Nina Baryłko-Pikielna

Nina Baryłko-Pikielna
Ilustracja
Zdjęcie z obwoluty książki
Zarys analizy sensorycznej żywności
(WNT 1975)
Data i miejsce urodzenia2 stycznia 1930
Warszawa
Data i miejsce śmierci26 maja 2019
Warszawa
Profesor nauk rolniczych
Specjalność: analiza i ocena żywności,
chemia i technologia żywności
Alma MaterPolitechnika Gdańska
Doktorat1962 – nauki techniczne
Politechnika Gdańska
Profesura1987
Polska Akademia Nauk
StatusCzłonek honorowy
Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych, Komitet Nauk o Żywności
Praca naukowa
Instytut badawczyInstytut Żywności i Żywienia im. prof. dr. med. Aleksandra Szczygła w Warszawie,
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
Grób Niny Baryłko Pikielnej

Nina Maria Baryłko-Pikielna (ur. 2 stycznia 1930 w Warszawie, zm. 26 maja 2019 tamże[1][2]) – polska specjalistka w dziedzinie badań jakości artykułów żywnościowych, a przede wszystkim sensorycznych analiz jakości, profesor nauk rolniczych, związana z Instytutem Żywności i Żywienia im. prof. Aleksandra Szczygła i SGGW w Warszawie oraz Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.

Życiorys

Córka Mariana i Eugenii. Ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej w roku 1955[3][4]. Już w czasie studiów rozpoczęła badania naukowe w Katedrze Technologii Produktów Zwierzęcych. Jej kierownikiem był Damazy Tilgner, specjalista w dziedzinie analizy sensorycznej, autor podręcznika „Analiza organoleptyczna żywności”, wydanego w roku 1957 przez Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, który był pierwszą w Polsce i jedną z pierwszych na świecie książek na temat metodyki sensorycznych ocen jakości produktów przemysłu spożywczego. Po ukończeniu studiów kontynuowała, w latach 1955–1959, pracę naukową w zespole prof. Tilgnera, zajmując się przede wszystkim problemami analizy sensorycznej[5][4].

W roku 1959 otrzymała stanowisko kierownika Pracowni Analizy Sensorycznej w Instytucie Przemysłu Mięsnego w Warszawie[a][6][7]. Pracownia została przekształcona wkrótce w Zakład Badania Jakości[4].

W roku 1962 uzyskała stopień doktora nauk technicznych (przewód doktorski przeprowadzony na Politechnice Gdańskiej), a w roku 1964 – nominację na samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, po czym odbyła roczny staż naukowy w Uniwersytecie Kalifornijskim, w zespole Rose Marie Pangborn[8]. W roku 1971 została zatrudniona na stanowisku kierownika Zakładu Technologii Żywności w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie (w Zakładzie wydzielono Pracownię Analizy Sensorycznej)[9]. Prowadziła również zajęcia dydaktyczne w SGGW i na kursach branżowych[4]. W roku 1975 wydała pracę Zarys analizy sensorycznej żywności, która była drugim w Polsce podręcznikiem dotyczącym tej nowej specjalności naukowej[10]. Tytuł naukowy profesora otrzymała w roku 1987 (dziedzina: nauki rolnicze)[3].

W kolejnych latach współtworzyła Pracownię Analizy Sensorycznej w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie i prowadziła badania naukowe w tej jednostce[11].

Była promotorem prac doktorskich[3]:

  • Anna Wojtasik (1997), Rola danych o spożyciu żywności w oszacowaniach pobrania metali ciężkich,
  • Eliza Kostyra (2003), Interakcje dodatków aromatyzujących ze składnikami żywności i ich efekty sensoryczne (na przykładzie preparatów dymu wędzarniczego)[12],
  • Agnieszka Szczepańska (2007), Czynniki warunkujące preferencje konsumenckie i jakość sensoryczną kulinarnego mięsa wieprzowego.

Odeszła na emeryturę w roku 2001. Od 2002 była związana z Wydziałem Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, jako wykładowca i konsultant naukowy[5] (przede wszystkim w Pracowni Analizy Sensorycznej SGGW[13]).

W roku 1990 otrzymała tytuł doctor honoris causa Uniwersytetu Helsińskiego (Faculty of Agriculture and Forestry)[5]. Była członkiem honorowym PAN (Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych, Komitet Nauk o Żywności)[3], członkiem i wiceprezydentem Food Chemistry and Technology Committee of PAS i Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności oraz członkiem zespołów redakcyjnych dwóch specjalistycznych czasopism naukowych[5]. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 38A-3-1)[14]

Publikacje (wybór)

Książki w Bazie Biblioteki Narodowej (autorstwo, tłumaczenia, konsultacja naukowa)[15]
  • Nina Baryłko-Pikielna, Zarys analizy sensorycznej żywności, Warszawa 1975,
  • Nina Baryłko-Pikielna, Stanisław Tyszkiewicz, Stan zanieczyszczenia żywności w Polsce na tle sytuacji światowej i kierunki przeciwdziałania, Warszawa 1985
  • Nina Baryłko-Piekielna, Czesław Kierebiński, Stanisław Tyszkiewicz: Ocena poziomu skażenia żywności jako skutku skażenia środowiska (Polska Akademia Nauk. Komitet Technologii i Chemii Żywności), Warszawa 1985,
  • Żywność (przekł. z fr. J. Dębska, konsultacja nauk. Nina Baryłko-Pikielna) [w:] Ciało i zdrowie (konsultacja nauk. Kazimierz Jakubowski et al.), Warszawa 1992,
  • Helga Drummond (przeł. Nina Pikielna, Zofia Zielińska), W pogoni za jakością, Warszawa 1998,
  • Zmysły a jakość żywności i żywienia, red. Jana Gawęckiego i Niny Baryłko-Piekielnej, Poznań 2007,
  • Nina Baryłko-Pikielna, Irena Matuszewska: Sensoryczne badania żywności[16], Kraków 2009,
Artykuły naukowe

Nina Baryłko-Pikielna jest autorką ok. 140 artykułów w międzynarodowych i polskich czasopismach naukowych[5]. W latach 2005–2010 ukazały się m.in.[3]

  • 2010 – Relationship of pungency and leading flavour attributes in model food matrices – temporal aspects, Food Quality and Preference, E. Kostyra, N. Barylko-Pikielna, U. Dabrowska
  • 2009 – Acceptability of scab-resistant versus conventional apple cultivars by Polish adult and young consumers, Journal of the Science of Food and Agriculture, K. Tomala, N. Baryłko-Pikielna, P. Jankowski, K. Jeziorek, G. Wasiak-Zys
  • 2007 – The effect of fat levels and guar gum addition in mayonnaise-type emulsions on the sensory perception of smoke-curing flavour and salty taste, Food Quality and Preference, E. Kostyra, N. Baryłko-Pikielna
  • 2007 – Sensory interaction of umami substances with model food matrices and its hedonic effect, Food Quality and Preference (współautor: E. Kostyra)
  • 2006 – Volatiles composition and flavour profile identity of smoke flavourings, Food Quality and Preference (współautor: Eliza Kostyra)
  • 2006 – Volatiles composition and flavour profile identity of smoke flavouring, Food Quality and Preference (współautor: E. Kostyra)
  • 2006 – Investigation of astringency of extracts obtained from selected tannins-rich legume seeds, Food Quality and Preference (współautorzy:A. Troszyńska, R. Amarowicz, G. Lamparski, A. Wołejszo)
  • 2005 – Perception of sodium chloride taste in pregnant women with and without essential hypertension, American Journal of Hypertension (współautorzy: Joanna Niegowska, Michal J. Wac, Louis G. Keith)
  • 2004 – Współczesne trendy wyboru i akceptacji żywności, Przemysł Spożywczy (współautor: E. Kostyra)

Uwagi

  1. ↑ Instytut Przemysłu Mięsnego (istniejący od 1955 r.), został połączony w roku 1975 z Instytutem Przemysłu Tłuszczowego (istniejącym od 1949 r.). Utworzony w ten sposób Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego w roku 2009 wszedł w skład Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego jako Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu)

Przypisy

  1. ↑ Dyrekcja i pracownicy Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie. Nina Baryłko-Pikielna. „Wyborcza > Nekrologi”, 2019-05-29. Agora SA. ISSN 0860-908X. [zarchiwizowane z adresu 2019-05-29]. 
  2. ↑ Nina Maria Baryłko-Pikielna. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-29)].
  3. ↑ a b c d e Prof. dr hab. Nina Baryłko-Pikielna, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-01-29].
  4. ↑ a b c d op.cit. Zarys analizy sensorycznej żywności. s. 9–13. i obwoluta
  5. ↑ a b c d e Nina Baryłko-Pikielna (ang.). W: Speakers at the ESN-Seminar More than just Food, Madrid (Spain), May 25-26, 2005 [on-line]. [dostęp 2016-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-18)].
  6. ↑ Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego (pol.). Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców. [dostęp 2013-01-29].
  7. ↑ Oddział Technologii Mięsa i Tłuszczu (dawny Instytut Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego) Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego (pol.). ipmt.waw.pl. [dostęp 2013-01-29].
  8. ↑ Ann C. Noble, Louis E. Grivetti, John R. Whitaker: Rose Marie Pangborn, Food Science and Technology: Davis (ang.). texts.cdlib.org. [dostęp 2013-01-29].
  9. ↑ Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dr. med. Aleksandra Szczygła (pol.). W: Strona internetowa instytutu [on-line]. izz.waw.pl. [dostęp 2013-01-29].
  10. ↑ Nina Baryłko-Pikielna: Zarys analizy sensorycznej żywności. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975.
  11. ↑ Laboratorium Sensoryczne (pol.). W: Strona internetowa Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie [on-line]. pan.olsztyn.pl. [dostęp 2017-02-18].
  12. ↑ Interakcje dodatków aromatyzujących ze składnikami żywności i ich efekty sensoryczne (na przykładzie preparatów dymu wędzarniczego) w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2013-01-28].
  13. ↑ Pracownia Analizy Sensorycznej (pol.). W: Strona internetowa Laboratorium Oceny Żywności i Diagnostyki Zdrowotnej SGGW w Warszawie [on-line]. zyw_lab.sggw.pl. [dostęp 2016-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-25)].
  14. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  15. ↑ Indeks: Autor: BARYŁKO PIKIELNA NINA (pol.). W: BAZY BIBLIOTEKI NARODOWEJ Baza: Przewodnik Bibliograficzny (MARC 21, 1973-…) [on-line]. mak.bn.org.pl. [dostęp 2013-01-28].
  16. ↑ Nina Baryłko-Pikielna, Irena Matuszewska: Sensoryczne badania żywności. Podstawy – Metody – Zastosowania. Wydawnictwo Naukowe PTTŻ, 2009. ISBN 978-83-924646-9-3.

Media użyte na tej stronie

Nina Barylko-Pikielna.png
Nina Baryłko-Pikielna, polska specjalistka w dziedzinie analizy sensorycznej, prof. w Instytutem Żywności i Żywienia im. Prof. Aleksandra Szczygła w Warszawie i w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie (przed 1975 r.)
Nina Baryłko Piekielna grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Niny Baryłko Piekielnej