Nisa (Turkmenistan)

Partyjska forteca Nisa[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Nisa
Państwo

 Turkmenistan

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, III

Numer ref.

1242

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2007
na 31. sesji

Położenie na mapie Turkmenistanu
Mapa konturowa Turkmenistanu, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Partyjska forteca Nisa”
Ziemia37°57′02,68″N 58°12′39,57″E/37,950744 58,210992

Nisa[1] (turkm. Gadymy Nusaý) – stanowisko archeologiczne niedaleko Aszchabadu w Turkmenistanie. Zachowały się tu ruiny starożytnego miasta Partów.

Nisa była ważnym ośrodkiem miejskim już na przełomie VI i V wieku p.n.e., jednak szczególny rozkwit miasta przypada na okres między III wiekiem p.n.e. a III wiekiem n.e., to jest czasy Arsacydów, i ponownie na V wiek n.e. Największy rozwój miasta przypada na okres panowania założyciela dynastii Arsacydów Arsakesa, który tutaj założył stolicę[2] swojego imperium, a za czasów partyjskich pełniło rolę królewskiej nekropolii. W II wieku p.n.e. Mitrydates I zmienił nazwę miasta na Mitradatkert, co oznacza miasto Mitrydesa. W 651 roku Nisę zdobyli Arabowie.

Do naszych czasów dotrwały pozostałości warownej cytadeli z czasów partyjskich (twierdza Nowa Nisa)[2], fragmenty murów z basztami oraz resztki rezydencji Arsacydów, a także świątyni z kolumnowymi portykami (wykazującymi wpływy hellenistyczne) i skarbca. Niedaleko Nowej Nisy znajdowało się także grodzisko Stara Nisa[2].

Budowle w Nisie wznoszono z cegły suszonej, a kolumny z cegły palonej. W samych ruinach odkryto kamienne i ceramiczne podstawy kolumn, terakotowe kapitele, gzymsy i reliefowe płyty, a także liczne marmurowe rzeźby i wyroby rzemiosła artystycznego m.in. z kości słoniowej i srebra. W archiwum królewskim w Nisie z I wieku p.n.e. znaleziono też ok. 1500 dokumentów spisanych na ostrakonach.

W 2007 roku kompleks ruin w Nisie wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Przypisy

  1. Polski egzonim uchwalony na 101. posiedzeniu KSNG
  2. a b c Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, ss. 579, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.

Bibliografia

  • Encyklopedia sztuki starożytnej, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974, s. 340

Media użyte na tej stronie

Nisa.jpg
Autor: flydime, Licencja: CC BY 2.0
A view of Nisa, an ancient parthian capital, now in Turkmenistan