Niszczyciele typu Kit

Niszczyciele typu Kit

„Kit”/„Bditielnyj” między 1900 a 1904 rokiem
Kraj budowy	Cesarstwo Niemieckie
Użytkownicy	MW Imperium Rosyjskiego
Stocznia	Schichau, Elbląg
Wejście do służby	1900
Wycofanie	1905–1924
Zbudowane okręty	4
Okręty w służbie	0
Dane taktyczno-techniczne[1][2]
Wyporność	normalna: 346–350 ton pełna: 445 ton
Długość	61,75 metra
Szerokość	6,7 metra
Zanurzenie	2,9 metra
Napęd	2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły moc 6000 KM, 2 śruby
Prędkość	27 węzłów
Zasięg	1500 Mm przy prędkości 10 węzłów
Załoga	64
Uzbrojenie	1 działo kal. 75 mm 5 dział kal. 47 mm (5 × I) 3 wt kal. 381 mm 6 torped

Niszczyciele typu Kit – rosyjskie niszczyciele z przełomu XIX i XX wieku. W latach 1898–1900 w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu zbudowano cztery okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Floty Bałtyckiej Marynarki Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1900 roku i po przebazowaniu na Daleki Wschód wzięły udział w wojnie rosyjsko-japońskiej. Podczas niej trzy okręty zostały internowane w chińskim porcie Tsingtao, zaś jeden został samozatopiony w styczniu 1905 roku w Port Artur. Internowane niszczyciele zostały zwrócone Rosji i w czasie I wojny światowej służyły na Dalekim Wschodzie, a od 1917 roku dwa zostały przeniesione do Arktyki. Jednostki zostały złomowane w latach 1923–1924.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Kit zostały zamówione i zbudowane w Niemczech^[2]. Jednostki te z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadały klasie torpedowców^[2]. Wszystkie cztery okręty powstały w stoczni Schichau w Elblągu^[2][1]. Stępki jednostek położono w latach 1898–1899, zaś zwodowane zostały w latach 1899–1900^[2][1].

Dane taktyczno-techniczne

Okręty były niewielkimi, dwukominowymi niszczycielami z dwoma masztami^[1]. Długość całkowita wynosiła 61,75 metra, szerokość 6,7 metra i zanurzenie 2,9 metra^[1][a]. Wyporność normalna wynosiła 346–350 ton, zaś pełna 445 ton^[2][1]. Okręty napędzane były przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 6000 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Schichau^[2][1][b]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 27 węzłów^[2][1]. Okręty mogły zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1500 Mm przy prędkości 10 węzłów^[2][1].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętów stanowiły: pojedyncze działo kalibru 75 mm L/48 Canet oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych kalibru 47 mm L/40 Hotchkiss^[2][1]. Jednostki wyposażone były w trzy pojedyncze obracalne nadwodne wyrzutnie torped kalibru 381 mm: dwie umieszczone na pokładzie między kominami i trzecią za drugim kominem, z łącznym zapasem sześciu torped^[2][1].

Załoga pojedynczego okrętu liczyła 64 oficerów, podoficerów i marynarzy^[2][1][c].

Służba

„Biesposzczadnyj” między 1900 a 1917 rokiem

Niszczyciele typu Kit zostały wcielone do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w 1900 roku^[2]. Wszystkie jednostki weszły w skład Floty Bałtyckiej^[3]. W marcu 1902 roku zmieniono nazwy okrętów: „Kit” na „Bditielnyj”, „Skat” na „Biesposzczadnyj”, „Dielfin” na „Biesstrasznyj” i „Kasatka” na „Biesszumnyj”^[2]. Między 1902 a 1903 rokiem niszczyciele zostały przerzucone na Daleki Wschód^[3][4].

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej wszystkie jednostki wchodziły w skład 1. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego, stacjonując w Port Artur^[5][6]. Podczas działań wojennych utracony został „Bditielnyj”, samozatopiony w styczniu 1905 roku w Port Artur^[1][7]. „Biesszumnyj”, „Biesstrasznyj” i „Biesposzczadnyj” zostały natomiast internowane 2 sierpnia^?/ 15 sierpnia 1904 roku w chińskim porcie Tsingtao^[8][9]. Po zakończeniu działań wojennych, w listopadzie 1905 roku okręty zostały zwrócone Rosji^[2].

W 1912 roku na ocalałych okrętach dokonano modernizacji uzbrojenia: zdemontowano wyrzutnie torped kal. 381 mm i wszystkie działka kal. 47 mm, instalując w zamian trzy pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 450 mm oraz drugą armatę kalibru 75 mm i sześć pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm^[2][10]. Podczas I wojny światowej niszczyciele początkowo bazowały we Władywostoku, a w październiku 1917 roku „Biesstrasznyj” i „Biesszumnyj” zostały przerzucone do Arktyki^[10][11]. Podczas wojny domowej wszystkie trzy okręty zostały w 1918 roku przejęte przez interwentów^[2][10]. Po zdobyciu przez Armię Czerwoną z powodu złego stanu technicznego nie zostały wcielone do służby i złomowano je w latach 1923–1924^[2][12].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.)
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
• Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
• Ivan Gogin: KIT torpedo boats (1900) (ang.). Navypedia. [dostęp 2022-01-07].
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Jane’s Fighting Ships 1900. Fred T. Jane (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1900. (ang.)
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.
• Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
• The Naval Annual, 1902. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1902. (ang.)
• The Naval Annual, 1903. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1903. (ang.)