Niszczyciele rakietowe projektu 1155

Niszczyciele projektu 1155
Ilustracja
(c) Mil.ru, CC BY 4.0
Kraj budowy

 ZSRR

Użytkownicy

 MW Rosji
 MW ZSRR

Stocznia

Stocznia Jantar, Kaliningrad
Stocznia Siewiernaja, (Leningrad) Sankt Petersburg

Wejście do służby

1980

Zbudowane okręty

13

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 6200 t
pełna: 8200 t

Długość

163 m

Szerokość

19,3 m

Zanurzenie

7 m

Napęd

siłownia w układzie COGAG o mocy 120 000 KM

Prędkość

35 węzłów

Załoga

300

Uzbrojenie

8 pocisków 85RU przeciw okrętom podwodnym system Rastrub-B (NATO kod Silex)
8 wyrzutni każda na 8 pocisków przeciwlotniczych 9K35 Kinżał
2 działa AK-100 kaliber 100 mm
4 działa AK-630 kaliber 30 mm
2 wyrzutnie RBU-6000
8 wyrzutni torped kaliber 533 mm

Wyposażenie lotnicze

2 śmigłowce Ka-27

Niszczyciele rakietowe projektu 1155 – radzieckie niszczyciele rakietowe przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych. Pierwszy niszczyciel tego typu wszedł do służby w roku 1980. Projekt miał nazwę kodową Friegat, a nieoficjalnie określane są jako typ Udałoj od nazwy pierwszego okrętu, natomiast w kodzie NATO noszą oznaczenie typ Udaloy I. W połowie lat 80 XX wieku rozpoczęły się prace nad wielozadaniową wersją okrętów, oznaczonych jako projekt 1155.1, znany na Zachodzie jako typ Udaloy II. Zbudowano 12 jednostek projektu 1155 i 1 jednostkę ulepszonego projektu 1155.1.

Historia

W 60 XX wieku w ZSRR, wraz z rozwojem techniki rakietowej i dużą masą nowych systemów uzbrojenia i wyposażenia, podjęto decyzję o rezygnacji z budowy jednostek uniwersalnych na rzecz okrętów wyspecjalizowanych w wykonywaniu konkretnych operacji. W wyniku wprowadzenia w życie tej koncepcji powstały w latach 70. dwa typy okrętów zbliżonej wielkości: niszczyciele rakietowe projektu 956 przeznaczone do zwalczania celów powietrznych i nawodnych i jednostki projektu 1155 przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych, klasyfikowane oficjalnie nie jako niszczyciele, ale duże okręty przeciwpodwodne (BPK – bolszyj protiwołodocznyj korabl).

Okręty projektu 1155 (nazwa kodowa Friegat) początkowo, według założeń z lat 1972–73, miały być następcami dozorowców (fregat) projektu 1135, o wyporności standardowej ograniczonej do 4000 ton[1]. Celem było zwiększenie ich możliwości przez wprowadzenie śmigłowca pokładowego i ulepszonych stacji hydrolokacyjnych. W toku projektowania jednak okręty znacznie powiększono, głównie z powodu chęci zainstalowania stacji hydrolokacyjnej o dużym zasięgu, i wyporność wzrosła do prawie 7000 ton[1]. Umożliwiło to także zastosowanie nowego, zajmującego więcej miejsca systemu pocisków przeciwlotniczych Kinżał i po raz pierwszy w ZSRR na okrętach tej wielkości, dwóch śmigłowców pokładowych. Pociągnęło to za sobą budowę nowej większej pochylni w stoczni Jantar w Kaliningradzie, wybranej na producenta okrętów[1]. W efekcie nowe okręty stały się w istocie następcami krążowników projektu 1134B, także klasyfikowanych jako duże okręty przeciwpodwodne (BPK), od których mają większe możliwości zwalczania okrętów podwodnych, a jedynie system przeciwlotniczy o mniejszym zasięgu, chociaż nowocześniejszy[2]. Na zachodzie powszechnie okręty projektu 1155 uznawane są za niszczyciele[3], niemniej w części literatury określane są jako krążowniki[2].

Z 12 znajdujących się w służbie jednostek projektu 1155, w 2016 roku w służbie pozostawało 8[4].

Okręty

Niszczyciele rakietowe projektu 1155[a]
Nazwa okrętuStocznia,
numer budowy		Położenie stępkiWodowanieWejście do służby
UdałojJantar, Kaliningrad, 11123 lipca 19775 lutego 198031 grudnia 1980
Wice-admirał Kułakowim. Żdanowa, Leningrad, 7314 listopada 197716 maja 198029 grudnia 1981
Marszał Wasilewskiim. Żdanowa, Leningrad, 73222 kwietnia 197929 grudnia 19818 grudnia 1983
Admirał ZacharowJantar, Kaliningrad, 11216 października 19814 listopada 198230 grudnia 1983
Admirał SpiridonowJantar, Kaliningrad, 113wrzesień 1981luty 198330 grudnia 1984
Admirał Tribucim. Żdanowa, Leningrad, 73319 kwietnia 198026 marca 198330 grudnia 1985
Marszał SzaposznikowJantar, Kaliningrad, 114lipiec 1983styczeń 198530 grudnia 1985
Siewieromorsk
(ex Simferopol,
ex Marszał Budionny,
ex Marszał Żukow)		Jantar, Kaliningrad, 11512 czerwca 198424 grudnia 198530 grudnia 1987
Admirał Lewczenkoim. Żdanowa, Leningrad, 73427 stycznia 198221 lutego 198530 września 1988
Admirał WinogradowJantar, Kaliningrad, 1165 lutego 19864 czerwca 198730 grudnia 1988
Admirał CharłamowJantar, Kaliningrad, 1177 czerwca 198629 czerwca 198830 grudnia 1989
Admirał PantielejewJantar, Kaliningrad, 118wrzesień 1987grudzień 198819 grudnia 1991

Wersja rozwojowa

Po wprowadzeniu do służby pierwszych jednostek projektu 1155 rozpoczęto prace nad uczynieniem projektu bardziej uniwersalnym i przystosowaniem do zwalczania celów nawodnych i powietrznych, instalując część systemów z niszczycieli proj. 956. Nowe okręty projektu 1155.1 miały być przeciwwagą dla najnowszych amerykańskich niszczycieli rakietowych typu Arleigh Burke. Przed 1991 rozpoczęto budowę jedynie 2 jednostek tego typu, z czego ukończono jedną. Budowę okrętu "Admirał Czabanienko" rozpoczęto w 1989. Wodowanie miało miejsce w 1992, wejście do służby w Rosyjskiej Marynarce Wojennej nastąpiło w styczniu 1999. Drugi znajdujący się w budowie złomowano, a z budowy trzeciej jednostki zrezygnowano.

Uwagi

  1. ↑ Dane okrętów za: Apalkow 2005 ↓, s. 57-62

Przypisy

  1. ↑ a b c Apalkow 2005 ↓, s. 57.
  2. ↑ a b Robert Gardiner (red): Conway's All the world's fighting ships, 1947–1995. Maryland, 1996, ISBN 1-55750-132-7, s. 384 (ang.)
  3. ↑ Np. Milan Vego: Soviet Navy Today. Londyn: Arms & Armour Press, 1986, s. 34, seria: Warships Illustrated. No.6. ISBN 0-85368-763-3. (ang.)
  4. ↑ A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, s. 13, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.)

Bibliografia

  • Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Tom III. Protiwołodocznyje korabli. Czast 1. Bolszyje protiwołodocznyje i storożewyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2005. ISBN 5-8172-0094-5. (ros.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie