Nil Kabazylas

Nil Kabazylas
Data i miejsce urodzenia

ok. 1300
Saloniki

Data i miejsce śmierci

1363
Konstantynopol

Język

grecki

Dziedzina sztuki

teolog

Ważne dzieła

De primatu papae

Nil Kabazylas lub Kabasilas[1] (gr. Νεῖλος Καβάσιλας, Neilos Kabasislas, ur. ok. 1300, zm. 1363) – bizantyński teolog, zwolennik nurtu mistycznego zwanego palamityzmem.

Życiorys

Urodził się około 1300 r. w Salonikach. Był nauczycielem w Konstantynopolu. Uczył między innymi Demetriusza Kydonesa, z którym później prowadził polemikę dotyczącą teologii świętego Tomasza z Akwinu. Kabazylas przyjmował naukę Tomasza, różnił się jednak od Kydonesa poglądami na pochodzenie Ducha Świętego i palmityzm. W okresie walki o tron cesarski pomiędzy Janem VI Kantakuzenem a Janem V Paleologiem poparł Kantakuzena. Po zwycięstwie Kantakuzena został urzędnikiem cesarskim. Po 1353 r. wstąpił do klasztoru, a po śmierci Grzegorza Palamasa (1361) został wybrany na metropolitę Salonik. Prawdopodobnie nigdy nie objął rządów w diecezji. Jego faktycznym następcą został jego uczeń i krewny Mikołaj Kabazylas. Nil Kabazylas zmarł w 1363 r. najprawdopodobniej w Konstantynopolu[2].

Pisma

Nil Kabazylas napisał traktat wyrażający sprzeciw wobec prymatu biskupa Rzymu De primatu papae (protestanckie wydanie M. Flaciusa z 1555, w Konstantynopolu wydane w 1624, PG 149, 700–730). Swoje poglądy na różnice pomiędzy Kościołami łacińskim i greckim zawarł w De causis dissensionum in Ecclesiam (PG 149, 684–700). W Mowie (Logos sýntomos) polemizował z antyhezychastycznym stanowiskiem Barlaama i Akyndyna. Przeciwnik unii Kościołów greckiego i łacińskiego, zwalczał dogmat rzymski o pochodzeniu Ducha Świętego (Filioque) w 3 większych traktatach, m.in. O pochodzeniu Ducha Świętego według Łacinników (Perí tes tu hagíu pneúmatos ekporeúseos katá Latinon)[2][3].

Przypisy

  1. ↑ O. Jurewicza w Zasadach spolszczania i transpozycji imion własnych i nazw geograficznych greckich epoki bizantyńskiej podaje formę Kabazylas (w G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum, s. 614) Formę Kabasilas stosuje m.in. Z. Pałubska (Encyklopedia katolicka, t. 8, s. 301)
  2. ↑ a b Zofia Pałubska: Neilos Kabazylas. W: Encyklopedia katolicka. T. 8. s. 301.
  3. ↑ O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 286.

Bibliografia

  • O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X.
  • Zofia Pałubska: Neilos Kabasilas. W: Encyklopedia katolicka. T. 8. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2000, s. 301.