Ninox

Ninox[1]
Hodgson, 1837[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – sowica brunatna (N. scutulata)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

sowy

Rodzina

puszczykowate

Podrodzina

sowice

Rodzaj

Ninox

Typ nomenklatoryczny

Ninox nipalensis Hodgson, 1837 (= Strix lugubris Tickell, 1833)

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Ninox – rodzaj ptaka z podrodziny sowic (Ieraglaucinae) w rodzinie puszczykowatych (Strigidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, Oceanii i Azji[10][11].

Morfologia

Długość ciała 15–65 cm, rozpiętość skrzydeł 56–140 cm; masa ciała 78–1700 g[10].

Systematyka

Etymologia

  • Ninox: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Nisus Cuvier, 1800 (jastrząb) oraz Noctua Savigny, 1809 (sowa)[12].
  • Hieracoglaux: gr. ἱεραξ hierax, ἱερακος hierakos „jastrząb”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Falco connivens Latham, 1801.
  • Sceloglaux: gr. σκελος skelos „noga”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”; wymarła sowica białolica miała długie, upierzone nogi i palce[12]. Gatunek typowy: Athene albifacies G.R. Gray, 1844.
  • Spiloglaux: gr. σπιλος spilos „plamka”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Strix novaeseelandiae J.F. Gmelin, 1788.
  • Cephaloptynx: gr. κεφαλη kephalē „głowa”; πτυγξ ptunx, πτυγγος ptungos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Noctua punctulata Quoy & Gaimard, 1830.
  • Ctenoglaux: gr. κτεις kteis, κτενος ktenos „grzebień”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Strix scutulata Raffles, 1822.
  • Rabdoglaux: gr. ῥαβδωτος rhabdōtos „pasiasty, paskowany”, od ῥαβδος rhabdos „smuga, pasmo”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Athene (?) strenua Gould, 1838.
  • Rhodoglaux: gr. ῥοδον rhodon „róża”; γλαυξ glaux, γλαυκος glaukos „sowa”[12]. Gatunek typowy: Athene rufa Gould, 1846.
  • Berneyornis: Frederic Lee Berney (1865–1949), australijski ornitolog, prezes RAOU w latach 1934–1935; gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[12]. Gatunek typowy: Athene (?) strenua Gould, 1838.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:

  • Ninox rufa (Gould, 1846) – sowica maskowa
  • Ninox strenua (Gould, 1838) – sowica wielka
  • Ninox albifacies (G.R. Gray, 1844) – sowica białolica – takson przeniesiony na podstawie badań genetycznych z rodzaju Sceloglaux[14]
  • Ninox connivens (Latham, 1801) – sowica szczekliwa
  • Ninox rudolfi A.B. Meyer, 1882 – sowica plamkogłowa
  • Ninox boobook (Latham, 1801) – sowica australijska
  • Ninox leucopsis (Gould, 1838) – sowica tasmańska
  • Ninox novaeseelandiae (J.F. Gmelin, 1788) – sowica ciemnolica
  • Ninox lurida De Vis, 1887 – sowica rdzawa
  • Ninox japonica (Temminck & Schlegel, 1845) – sowica północna – takson wyodrębniony ostatnio z N. scutulata[15]
  • Ninox scutulata (Raffles, 1822) – sowica brunatna
  • Ninox randi Deignan, 1951 – sowica czekoladowa – takson wyodrębniony ostatnio z N. scutulata[15]
  • Ninox affinis Beavan, 1867 – sowica namorzynowa
  • Ninox philippensis Bonaparte, 1855 – sowica filipińska
  • Ninox spilocephala Tweeddale, 1879 – sowica paskowana – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox leventisi Rasmussen, Allen, Collar, DeMeulemeester, Hutchinson, Jakosalem, Kennedy, Lambert & Paguntalan, 2012 – sowica białogardła – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox reyi Oustalet, 1880 – sowica suluska – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox rumseyi Rasmussen, Allen, Collar, DeMeulemeester, Hutchinson, Jakosalem, Kennedy, Lambert & Paguntalan, 2012 – sowica białorzytna – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox spilonotus Bourns & Worcester, 1894 – sowica plamista – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox mindorensis Ogilvie-Grant, 1896 – sowica jarzębata – takson wyodrębniony ostatnio z N. philippensis[16]
  • Ninox sumbaensis Olsen, Wink, Sauer-Gürth & Trost, 2002 – sowica szarolica
  • Ninox burhani Indrawan & Somadikarta, 2004 – sowica samotna
  • Ninox ochracea (Schlegel, 1866) – sowica ochrowa
  • Ninox ios Rasmussen, 1999 – sowica cynobrowa
  • Ninox hypogramma (G.R. Gray, 1861) – sowica ciemnogłowa – takson wyodrębniony ostatnio z N. squamipila[17]
  • Ninox squamipila (Bonaparte, 1850) – sowica molucka
  • Ninox forbesi P.L. Sclater, 1883 – sowica ognista – takson wyodrębniony ostatnio z N. squamipila[17]
  • Ninox natalis Lister, 1889 – sowica prążkowana
  • Ninox meeki Rothschild & E. Hartert, 1914 – sowica kroplista
  • Ninox theomacha (Bonaparte, 1855) – sowica papuaska
  • Ninox punctulata (Quoy & Gaimard, 1830) – sowica obrożna
  • Ninox odiosa P.L. Sclater, 1877 – sowica cynamonowa
  • Ninox variegata (Quoy & Gaimard, 1830) – sowica cętkowana

Przypisy

  1. ↑ Ninox, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ B.H. Hodgson. Indication of a new Genus belonging to the Strigine Family, with Description of the New Species and Type. „Madras Journal of Literature and Science”. 5, s. 23, 1837. (ang.). 
  3. ↑ a b Kaup 1848 ↓, s. 766, 768.
  4. ↑ Kaup 1848 ↓, s. 768.
  5. ↑ Kaup 1852 ↓, s. 105.
  6. ↑ Kaup 1852 ↓, s. 109.
  7. ↑ Ch.L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrieme partie. 1, s. 112, 1854. (fr.). 
  8. ↑ G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 135. (ang.).
  9. ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. T. V. London: H.F. & G. Witherby, 1916, s. 305. (ang.).
  10. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Owls (Strigidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.strigi1.01. [dostęp 2020-06-07]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
  12. ↑ a b c d e f g h i Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
  13. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ieraglaucinae Bonaparte, 1854 - sowice (Wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-26].
  14. ↑ J.R. Wood, K.J. Mitchell, R.P. Scofield, V.L. De Pietri, N.J. Rawlence, A. Cooper. Phylogenetic relationships and terrestrial adaptations of the extinct laughing owl, Sceloglaux albifacies (Aves: Strigidae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 179 (4), s. 907–918, 2017. DOI: 10.1111/zoj.12483. (ang.). 
  15. ↑ a b B. King. Species limits in the Brown Boobook Ninox scutulata complex. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 122 (4), s. 250–257, 2002. (ang.). 
  16. ↑ a b c d e f P.C. Rasmussen, D.N.S. Allen, N.J. Collar, B. DeMeulemeester, R.O. Hutchinson, P.G.C. Jakosalem, R.S. Kennedy, F.R. Lambert, L.M. Paguntalan. Vocal divergence and new species in the Philippine Hawk Owl Ninox philippensis complex. „Forktail”. 28, s. 1–20, 2012. (ang.). 
  17. ↑ a b F.E. Rheindt, R.O. Hutchinson. A photospot odyssey through the confused avian taxonomy of Seram and Buru (southern Moluccas). „Birding Asia”. 7, s. 18–38, 2007. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Brown Hawk Owl (40522136102).jpg
Autor: Koshy Koshy from Faridabad, Haryana, India, Licencja: CC BY 2.0
Asola Bhati Wildlife Sanctuary, Delhi