976118-1] Glass 1976 ↓, s. 118.

[CITEREFZasieczny200628-2] Zasieczny 2006 ↓, s. 28.

[3] Wyrzutnia okrętowa dla amfibii Nikol A-2. „Skrzydlata Polska”. 51-52/1962, s. 15, 23-30 grudnia 1962. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

[4] Wojenne losy amfibii Nikol A-2. Warszawa: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, 1988, s. 39, seria: Technika lotnicza i astronautyczna. 9`83. ISSN 0040-1145. OCLC 839130718.

[:1-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] SPAD 51^[A] SPAD 61^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Nikol A-2

Spis treści

Historia

Konstrukcja

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie