Nisshin (1903)

Nisshin
Ilustracja
„Nisshin”
Klasa

krążownik pancerny

Typ

Garibaldi

Historia
Stocznia

Ansaldo, Genua Włochy

Położenie stępki

maj 1902

Wodowanie

9 lutego 1903

Zamówiony dla  Argentyna
Nazwa

Roca, Moreno

 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Nazwa

Nisshin

Wejście do służby

7 stycznia 1904

Wycofanie ze służby

1 kwietnia 1935

Los okrętu

zatopiony jako okręt-cel w 1936

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

7698 t normalna
8384 t pełna

Długość

111,73 m

Szerokość

18,71 m

Zanurzenie

7,4 m

Napęd
2 maszyny parowe o mocy 14 896 KM, 8 kotłów parowych, 2 śruby napędowe
Prędkość

20,5 węzła

Zasięg

5500 mil morskich / 10 w.

Uzbrojenie
4 działa 203 mm L/45 (2 × II),
14 dział 152 mm L/40 (14 × I),
10 dział 76 mm (10 × I),
6 dział 47 mm (6 × I),
4 wt 457 mm (4 × I) (stan na 1904-05)
Opancerzenie
burty: do 152 mm (Krupp),
wieże: 102 mm,
pokład: 37 mm
Załoga

550 (stan pokojowy)

Nisshin (日進) – krążownik pancerny japońskiej cesarskiej marynarki wojennej typu Garibaldi. Jego okrętem bliźniaczym w marynarce cesarskiej był „Kasuga”. Stępkę pod budowę okrętu położono w roku 1902, wodowano go w 1903 roku, a wszedł do służby japońskiej 7 stycznia 1904 roku. Okręt ten aktywnie służył przede wszystkim w trakcie wojny japońsko-rosyjskiej (w latach 1904–1905). M.in. w październiku 1904 roku wziął aktywny udział w bitwie na Morzu Żółtym, a w maju 1905 roku w bitwie pod Cuszimą. Bez akcji bojowych służył później podczas I wojny światowej patrolując Ocean Spokojny i Morze Śródziemne. Od 1921 roku służył jako okręt obrony wybrzeża, a w 1927 roku stał się okrętem szkolnym Akademii Morskiej w Yokosuce. Wycofany ze służby został w roku 1935 i rok później zatopiony został jako okręt-cel.

Historia

Krążowniki pancerne „Nisshin” i „Kasuga” zostały zakupione przez Japonię we włoskiej firmie Ansaldo, w związku z planowaną wojną z Rosją. Okręty te były ostatnimi zbudowanymi przedstawicielami długiej włoskiej serii typu Garibaldi, która cieszyła się sporym powodzeniem eksportowym. Projekt nie był nowy – pierwszy okręt typu został zwodowany jeszcze w 1895 roku, lecz był udany, a na kolejnych jednostkach wprowadzano ulepszenia związane z rozwojem techniki. Budowę pary ostatnich krążowników rozpoczęto na zamówienie Argentyny, złożone w 1902 roku w związku z napięciem w stosunkach z Chile. Okręty miały otrzymać nazwy „Mitra” i „Roca”[a], lecz przed wodowaniem zmieniono je odpowiednio na „Bernardino Rivadavia” i „Mariano Moreno”[1]. Ponieważ oba państwa ostatecznie podpisały porozumienie o wspólnej granicy i zdecydowały ograniczyć zbrojenia morskie, Argentyna zrezygnowała jednak z zakupu budowanych okrętów. Włosi zaoferowali najpierw zakup znajdujących się w końcowym stadium budowy krążowników pancernych Rosji, jednakże w grudniu 1903 roku rosyjski sztab morski odrzucił ofertę kupna. Japonia natomiast szybko skorzystała z okazji wzmocnienia swojej floty i 29 grudnia 1903 roku zakupiła oba krążowniki pancerne za cenę 760 000 funtów szterlingów każdy[2] (więcej o okolicznościach budowy i zakupu okrętów w artykule głównym krążowniki pancerne typu Garibaldi).

Stępkę pod budowę krążownika „Mariano Moreno” położono w maju 1902 roku, wodowano go 9 lutego 1903 roku[b], a wszedł do służby japońskiej pod nazwą „Nisshin” 7 stycznia 1904 roku. „Nisshin” reprezentował najrzadszy wariant uzbrojenia głównego krążowników typu Garibaldi, odmienny od „Kasugi” – 4 działa 203 mm w dwóch dwudziałowych wieżach (taki sam miał tylko argentyński „San Martin”). Artylerię pomocniczą stanowiło 14 dział 152 mm, z tego 10 w kazamatach burtowych i 4 w stanowiskach na pokładzie, osłoniętych maskami pancernymi (salwę burtową stanowiło 7 dział). Uzbrojenie uzupełniało 10 pojedynczych dział 76 mm i 6 dział 47 mm. Opancerzenie wykonane było z włoskiej stali Terni, zbliżonej technologią do stali Kruppa. „Nisshin” i „Kasuga” miały cylindryczne kotły parowe, co stanowiło krok wstecz w stosunku do nowszych okrętów, szczególnie pod względem wydłużenia czasu potrzebnego na wyjście w morze, lecz spowodowane było to chęcią Argentyńczyków ujednolicenia siłowni ze starszymi krążownikami tego typu[2].

Historia służby

I etap wojny japońsko-rosyjskiej

„Nisshin” i „Kasuga” po zakupie pośpiesznie wyszły 9 stycznia 1904 roku z Genui w drogę do Japonii, z niepełnymi załogami i jeszcze nie w pełni wykończone. W dostarczeniu krążowników pomogła Wielka Brytania, będąca sojusznikiem Japonii – dowodzili nimi w drodze do Japonii brytyjscy oficerowie, a od Port Saidu były eskortowane przez krążownik HMS „King Alfred”, w obawie przed płynącym na Daleki Wschód rosyjskim zespołem adm. Wireniusa, z pancernikiem „Oslabia”. 16 lutego 1904 roku, już po wybuchu wojny japońsko-rosyjskiej (9 lutego), krążowniki dotarły do Yokosuki, gdzie podjęto przyspieszone prace nad uzyskaniem przez nie gotowości bojowej[2].

Gotowość „Nisshin” uzyskał 11 kwietnia 1904 roku, pierwszym dowódcą został komandor Heitaro Takeuchi. Wraz z „Kasugą” okręt głównie działał w składzie 1. Dywizjonu bojowego 1. Eskadry admirała Tōgō, operującej pod Port Artur. Dywizjon ten stanowił rdzeń japońskich sił i składał się z 6 pancerników. Oba krążowniki pancerne stanowiły istotne wzmocnienie dywizjonu, zwłaszcza wobec utraty dwóch pancerników „Yashima” i „Hatsuse” na minach 15 maja. Spośród innych krążowników pancernych, do operowania wraz z pancernikami predestynowały okręty typu Garibaldi takie cechy jak względnie dobre i rozległe opancerzenie, a także nieco niższa od innych krążowników prędkość maksymalna.

Pierwszą operację krążowniki rozpoczęły 13 kwietnia, kiedy to przy wyjściu eskadry rosyjskiej z Port Artur flagowy rosyjski pancernik „Pietropawłowsk” zatonął na minie wraz z głównodowodzącym adm. S. Makarowem. Następnego dnia „Nisshin” wraz „Kasugą” ostrzeliwał przystań bazy Port Artur ogniem pośrednim zza wzgórz, przy czym według rosyjskich relacji został lekko uszkodzony pociskiem artylerii nadbrzeżnej lub pancernika „Pierieswiet” (brak potwierdzenia tego w źródłach japońskich)[2]. „Nisshin” został następnie flagowym okrętem wiceadmirała Shichiro Kataoki (dowódcy 3. Eskadry).

10 sierpnia 1904 roku „Nisshin” wziął udział w bitwie na Morzu Żółtym, operując wraz z „Kasugą” jako ostatni okręt linii bojowej z pancernikami 1. Dywizjonu (w późniejszej fazie za nim płynął jeszcze krążownik pancerny „Yakumo”). W ramach tej akcji, ostrzeliwał ostatnie okręty linii rosyjskiej, przy czym ogień obu krążowników był bardzo intensywny (razem z „Kasugą” wystrzelił 307 pocisków kalibru 203 mm, z czego ok. 2/3 powinno pochodzić z „Nisshin” z uwagi na liczbę dział). Sam został lekko uszkodzony trzema pociskami dużego kalibru i stracił 16 zabitych członków załogi, w tym 5 oficerów, a także 15 rannych[2]. Bezpośrednio po bitwie wespół z „Kasugą” i „Asamą” patrolował pod Port Artur, dokąd powróciła flota rosyjska.

W sierpniu kutry parowe obu krążowników, wraz z kanonierkami, uczestniczyły we wsparciu prawego skrzydła wojsk walczących na lądzie pod Port Artur, a same krążowniki ostrzeliwały rosyjskie pozycje.

II etap wojny japońsko-rosyjskiej

Uszkodzone działa „Nisshin” po bitwie pod Cuszimą

27 maja 1905 roku „Nisshin” w składzie 1. Dywizjonu, stanowiącego rdzeń sił japońskich, wziął udział w bitwie pod Cuszimą, ostrzeliwując intensywnie rosyjskie pancerniki i krążowniki. Między innymi, w pierwszej fazie bitwy działa krążownika ostrzeliwały pancernik „Oslabia”, zatopiony jako pierwszy. „Nisshin” był okrętem flagowym wiceadmirała Sotaro Misu – dowódcy 1. Dywizjonu i płynął jako ostatni w szyku torowym. Po zmianie kursu obu eskadr, przez pewien czas „Nisshin” był czołowym okrętem japońskiej kolumny, ściągając wówczas na siebie ogień rosyjski. Podczas bitwy wystrzelił 181 pocisków kalibru 203 mm. Sam został trafiony co najmniej 11 pociskami, w tym sześcioma 305 mm, lecz odniósł umiarkowane uszkodzenia. Jeden z pocisków przebił burtę pod wodą, ale miało to miejsce w rejonie zasobni węglowych i przecieki były niewielkie. Zniszczone zostały także ok. godz. 14.40, 17.20 i 19.00 lufy trzech z jego czterech dział kalibru 203 mm – według oficjalnej wersji japońskiej, trafieniami rosyjskimi, jednak najprawdopodobniej przyczyną były wybuchy własnych pocisków w lufie, na skutek nagrzania lub zbyt czułych zapalników[2]. Rozbity został mostek, a odłamki innego pocisku raniły wiceadmirała Misu przez szczeliny obserwacyjne pancernego stanowiska dowodzenia (był to jedyny japoński admirał ranny w tej bitwie). Zginęło tylko 5 członków załogi, w tym jeden oficer sztabu eskadry, lecz ponad 90 odniosło rany, w tym 6 oficerów, wśród nich późniejszy admirał Isoroku Yamamoto[2].

Podczas reorganizacji japońskiej floty po bitwie, 14 czerwca „Nisshin” z „Kasugą”, „Yakumo” i „Azumą” przydzielono do przeformowanego 5. Dywizjonu 3. Floty wiceadmirała Shichiro Kataoki. „Nisshin” był okrętem flagowym kontradmirała Hikohachi Yamady. Do końca wojny krążowniki 5. Dywizjonu głównie patrolowały, a w lipcu-sierpniu osłaniały desant na Sachalinie.

„Nisshin” na Malcie w 1919 r.

I wojna światowa i okres międzywojenny

„Nisshin” służył w ograniczonym zakresie podczas I wojny światowej, patrolując w jej pierwszym okresie bezskutecznie na Oceanie Spokojnym w poszukiwaniu niemieckich krążowników[2]. Od 13 grudnia 1915 roku do 13 maja 1916 roku i ponownie od 12 września do 1 grudnia 1916 roku „Nisshin” był okrętem flagowym 1. Flotylli (Eskadry) Niszczycieli 1. Floty, a od 28 marca do 13 kwietnia 1917 roku był na krótko okrętem flagowym 2. Flotylli Niszczycieli[3]. W 1917 roku „Nisshin” wraz z „Izumo” operował na Morzu Śródziemnym wraz z flotą brytyjską, ale bez akcji bojowych[2].

1 września 1921 roku „Nisshin”, podobnie jak inne krążowniki pancerne, został przeklasyfikowany na okręt obrony wybrzeża. W 1924 roku nieco zmodernizowano jego artylerię, zamieniając brytyjskie działa 152 mm na 14 japońskich dział 152 mm Typu 41 i działa 76 mm na 9 japońskich dział tego kalibru (nominalnie 8 cm), w tym jedno przeciwlotnicze. W 1927 roku został okrętem szkolnym Akademii Morskiej w Yokosuce[2].

Okręt wycofano ze służby 1 kwietnia 1935 roku, po czym zatopiono go w 1936 roku jako okręt-cel nr 6 (Hai Kan No. 6), podczas ćwiczeń floty japońskiej w rejonie Kure. Został następnie podniesiony w tym samym roku i złomowany[4].

Dane techniczne

  • wyporność[5]:
    • normalna 7698 t
    • pełna 8384 ton
  • wymiary:
    • długość całkowita: 111,73 m
    • długość na linii wodnej: 108,86 m
    • długość między pionami: 104,86 m
    • szerokość: 18,71 m
    • zanurzenie: 7,4 m
  • napęd: 2 pionowe 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania (VTE) produkcji Ansaldo, 8 cylindrycznych kotłów parowych (4 pojedyncze i 4 podwójne), moc na próbach 14 896 KM[5], 2 śruby
  • prędkość maksymalna: 20,15 w. (na próbach, realnie 18–18,5 w.[5])
  • zapas paliwa: 580 t węgla (teoretycznie 650 t), maks. 1200 t
  • zasięg: 4800 Mm (przy prędkości 10 w., z maksymalnym zapasem węgla)
  • załoga: 550–557, w tym 26–27 oficerów[5]

Uzbrojenie:

  • 4 działa 203 mm Armstrong EOC, w wieżach na dziobie i rufie (2 × II)
    • długość lufy: L/45 (45 kalibrów), kąt podniesienia: od -5 do +30°, masa pocisku 113,4 kg, donośność: 18 000 m, szybkostrzelność ok. 2 strz./min ([6])
  • 14 dział 152 mm Armstrong EOC QF (10 w kazamatach i 4 w stanowiskach na burtach)
    • długość lufy: L/40, kąt podniesienia: od -5 do +20°, masa pocisku: 45,4 kg, donośność: 9140 m, szybkostrzelność prakt. ok. 4 strz./min ([7])
  • 10 dział 76 mm (12pdr) (L/40)
  • 6 dział 47 mm Hotchkiss wz. 1890
  • 4 nadwodne wyrzutnie torpedowe 457 mm (w burtach)
Schemat opancerzenia i uzbrojenia bliźniaczego „Kasugi” (różnica w uzbrojeniu wieży dziobowej)

Opancerzenie (stal Terni – Kruppa)[2]:

  • pas burtowy na całej długości linii wodnej:
    • śródokręcie: 152 mm (długość × wysokość – 55 × 3 m)[8]
    • dziób i rufa: 80 mm[9]
  • górny pas burtowy oraz pancerz kazamat: 152 mm (55 × ? m)
  • wewnętrzny pokład pancerny ze skosami: 22–37 mm
  • górny pokład pancerny (nad cytadelą): 40 mm
  • grodzie z przodu i tyłu cytadeli: 120 mm
  • uzbrojenie:
    • wieże: 102 mm (150 mm według innych danych)[10]
  • wieża dowodzenia: 152 mm

Uwagi

  1. Według T. Klimczyka, nazwa „Roca”, powszechnie podawana, nie jest jednak potwierdzona w argentyńskiej literaturze. Ponadto prezydent Julio Roca, na którego cześć mogłaby być nadana nazwa, jeszcze żył i zmarł dopiero w 1914 roku Klimczyk 2011 ↓, s. 66.
  2. Inne publikacje: wodowanie 2 września 1903 r. Klimczyk 2011 ↓, s. 66.

Przypisy

  1. Klimczyk 2011 ↓, s. 66.
  2. a b c d e f g h i j k W.Ł. Kofman, op. cit.
  3. Eric Lacroix, Linton Wells: Japanese Cruisers of the Pacific War. London: Chatham Publ, 1997, s. 552. ISBN 1-86176-058-2. (ang.).
  4. Jentschura, Jung i Mickel 1977 ↓, s. 76. Według tej publikacji oraz W. Kofmana, op. cit., „Nisshin” służył do testów pocisków 460 mm dla pancerników typu Yamato, lecz działa te testowano dopiero w 1938 roku (www.navweaps.com).
  5. a b c d Siergiej Suliga (С. Сулига): Korabli Russko-Japonskoj wojny 1904–1905. Czast 2. Japonskij fłot (Корабли Русско – Японской войны 1904–1905 гг. Часть 2. Японский флот), Moskwa: Askold, 1993, ISBN 5-86579-001-3.
  6. Naval Weapons of the World. Według S. Suligi, op. cit., donośność ok. 16 100 m.
  7. Naval Weapons of the World.
  8. Główny pas pancerny na śródokręciu grubości 152 mm o wymiarach 55 × 3 m według W. Kofmana, op. cit. Według S. Suligi, op. cit. – 150 mm, o wymiarach 52 × 2,8 m.
  9. Główny pas pancerny na dziobie i rufie 80 mm według W. Kofmana, op. cit. Według S. Suligi, op. cit. – 75 mm.
  10. Opancerzenie wież 102 mm według W. Kofmana, op. cit., 150 mm według S. Suligi, op. cit.

Bibliografia

  • (ros.) W.Ł. Kofman (В.Л. Кофман): Bronienosnyje kriejsera tipa „Garibaldi” (Броненосные крейсера типа «Гарибальди»), Morskaja Kollekcja, nr 3/1995.
  • Tadeusz Klimczyk. Włoski przebój przełomu wieków. Krążowniki pancerne typu Garibaldi. Część 2. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 4/2011. XVI (111), kwiecień 2011. ISSN 1426-529X. 
  • Hansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mickel: Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869–1945. Wyd. IV (1986). Naval Institute Press, 1977. ISBN 0-87021-893-X. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861–1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Nisshin1905.jpg
Photo of damage to Japanese armored cruiser Nisshin after one of its guns burst during the Battle of Tsushima in May 1905. The explosion injured future Admiral Isoroku Yamamoto.
IJN Nisshin at Malta with U-boat.jpg
IJN Nissin at Malta with captured German UC-90 U-boat
Kasuga plan.jpg
Diagrams depicting Kasuga-class armored cruisers of the Imperial Japanese Navy, designed and built in Italy, where the type was known as the Garibaldi-class. This shows Kasuga, which differed from Nishin in having a single ten-inch gun forward instead of twin 8-inch guns.
Flag of Italy (1861-1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Jap Kasuga.jpg
According to original description, Japanese armoured cruiser Kasuga, but twin guns in the first turret indicate Nisshin