Niszczyciele typu Kit

Niszczyciele typu Kit
Ilustracja
„Kit”/„Bditielnyj” między 1900 a 1904 rokiem
Kraj budowy

 Cesarstwo Niemieckie

Użytkownicy

 MW Imperium Rosyjskiego

Stocznia

Schichau, Elbląg

Wejście do służby

1900

Wycofanie

1905–1924

Zbudowane okręty

4

Okręty w służbie

0

Dane taktyczno-techniczne[1][2]
Wyporność

normalna: 346–350 ton
pełna: 445 ton

Długość

61,75 metra

Szerokość

6,7 metra

Zanurzenie

2,9 metra

Napęd

2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
4 kotły
moc 6000 KM, 2 śruby

Prędkość

27 węzłów

Zasięg

1500 Mm przy prędkości 10 węzłów

Załoga

64

Uzbrojenie

1 działo kal. 75 mm
5 dział kal. 47 mm (5 × I)
3 wt kal. 381 mm
6 torped

Niszczyciele typu Kitrosyjskie niszczyciele z przełomu XIX i XX wieku. W latach 1898–1900 w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu zbudowano cztery okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Floty Bałtyckiej Marynarki Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1900 roku i po przebazowaniu na Daleki Wschód wzięły udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. Podczas niej trzy okręty zostały internowane w chińskim porcie Tsingtao, zaś jeden został samozatopiony w styczniu 1905 roku w Port Artur. Internowane niszczyciele zostały zwrócone Rosji i w czasie I wojny światowej służyły na Dalekim Wschodzie, a od 1917 roku dwa zostały przeniesione do Arktyki. Jednostki zostały złomowane w latach 1923–1924.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Kit zostały zamówione i zbudowane w Niemczech[2]. Jednostki te z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadały klasie torpedowców[2]. Wszystkie cztery okręty powstały w stoczni Schichau w Elblągu[2][1]. Stępki jednostek położono w latach 1898–1899, zaś zwodowane zostały w latach 1899–1900[2][1].

OkrętStoczniaPołożenie stępkiWodowanieWejście do służbyLos
„Kit” („Bditielnyj”)Schichaumarzec 189930 listopada 1899czerwiec 1900samozatopiony 2 stycznia 1905
„Skat” („Biesposzczadnyj”)25 października 1899lipiec 1900internowany 1904, złomowany 1923
„Dielfin” („Biesstrasznyj”)12 sierpnia 1899wrzesień 1900internowany 1904, złomowany 1924
„Kasatka” („Biesszumnyj”)189817 marca 1900lipiec 1900

Dane taktyczno-techniczne

Okręty były niewielkimi, dwukominowymi niszczycielami z dwoma masztami[1]. Długość całkowita wynosiła 61,75 metra, szerokość 6,7 metra i zanurzenie 2,9 metra[1][a]. Wyporność normalna wynosiła 346–350 ton, zaś pełna 445 ton[2][1]. Okręty napędzane były przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 6000 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Schichau[2][1][b]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 27 węzłów[2][1]. Okręty mogły zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1500 Mm przy prędkości 10 węzłów[2][1].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętów stanowiły: pojedyncze działo kalibru 75 mm L/48 Canet oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych kalibru 47 mm L/40 Hotchkiss[2][1]. Jednostki wyposażone były w trzy pojedyncze obracalne nadwodne wyrzutnie torped kalibru 381 mm: dwie umieszczone na pokładzie między kominami i trzecią za drugim kominem, z łącznym zapasem sześciu torped[2][1].

Załoga pojedynczego okrętu liczyła 64 oficerów, podoficerów i marynarzy[2][1][c].

Służba

Biesposzczadnyj między 1900 a 1917 rokiem
Biesposzczadnyj” między 1900 a 1917 rokiem

Niszczyciele typu Kit zostały wcielone do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1900 roku[2]. Wszystkie jednostki weszły w skład Floty Bałtyckiej[3]. W marcu 1902 roku zmieniono nazwy okrętów: „Kit” na „Bditielnyj”, „Skat” na „Biesposzczadnyj”, „Dielfin” na „Biesstrasznyj” i „Kasatka” na „Biesszumnyj”[2]. Między 1902 a 1903 rokiem niszczyciele zostały przerzucone na Daleki Wschód[3][4].

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej wszystkie jednostki wchodziły w skład 1. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego, stacjonując w Port Artur[5][6]. Podczas działań wojennych utracony został „Bditielnyj”, samozatopiony w styczniu 1905 roku w Port Artur[1][7]. „Biesszumnyj”, „Biesstrasznyj” i „Biesposzczadnyj” zostały natomiast internowane 2 sierpnia?/ 15 sierpnia 1904 roku w chińskim porcie Tsingtao[8][9]. Po zakończeniu działań wojennych, w listopadzie 1905 roku okręty zostały zwrócone Rosji[2].

W 1912 roku na ocalałych okrętach dokonano modernizacji uzbrojenia: zdemontowano wyrzutnie torped kal. 381 mm i wszystkie działka kal. 47 mm, instalując w zamian trzy pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 450 mm oraz drugą armatę kalibru 75 mm i sześć pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm[2][10]. Podczas I wojny światowej niszczyciele początkowo bazowały we Władywostoku, a w październiku 1917 roku „Biesstrasznyj” i „Biesszumnyj” zostały przerzucone do Arktyki[10][11]. Podczas wojny domowej wszystkie trzy okręty zostały w 1918 roku przejęte przez interwentów[2][10]. Po zdobyciu przez Armię Czerwoną z powodu złego stanu technicznego nie zostały wcielone do służby i złomowano je w latach 1923–1924[2][12].

Uwagi

  1. Opracowania znacznie różnią się jeśli chodzi o wymiary okrętów. Olender 2012 ↓, s. 247 podaje, że długość wynosiła 60 metrów, szerokość 7 metrów i zanurzenie 1,9 metra, natomiast Gogin 2022 ↓ podaje długość 63,5 metra, szerokość 7,01 metra i zanurzenie 2,72–2,87 metra.
  2. Jane 1900 ↓, s. 201 podaje, że moc siłowni wynosiła 5700 KM.
  3. Dyskant 1996 ↓, s. 328 podaje, że załoga pojedynczego okrętu liczyła 62 osoby.

Przypisy

Bibliografia

  • Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.)
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
  • Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
  • Ivan Gogin: KIT torpedo boats (1900) (ang.). Navypedia. [dostęp 2022-01-07].
  • Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Jane’s Fighting Ships 1900. Fred T. Jane (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1900. (ang.)
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
  • The Naval Annual, 1902. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1902. (ang.)
  • The Naval Annual, 1903. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1903. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Flag of the German Empire.svg
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Flag of Germany (1867–1918).svg
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Naval Ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Besposhadnyi(1904).jpg
Эскадренный миноносец «Беспощадный» («Скат»).
Naval ensign of Russia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Kit (Bditelnyi).jpg
Миноносец «Кит» («Бдительный»).
Flag of Russian Empire for private use (1914–1917).svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape., Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of the Russian Empire, used from 1914–1917.
Note: Private use only, unofficial.