Niszczyciele typu Holland

Niszczyciele typu Holland
Ilustracja
Kraj budowy Holandia
Użytkownicy Koninklijke Marine (4)
 Peru (1)
Wejście do służby19511952
Wycofanie19741986
Zbudowane okręty4
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćstandardowa: 2215 t
pełna: 2765 t
Długość111,30 m
Szerokość11,32 m
Zanurzenie3,88 m
Napęd4 kotły parowe Babcock, 2 turbiny parowe o mocy 45 000 KM, 2 śruby
Prędkość32 węzła
Zasięg4000 Mm przy 18 w
Załoga246
Uzbrojenie4 x du Bofors 120 mm (2xII)
1 x 40 mm plot
2 x IV wyrzutnie rbg 375 mm
2 x zrzutnie bg
Wcielenie do służby niszczyciela „Gelderland”
Niszczyciel „Gelderland” uzupełnia paliwo z amerykańskiego lotniskowca USS „John F. Kennedy”, 1971

Niszczyciele typu Holland (typu 47A) - seria holenderskich niszczycieli klasycznych, zbudowanych w latach 50. XX wieku w liczbie 4 jednostek. Służyły w marynarce holenderskiej w latach 1954-1979, a jeden z nich służył następnie od 1978 pod banderą Peru.

Historia

Holenderska marynarka wojenna wyszła z II wojny światowej znacznie osłabiona. Mimo zniszczeń wojennych kraju, już w 1945 roku admiralicja opracowała pierwszy plan rozwoju marynarki wojennej i budowy oraz zakupu za granicą nowych okrętów. W kolejnych latach zdecydowano się na budowę nowoczesnych niszczycieli, zaprojektowanych w Holandii[1]. Autorem projektu był główny konstruktor marynarki holenderskiej K. de Munter[2]. Budowa została zaaprobowana przez rząd 27 grudnia 1948 roku[2]. Pierwotnie uzbrojenie miały stanowić cztery brytyjskie działa 4,5-calowe (114 mm) i pięć działek 40 mm, ostatecznie zdecydowano się na automatyczne działa 120 mm Boforsa, co okazało się udaną decyzją[2].

Niszczyciele typu Holland (typu 47A) były przede wszystkim przeznaczone do osłony grup okrętów i konwojów przeciw atakom okrętów podwodnych oraz lotnictwa, dlatego główne uzbrojenie stanowiły cztery uniwersalne armaty 120 mm w dwudziałowych wieżach oraz miotacze rakietowych bomb głębinowych, oba systemy uzbrojenia konstrukcji szwedzkiego Boforsa[1]. Okręty te natomiast nie otrzymały w ogóle wyrzutni torped, jako pierwsze niszczyciele we flotach państw europejskich[1]. Ich słabą stroną było jednak lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze bliskiego zasięgu, składające się tylko z jednej armaty 40 mm[1]. Nowe okręty zaprojektowano wzorując się częściowo na kadłubach niszczycieli brytyjskich, dużą wagę przywiązano do odporności kadłuba i zwiększenia niezatapialności[1]. Na dwóch okrętach wykorzystano jako napęd turbiny parowe wyprodukowane w Holandii jeszcze przed wojną dla niszczycieli typu Gerard Callenburgh, do dwóch pozostałych zamówiono turbiny w Niemczech[1].

Budowę głównego okrętu „Holland”, od którego wziął nazwę typ, rozpoczęto w 1950 roku, a wcielono go do służby pod koniec 1954[1]. Zbudowano następnie dalsze trzy jednostki, po czym bezpośrednio, jeszcze przed wodowaniem „Holland”, rozpoczęto budowę 8 niszczycieli udoskonalonego i powiększonego typu Friesland (typu 47B)[1].

Nazwa i znak taktycznyPołożenie stępki, stoczniaWodowanieWejście do służbyWycofanie ze służby holenderskiej
Holland D80821. 04. 1950, RDM, Rotterdam11. 04. 195330. 12. 195409. 11. 1974 → Peru
ZeelandD80912. 01. 1951, KM de Schelde, Vlissingen27. 06. 19531. 03. 195529. 09. 1978[2]
Noord-BrabantD8101. 03. 1951, KM de Schelde, Vlissingen28. 11. 19531. 06. 1955marzec 1974[2]
Gelderland D81110. 03. 1951, WF, Schiedam19. 09. 195317. 08. 195529. 03. 1973[2]

Okręty budowano w stoczniach: Wilton-Fijenoord w Schiedam (WF), Koninklijke Maatschappij „de Schelde” we Vlissingen (KMS) i Rotterdamse Droogdok Maatschappij w Rotterdamie (RDM).

Służba

Niszczyciele typu Holland nie miały epizodów bojowych podczas służby, a około 30% czasu spędziły w rezerwie[2]. Większość służby spędziły na wodach europejskich i Atlantyku, uczestnicząc w ćwiczeniach NATO. W 1955 w dziewiczym rejsie „Holland” przepłynął wokół Afryki, przez Kanał Sueski[2]. W 1956 „Zeeland” brał udział w wizycie w Leningradzie w ZSRR[2]. W 1959 „Gelderland”, a w 1976 „Zeeland” złożyły wizyty w Nowym Jorku[2]. W 1973 wycofano do rezerwy i rozbrojono „Gelderland” (jego dwie wieże z działami wykorzystano następnie dla nowo budowanych fregatach rakietowych typu Tromp)[1]. Do 1988 służył nadal jako hulk szkolny w Amsterdamie, po czym w 1993 został wycofany, a w 1994 złomowany w Amsterdamie[2]. „Noord-Brabant” został uszkodzony w kolizji 9 stycznia 1974 z brytyjskim statkiem „Tacoma City” pod Vlissingen (dwóch członków załogi zginęło), po czym stwierdzono, że remont byłby nieopłacalny i okręt skreślono z listy floty i sprzedano na złom do Ghent w Belgii[2].

Główny okręt typu, „Holland”, został 9 listopada 1977 wycofany ze służby holenderskiej i 24 lutego 1978 sprzedany do Peru, gdzie został wcielony pod nazwą „Garcia y Garcia”[1]. Nosił numer burtowy 75, został wycofany ze służby w 1986 roku[2].

Dane techniczne

  • wymiary:
    • długość: 111,30 m
    • szerokość: 11,32 m
    • zanurzenie: 3,88 m
  • wyporność:
    • standardowa - 2215 ton
    • pełna - 2765 ton
  • napęd: 4 kotły parowe Babcock, 2 turbiny parowe Werkspoor o mocy łącznej 45 000 KM, napędzające dwie śruby
  • prędkość maksymalna - 32 węzły
  • zasięg: 4000 mil morskich przy prędkości 18 w.
  • załoga: 246

Uzbrojenie

  • 4 armaty uniwersalne Bofors Mk 10 kalibru 120 mm podwójnie sprzężone, w dwóch wieżach na dziobie i rufie (2xII)
    • kąt podniesienia -10° - +85°[1], szybkostrzelność - 42 strz/min, masa pocisku 23 kg, zasięg maksymalny 21.500 m, pułap 12.500 m[2]
  • 1 armata przeciwlotnicza Bofors 40 mm (na śródokręciu)
  • 2 czterolufowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych Bofors Mk 1 kalibru 375 mm (na nadbudówce dziobowej)
    • zasięg 520 - 820 m[2]
  • 2 zrzutnie bomb głębinowych

Wyposażenie elektroniczne

  • stacje radiolokacyjne:
    • dozoru powietrznego LW 02,
    • wykrywania celów powietrznych DA 01,
    • dozoru nawodnego ZW 01,
    • kierowania ogniem artylerii M 45,
  • sonary typu 162 i typu 170B

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k Rob Cabo: Holenderskie niszczyciele typu „Holland” i „Friesland”, s.26-29
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Henk Visser: The Netherlands Type 47A destroyer, s.182-185

Bibliografia

  • Rob Cabo. Holenderskie niszczyciele typu "Holland" i "Friesland". „Poligon”. Nr 1, s. 26-29, listopad/grudzień 1995. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo Okręty Wojenne. ISSN 1425-5863. 
  • Henk Visser: The Netherlands Type 47A destroyer. W: John Jordan (red): Warship 2016. Conway, 2016, s. 182-185. ISBN 978-1-8448-6438-6. (ang.)

Zobacz też

okręty pokrewne: niszczyciele typu Friesland

porównywalne okręty: typ Forrest Sherman, typ T47, typ T53R, typ Hamburg, projekt 30bis (Smiełyj), projekt 56 ('Kotlin'), typ Daring

Media użyte na tej stronie

Flag of Peru (war).svg
Peru - National banner (war flag)
Indienststelling onderzeebootjager Gelderland Rotterdam, Bestanddeelnr 907-2821.jpg
Autor: Harry Pot / Anefo, Licencja: CC0
Collectie / Archief : Fotocollectie Anefo

Reportage / Serie : [ onbekend ]
Beschrijving : Indienststelling onderzeebootjager "Gelderland" Rotterdam
Datum : 17 augustus 1955
Locatie : Rotterdam, Zuid-Holland
Trefwoorden : Indienststellingen, onderzeebootjagers
Fotograaf : Pot, Harry / Anefo
Auteursrechthebbende : Nationaal Archief
Materiaalsoort : Negatief (zwart/wit)
Nummer archiefinventaris : bekijk toegang 2.24.01.04

Bestanddeelnummer : 907-2821
Hr. Ms. Jager Holland naar Chatham, Bestanddeelnr 920-3948crop.jpg
Autor: Jack de Nijs / Anefo, Licencja: CC0
Collectie / Archief : Fotocollectie Anefo

Reportage / Serie : [ onbekend ]
Beschrijving : Hr. Ms. Jager Holland naar Chatham
Datum : 8 juni 1967
Persoonsnaam : Hr. Ms. Jager Holland
Fotograaf : Nijs, Jac. de / Anefo
Auteursrechthebbende : Nationaal Archief
Materiaalsoort : Negatief (zwart/wit)
Nummer archiefinventaris : bekijk toegang 2.24.01.05

Bestanddeelnummer : 920-3948
USS John F. Kennedy (CVA-67) refuels Dutch destroyer Gelderland (D811) in 1971.jpg
The U.S. Navy aircraft carrier USS John F. Kennedy (CVA-67) refuels the Dutch anti-submarine destroyer Hr.Ms. Gelderland (D811), her forward guns trained skyward, in the North Atlantic on 21 February 1971. John F. Kennedy, with assigned Carrier Air Wing 1 (CVW-1), was deployed to the Mediterranean Sea from 14 September 1970 to 1 March 1971.