Niszczyciele typu Holland

Niszczyciele typu Holland
Kraj budowy	Holandia
Użytkownicy	Koninklijke Marine (4)  Peru (1)
Wejście do służby	1951–1952
Wycofanie	1974–1986
Zbudowane okręty	4
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 2215 t pełna: 2765 t
Długość	111,30 m
Szerokość	11,32 m
Zanurzenie	3,88 m
Napęd	4 kotły parowe Babcock, 2 turbiny parowe o mocy 45 000 KM, 2 śruby
Prędkość	32 węzła
Zasięg	4000 Mm przy 18 w
Załoga	246
Uzbrojenie	4 x du Bofors 120 mm (2xII) 1 x 40 mm plot 2 x IV wyrzutnie rbg 375 mm 2 x zrzutnie bg

Wcielenie do służby niszczyciela „Gelderland”

Niszczyciel „Gelderland” uzupełnia paliwo z amerykańskiego lotniskowca USS „John F. Kennedy”, 1971

Niszczyciele typu Holland (typu 47A) - seria holenderskich niszczycieli klasycznych, zbudowanych w latach 50. XX wieku w liczbie 4 jednostek. Służyły w marynarce holenderskiej w latach 1954-1979, a jeden z nich służył następnie od 1978 pod banderą Peru.

Historia

Holenderska marynarka wojenna wyszła z II wojny światowej znacznie osłabiona. Mimo zniszczeń wojennych kraju, już w 1945 roku admiralicja opracowała pierwszy plan rozwoju marynarki wojennej i budowy oraz zakupu za granicą nowych okrętów. W kolejnych latach zdecydowano się na budowę nowoczesnych niszczycieli, zaprojektowanych w Holandii^[1]. Autorem projektu był główny konstruktor marynarki holenderskiej K. de Munter^[2]. Budowa została zaaprobowana przez rząd 27 grudnia 1948 roku^[2]. Pierwotnie uzbrojenie miały stanowić cztery brytyjskie działa 4,5-calowe (114 mm) i pięć działek 40 mm, ostatecznie zdecydowano się na automatyczne działa 120 mm Boforsa, co okazało się udaną decyzją^[2].

Niszczyciele typu Holland (typu 47A) były przede wszystkim przeznaczone do osłony grup okrętów i konwojów przeciw atakom okrętów podwodnych oraz lotnictwa, dlatego główne uzbrojenie stanowiły cztery uniwersalne armaty 120 mm w dwudziałowych wieżach oraz miotacze rakietowych bomb głębinowych, oba systemy uzbrojenia konstrukcji szwedzkiego Boforsa^[1]. Okręty te natomiast nie otrzymały w ogóle wyrzutni torped, jako pierwsze niszczyciele we flotach państw europejskich^[1]. Ich słabą stroną było jednak lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze bliskiego zasięgu, składające się tylko z jednej armaty 40 mm^[1]. Nowe okręty zaprojektowano wzorując się częściowo na kadłubach niszczycieli brytyjskich, dużą wagę przywiązano do odporności kadłuba i zwiększenia niezatapialności^[1]. Na dwóch okrętach wykorzystano jako napęd turbiny parowe wyprodukowane w Holandii jeszcze przed wojną dla niszczycieli typu Gerard Callenburgh, do dwóch pozostałych zamówiono turbiny w Niemczech^[1].

Budowę głównego okrętu „Holland”, od którego wziął nazwę typ, rozpoczęto w 1950 roku, a wcielono go do służby pod koniec 1954^[1]. Zbudowano następnie dalsze trzy jednostki, po czym bezpośrednio, jeszcze przed wodowaniem „Holland”, rozpoczęto budowę 8 niszczycieli udoskonalonego i powiększonego typu Friesland (typu 47B)^[1].

Okręty budowano w stoczniach: Wilton-Fijenoord w Schiedam (WF), Koninklijke Maatschappij „de Schelde” we Vlissingen (KMS) i Rotterdamse Droogdok Maatschappij w Rotterdamie (RDM).

Służba

Niszczyciele typu Holland nie miały epizodów bojowych podczas służby, a około 30% czasu spędziły w rezerwie^[2]. Większość służby spędziły na wodach europejskich i Atlantyku, uczestnicząc w ćwiczeniach NATO. W 1955 w dziewiczym rejsie „Holland” przepłynął wokół Afryki, przez Kanał Sueski^[2]. W 1956 „Zeeland” brał udział w wizycie w Leningradzie w ZSRR^[2]. W 1959 „Gelderland”, a w 1976 „Zeeland” złożyły wizyty w Nowym Jorku^[2]. W 1973 wycofano do rezerwy i rozbrojono „Gelderland” (jego dwie wieże z działami wykorzystano następnie dla nowo budowanych fregatach rakietowych typu Tromp)^[1]. Do 1988 służył nadal jako hulk szkolny w Amsterdamie, po czym w 1993 został wycofany, a w 1994 złomowany w Amsterdamie^[2]. „Noord-Brabant” został uszkodzony w kolizji 9 stycznia 1974 z brytyjskim statkiem „Tacoma City” pod Vlissingen (dwóch członków załogi zginęło), po czym stwierdzono, że remont byłby nieopłacalny i okręt skreślono z listy floty i sprzedano na złom do Ghent w Belgii^[2].

Główny okręt typu, „Holland”, został 9 listopada 1977 wycofany ze służby holenderskiej i 24 lutego 1978 sprzedany do Peru, gdzie został wcielony pod nazwą „Garcia y Garcia”^[1]. Nosił numer burtowy 75, został wycofany ze służby w 1986 roku^[2].

Dane techniczne

• wymiary:
  • długość: 111,30 m
  • szerokość: 11,32 m
  • zanurzenie: 3,88 m
• wyporność:
  • standardowa - 2215 ton
  • pełna - 2765 ton
• napęd: 4 kotły parowe Babcock, 2 turbiny parowe Werkspoor o mocy łącznej 45 000 KM, napędzające dwie śruby
• prędkość maksymalna - 32 węzły
• zasięg: 4000 mil morskich przy prędkości 18 w.
• załoga: 246

Uzbrojenie

• 4 armaty uniwersalne Bofors Mk 10 kalibru 120 mm podwójnie sprzężone, w dwóch wieżach na dziobie i rufie (2xII)
  • kąt podniesienia -10° - +85°^[1], szybkostrzelność - 42 strz/min, masa pocisku 23 kg, zasięg maksymalny 21.500 m, pułap 12.500 m^[2]
• 1 armata przeciwlotnicza Bofors 40 mm (na śródokręciu)
• 2 czterolufowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych Bofors Mk 1 kalibru 375 mm (na nadbudówce dziobowej)
  • zasięg 520 - 820 m^[2]
• 2 zrzutnie bomb głębinowych

Wyposażenie elektroniczne

• stacje radiolokacyjne:
  • dozoru powietrznego LW 02,
  • wykrywania celów powietrznych DA 01,
  • dozoru nawodnego ZW 01,
  • kierowania ogniem artylerii M 45,
• sonary typu 162 i typu 170B

Przypisy

Bibliografia

• Rob Cabo. Holenderskie niszczyciele typu "Holland" i "Friesland". „Poligon”. Nr 1, s. 26-29, listopad/grudzień 1995. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo Okręty Wojenne. ISSN 1425-5863. 
• Henk Visser: The Netherlands Type 47A destroyer. W: John Jordan (red): Warship 2016. Conway, 2016, s. 182-185. ISBN 978-1-8448-6438-6. (ang.)

Zobacz też

okręty pokrewne: niszczyciele typu Friesland

porównywalne okręty: typ Forrest Sherman, typ T47, typ T53R, typ Hamburg, projekt 30bis (Smiełyj), projekt 56 ('Kotlin'), typ Daring