Niszczyciele typu Navigatori

Niszczyciele typu Navigatori
Ilustracja
Użytkownicy

 Włochy
 Kriegsmarine

Wejście do służby

1929-1931

Zbudowane okręty

12

Okręty w służbie

brak

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

1908 t (2125 t po modernizacji)
pełna: 2603 t (2888 t)

Długość

107,28 m (110,03 m)

Szerokość

10,2 m (11,1 m)

Zanurzenie

3,51 – 4,35 m

Napęd

2 turbiny parowe, 4 kotły parowe, o mocy 55 000 KM, 2 śruby

Prędkość

39 w (28 w)

Zasięg

800 Mm przy 36 w, 3800 Mm przy 18 w., 1200 Mm przy 28 w., 5000 Mm przy 18 w.)

Załoga

179 – 230

Uzbrojenie

6 dział 120 mm Ansaldo (3xII)
4 wkm 13,2 mm Hotchkiss(2xII)
2 auto dplot 40 mm Vickers
4–6 wt kal. 533 mm (2xII lub 2xIII)
86 – 104 min
zrzutnie bomb głębinowych

Niszczyciele typu Navigatori – seria 12 włoskich okrętów klasy niszczyciel okresu międzywojennego i II wojny światowej. Określane też są czasami jako typ Alvise da Mosto od nazwy pierwszego alfabetycznie okrętu.

Historia powstania

Niszczyciele typu Navigatori przedstawiały sobą kategorię dużych niszczycieli, określaną także przed II wojną mianem „liderów”. Kategoria ta miała w założeniu służyć jako przewodniki flotylli zwykłych niszczycieli, nadające się dzięki silniejszemu uzbrojeniu do ich wsparcia ogniowego. W latach 20. XX wieku najbardziej prawdopodobnym potencjalnym przeciwnikiem Włoch na morzu stała się Francja. Dlatego też typ Navigatori był bezpośrednią odpowiedzią Włochów na pierwsze francuskie wielkie niszczyciele typu Jaguar. Żeby zaznaczyć ich pokrewieństwo z rozwijaną w okresie I wojny światowej podklasą małych lekkich krążowników, nazywanych „skautami”, a zarazem odmienność od zwykłych niszczycieli, Włosi klasyfikowali początkowo okręty typu Navigatori nie jako niszczyciele, lecz esploratori – „zwiadowcy”.

Decyzja o budowie nowej serii niszczycieli zapadła w 1926. Zbudowano 12 okrętów serii, które otrzymały nazwy na cześć żeglarzy włoskich, stąd wzięła się nazwa typu: Navigatori (wł. żeglarze). Pierwsze okręty weszły do służby w 1929, ostatni wszedł do służby „Antonio Pigafetta” 1 maja 1931.

Cechą konstrukcyjną tych okrętów, zwiększającą nieco ich odporność bojową, było naprzemienne umieszczenie dwóch kotłowni i dwóch maszynowni, w układzie: kotłownia – maszynownia – kotłownia – maszynownia, co zmniejszało szanse wyeliminowania obu zespołów napędowych przez jedno trafienie. Układ taki dawał dwukominową sylwetkę okrętów, nietypową dla innych włoskich niszczycieli. Okręty charakteryzowały się początkowo wysoką prędkością, rzędu 38 węzłów. Na próbach "Antonio Pigafetta" uzyskał prędkość maksymalną aż 41,57 w. Okręty typu Navigatori miały najsilniejsze uzbrojenie artyleryjskie spośród włoskich niszczycieli (poza 3 "liderami" starszego typu Leone).

Już w latach 1929-30, na podstawie doświadczeń służby pierwszych okrętów, niszczyciele te poddano niewielkiej przebudowie w celu m.in. poprawienia ich stateczności, przez zredukowanie wysoko położonych mas. W latach 1939-40 okręty (z wyjątkiem "Usodimare" i "Da Recco") poddano istotnej modernizacji, polegającej na poszerzeniu kadłuba o 0,9 metra, co zwiększyło wyporność i polepszyło stateczność oraz własności morskie. Konsekwencją był jednak spadek prędkości maksymalnej okrętów, z 39-41 w. do 28 w (według innych danych: 34 w). Przy okazji prostą dziobnicę zastąpiono silnie wciętym i podniesionym dziobem kliprowym, co zwiększyło nieco długość okrętów.

Okręty

nazwaznak burtowydata położenia stępki,
miejsce budowy
wodowaniewejście do służby
Alvise da MostoDM22.08.1928, Fiume01.07.192915.03.1930
Antonio da NoliDN25.08.1928, Riva Trigoso21.05.192929.12.1929
Nicoloso da ReccoDR14.12.1927, Ankona05.01.193020.05.1930
Giovanni da VerrazzanoDV17.08.1927, Fiume05.01.193020.05.1930
Lanzerotto MalocelloMC, MO30.08.1927, Genua14.03.192918.01.1930
Leone PancaldoPN07.07.1927, Riva Trigoso05.02.192930.11.1929
Emanuele PessagnoPS09.10.1927, Ankona12.08.192910.03.1930
Antonio PigafettaPi29.12.1928, Fiume10.11.192901.05.1931
Luca TarigoTA30.08.1927, Genua12.05.192916.11.1929
Antoniotto UsodimareUS01.06.1927, Genua12.05.192921.11.1929
Ugolino VivaldiVi16.06.1927, Genua09.01.192906.03.1929
Nicolò ZenoZE05.06.1927, Fiume12.08.192827.05.1930
Sylwetka "Nicolò Zeno" w kamuflażu, po modernizacji

Służba okrętów

Od 1 grudnia 1930 do marca 1931 część najnowszych wówczas niszczycieli tego typu zabezpieczała trasę grupowego przelotu transatlantyckiego 12 wodnosamolotów gen. Italo Balbo (były wśród nich: "Da Noli", "Da Recco", "Malocello", "Pancaldo", "Pessagno", "Tarigo", "Usodimare", "Vivaldi"). Kilka okrętów tego typu pełniło służbę wokół Hiszpanii lub reprezentując włoską flotę w hiszpańskich portach podczas hiszpańskiej wojny domowej. Mimo udziału włoskich sił w wojnie po stronie gen. Franco, okręty te nie brały jednak aktywnego udziału w działaniach bojowych. 5 września 1938 okręty typu Navigatori przeklasyfikowano oficjalnie ze "zwiadowców" (esploratori) w niszczyciele (cacciatorpediniere).

Po przystąpieniu Włoch do II wojny światowej 10 czerwca 1940, wszystkie niszczyciele typu Navigatori używane były przede wszystkim do eskortowania licznych konwojów na Morzu Śródziemnym, z zaopatrzeniem z włoskich portów dla wojsk w Afryce Północnej. Były one bardzo aktywnie wykorzystywane w służbie konwojowej, podczas której czasami dochodziło do spotkań z wrogiem, zwykle przeważającym liczebnie. Do celów eskortowych przydatny był zwłaszcza ich duży zasięg. Poza zadaniami eskortowymi, okręty tego typu szczególnie często wykorzystywano do stawiania min morskich, z powodu stosunkowo dużej liczby zabieranych min.

Okręty typu Navigatori okazały się udane, mimo że w praktyce nie były wykorzystywane do zadań, dla jakich zostały skonstruowane. Ich uzbrojenie artyleryjskie, silniejsze od innych włoskich niszczycieli, pozwalało im nawiązywać w teorii równą walkę z dużymi niszczycielami brytyjskimi. Wadą okrętów był brak radaru i stacji hydrolokacyjnej, które otrzymały jedynie nieliczne okręty podczas wojny. O intensywności ich wykorzystania świadczy, że spośród 12 niszczycieli, jedynie "Nicoloso da Recco" przetrwał wojnę. Dwa zatopiono w 1941, dwa w 1942, sześć w 1943, jeden, przejęty przez Niemców, w 1945.

Alvise da Mosto

Przed wojną m.in. odbył rejs do Ameryki Południowej w 1932. Od kwietnia do 2 sierpnia 1940 przeszedł modernizację. Wszedł następnie w skład 15. flotylli (Squadriglia) niszczycieli. Podczas wojny głównie osłaniał konwoje i uczestniczył w operacjach minowania. 1 grudnia 1941 w osłonie tankowca "Iridio Mantovani", pod dowództwem kapitana Francesco Dell Anno walczył z brytyjskim lotnictwem, a wieczorem tego dnia z brytyjskim zespołem "K" w składzie krążowników lekkich HMS "Aurora" i "Penelope". Zatonął po trafieniu przez krążowniki i wybuchu amunicji 75 mil na północny zachód od Trypolisu. Jego dowódca Francesco Dell Anno został za tę akcję odznaczony Złotym Medalem.

Antonio da Noli

Od 19 maja do 10 września 1939 przeszedł modernizację, po czym wszedł w skład 14. flotylli niszczycieli w Tarencie. Podczas wojny uczestniczył w licznych operacjach osłony konwojów i minowania. M.in. 18 września 1941 eskortował z niszczycielami "Pessagno", "Usodimare" i "Gioberti" trzy transportowce wojska przebudowane ze statków pasażerskich "Vulcania", "Neptunia" i "Oceania", a następnie ratował rozbitków z dwóch ostatnich po zatopieniu ich przez brytyjski okręt podwodny HMS "Upholder". 11 kwietnia 1942 doznał uszkodzeń w kolizji z transportowcem i przechodził remont do sierpnia. 27 lutego 1943 zderzył się z niszczycielem "Nicolò Zeno" i był remontowany do lipca 1943 w La Spezi. W związku z ogłoszeniem przez Włochy zawieszenia broni z Aliantami 8 września 1943, "Da Noli" miał przejść na Maltę. Podczas przejścia 9 września "Da Noli" łącznie z "Vivaldi" zaatakował w cieśninie Bonifaccio między Sardynią a Korsyką niemieckie patrolowce i barki desantowe i według źródeł włoskich zatopił część z nich. "Da Noli" jednakże dostał się pod ostrzał niemieckich baterii nabrzeżnych z Korsyki, po czym wszedł na pole minowe i w efekcie zatonął na minie. 218 członków załogi zginęło, uratowano 39. Podczas wojny przeszedł 70 466 mil morskich w 208 akcjach.

Nicoloso da Recco

Do służby wszedł 20 maja 1930. We wrześniu 1938 wszedł w skład 16. flotylli niszczycieli. Okręt nie przeszedł modernizacji. 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo, a 28 marca 1941 w początkowej fazie bitwy pod Matapanem. Od 1941 głównie osłaniał konwoje. 21 czerwca 1942, podczas osłony konwoju do Trypolisu atakowanego przez lotnictwo brytyjskie, zestrzelił 4 samoloty. 2 grudnia 1942 w nocy doszło do bitwy z brytyjskimi krążownikami HMS "Argonaut", "Aurora", "Sirius" i 2 niszczycielami zespołu "Q" koło ławicy Skerki w osłonie konwoju, w której "Da Recco" został poważnie uszkodzony, ze sporymi stratami załogi. Remontowany był do czerwca 1943. Po kapitulacji Włoch, 9 września, w zespole m.in. z pancernikami "Andrea Doria" i "Caio Duilio" przeszedł na Maltę. Do tej pory podczas wojny przeszedł 68 318 mil morskich w 176 operacjach.

Następnie, "Da Recco" używany był do eskorty alianckich konwojów oraz zadań transportu ludzi i zaopatrzenia na Wielkie Jezioro Gorzkie, gdzie stały internowane włoskie pancerniki. Od 1 marca 1948 służył w powojennej włoskiej flocie, jako jedyny niszczyciel tego typu, który przetrwał wojnę. 30 lipca 1954 został wycofany ze służby, a następnie złomowany.

Giovanni da Verazzano

Do służby wszedł 20 maja 1930. W 1938 wszedł w skład 15. flotylli niszczycieli. Od 1 maja do 30 sierpnia 1940 przeszedł modernizację. Podczas wojny uczestniczył w licznych operacjach osłony konwojów i minowania. Od stycznia do maja 1942 był w remoncie, podczas którego zamontowano stację hydrolokacyjną. 19 października 1942 podczas eskortowania konwoju, "Da Verazzano" został storpedowany przez brytyjski okręt podwodny HMS "Unbending" na południe od Pantellerii i zatonął. Podczas wojny przeszedł 42 713 mil morskich,

Lanzerotto Malocello

Do służby wszedł 18 stycznia 1930. Od stycznia do marca 1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 14. flotylli niszczycieli. Podczas wojny uczestniczył w licznych operacjach osłony konwojów i minowania. 15 czerwca 1942 w składzie 7 dywizjonu krążowników, uczestniczył w akcji przeciw brytyjskiemu konwojowi operacji Harpoon. Razem z niszczycielem "Vivaldi" zaatakował brytyjskie niszczyciele eskorty konwoju i walczył z nimi, po czym osłaniał uszkodzonego "Vivaldi". Podczas remontu od sierpnia 1942 do stycznia 1943, na okręcie zamontowano niemiecki radar FuMO-26 i stację hydrolokacyjną. Na początku 1943 okręt uczestniczył w ewakuacji niemieckich wojsk z Tunezji. Rano 24 marca 1943 "Malocello" wszedł na minę postawioną przez brytyjski stawiacz min HMS "Abdiel" 28 mil na północ od przylądka Bon i zatonął. Na minach zatonął również niszczyciel "Ascari", próbujący podjąć akcję ratowniczą, oba okręty poniosły duże straty w załodze i transportowanych żołnierzach. "Malocello" podczas wojny przeszedł 61 709 mil morskich w 149 operacjach.

Leone Pancaldo

Do służby wszedł 30 listopada 1929. Na przełomie 1939/1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 14. flotylli niszczycieli. 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo, gdzie wykonał nieskuteczny atak torpedowy na brytyjskie okręty. 10 lipca "Pancaldo" został zatopiony w porcie Augusta torpedą brytyjskiego samolotu z lotniskowca HMS "Eagle". 1 sierpnia 1941 został podniesiony, a następnie wyremontowany. 12 grudnia 1942 powrócił do służby, przy tym zamontowano na nim włoski radar EC-3/ter "Gufo" i stację hydrolokacyjną. Na początku 1943 okręt uczestniczył w ewakuacji niemieckich wojsk z Tunezji. Około południa 30 kwietnia "Pancaldo" został zbombardowany przez lotnictwo alianckie i zatonął 2 mile od przylądka Bon (zatopiono wtedy także niszczyciel "Lampo").

Emanuele Pessagno

Do służby wszedł 10 marca 1930 roku. Od 2 stycznia do 31 marca 1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 16. flotylli niszczycieli. 9 lipca 1940 roku uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo, gdzie wykonał nieskuteczny atak torpedowy na brytyjskie okręty. Został lekko uszkodzony w ataku lotniczym na Tarent w październiku. W listopadzie okręt ostrzeliwał greckie wybrzeże. 28 marca 1941 roku wziął udział w bitwie pod Matapanem. Następnie głównie osłaniał konwoje i stawiał miny. Sam też transportował na pokładzie żołnierzy i zapasy do Afryki. Po zatopieniu przez brytyjski okręt podwodny HMS „Upholder” transportowców wojska przebudowanych ze statków pasażerskich „Vulcania” i „Oceania”, co miało miejsce 18 września 1941 roku, „Pessagno” wyratował i przyjął na pokład 2083 ludzi.

Podczas eskortowania konwoju, w nocy 29 maja 1942 roku „Pessagno” został zatopiony dwoma torpedami przez brytyjski okręt podwodny HMS „Turbulent”, 85 mil od Bengazi.

Antonio Pigafetta

Do służby wszedł 1 maja 1931. Od stycznia do 27 kwietnia 1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 15. flotylli niszczycieli. 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo. W listopadzie i grudniu okręt ostrzeliwał greckie wybrzeże. Następnie głównie osłaniał konwoje i stawiał miny oraz sam też transportował ludzi i zapasy do Afryki. W eskorcie dużego konwoju „Vittoria” 4 maja 1941, wraz z niszczycielem „Nicolò Zeno” prawdopodobnie zatopił brytyjski okręt podwodny HMS „Usk” (według innej przypuszczalnej wersji, zatonął on na minach). 29 maja 1942 „Antonio Pigafetta” uczestniczył w ratowaniu rozbitków z niszczyciela „Pessagno” i zatopionego transportowca, a w czerwcu 1942 z krążownika „Trento”. Po uszkodzeniach od bomby, w maju 1943 okręt był remontowany we Włoszech.

Po kapitulacji Włoch 8 września 1943, okręt znajdował się w Fiume, które następnego dnia zostało opanowane przez Niemców. Włoska załoga niszczyciela uszkodziła wówczas siłownię niszczyciela. Do tej pory przebył on podczas wojny 70 675 mil w 213 rejsach. Po remoncie, 14 października 1944, wszedł on do służby niemieckiej pod oznaczeniem TA-44. Używany był na Adriatyku w składzie 1. flotylli eskortowej, następnie 8. flotylli niszczycieli. 17 lutego 1945 został zatopiony w Trieście przez lotnictwo angielskie, w 1947 został złomowany.

Luca Tarigo

Do służby wszedł 16 listopada 1929. Od 6 maja do 16 sierpnia 1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 16. flotylli niszczycieli. Po wybuchu wojny okręt głównie osłaniał konwoje i stawiał miny. 16 kwietnia o godzinie 2 w nocy konwój 5 statków, którego eskortą dowodził (nazwany konwój Tarigo), został przechwycony przez zespół angielskich niszczycieli z Malty, w składzie: HMS "Jervis", "Janus", (typu J) oraz "Nubian" i "Mohawk" (typu Tribal) w rejonie wysp Karkanna u wybrzeża Tunezji. W bitwie, jaka się wywiązała, "Tarigo" został zatopiony, głównie ogniem "Jervisa" i "Janusa", przy czym śmierć poniósł m.in. dowódca Pietro De Cristofaro. Włoski niszczyciel zdołał jednak ciężko uszkodzić dwiema torpedami niszczyciel HMS "Mohawk", który został następnie opuszczony przez załogę i dobity przez Brytyjczyków.

Antoniotto Usodimare

Do służby wszedł 21 listopada 1929 (według innych danych 16 listopada). Nie był modernizowany. W 1938 wszedł w skład 16. flotylli niszczycieli. Po wybuchu wojny 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo. Następnie okręt głównie osłaniał konwoje i uczestniczył w operacjach minowania. 1 lutego 1941 po kolizji ze statkiem transportowym, był remontowany do marca 1941. 23 lutego 1942, w osłonie konwoju, wraz z torpedowcem "Circe", "Usodimare" zatopił pod Trypolisem brytyjski okręt podwodny P-38 (typu U). 8 czerwca w nocy "Usodimare" został omyłkowo storpedowany w ochronie konwoju przez włoski okręt podwodny "Alagi" i zatonął 72 mile na północ od przylądka Bon, uratowało się 135 członków załogi.

Ugolino Vivaldi

Do służby wszedł 6 marca 1929. Od 25 października 1938 do 3 lutego 1939 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 14. flotylli niszczycieli. 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo. 1 sierpnia 1940 po godz. 23 w nocy "Vivaldi" staranował i zatopił brytyjski okręt podwodny HMS "Oswald" na powierzchni. Następnie okręt głównie osłaniał konwoje i uczestniczył w operacjach minowania. 15 czerwca 1942 podczas bitwy pod Pantellerią z osłoną brytyjskiego konwoju operacji Harpoon, "Vivaldi" został poważnie uszkodzony i przejściowo unieruchomiony. Odholowany do Trypolisu, remontowany następnie w Neapolu. Remont ukończono 15 maja 1943.

W związku z kapitulacją Włoch we wrześniu 1943, "Vivaldi" miał przejść na Maltę. Podczas przejścia, 9 września łącznie z "Da Noli" zaatakował w cieśninie Bonifaccio między Sardynią a Korsyką niemieckie patrolowce i barki desantowe i według źródeł włoskich zatopił niektóre z nich. "Vivaldi" jednakże dostał się pod ostrzał niemieckich baterii nabrzeżnych i został uszkodzony. Mimo wydostania się z zasięgu dział z uszkodzoną siłownią, został jednak zaatakowany i zatopiony 10 września w nocy przez niemieckie lotnictwo.

Nicolò Zeno

Ukończony został 27 maja 1930. Od początku 1940 do 30 kwietnia 1940 przeszedł modernizację, następnie wszedł w skład 15. flotylli niszczycieli. 9 lipca 1940 uczestniczył w bitwie koło przylądka Stilo. Następnie głównie osłaniał konwoje i uczestniczył w operacjach minowania. W eskorcie dużego konwoju "Vittoria" 4 maja 1941, wraz z niszczycielem "Antonio Pigafetta" prawdopodobnie zatopił brytyjski okręt podwodny HMS "Usk" na zachód od La Spezii (możliwą przyczyną jest także utrata okrętu na minie). 27 lutego 1943 zderzył się z niszczycielem "Vivaldi" i był remontowany do lipca 1943 w La Spezii. W związku z ogłoszeniem przez Włochy zawieszenia broni z Aliantami 8 września 1943, z powodu nieukończenia remontu, "Zeno" został zatopiony przez załogę w La Spezii. W 1948 został rozebrany na złom. Podczas wojny przepłynął 57 856 mil w 182 akcjach.

Dane techniczne

  • wyporność:
    • standardowa: 1908 t (2125 t po modernizacji)
    • pełna: 2603 t (2888 t po modernizacji)
  • wymiary:
    • długość: 107,28 m (110,03 m po modernizacji)
    • szerokość: 10,2 m (11,1 m po modernizacji)
    • zanurzenie: 3,51 – 4,35 m.
  • napęd: 2 turbiny parowe, 4 kotły parowe, o mocy 55 000 KM, 2 śruby
  • prędkość maksymalna: 39 w (po modernizacji: 28 w, inne dane 34 w)
  • zasięg: 800 mil przy prędkości 36 w, 3800 mil przy 18 w (1200 mil przy 28 w., 5000 mil przy 18 w. po modernizacji)
  • zapas paliwa: 300 t., max. 460 t (480 t, max. 560 t po modernizacji)
  • załoga: 179 – 230 (zwiększona podczas wojny)

Uzbrojenie i wyposażenie:

  • 6 dział 120 mm Ansaldo M.26, w trzech dwudziałowych stanowiskach z maskami pancernymi: na dziobie, śródokręciu i rufie (3xII).
    • Długość lufy L/50 (50 kalibrów), kąt podniesienia do 45°, donośność maksymalna 18 500 m, zapas amunicji: łącznie 1300 nabojów
  • 2 automatyczne działka przeciwlotnicze 40 mm Vickers
  • 4 wkm 13,2 mm Hotchkiss na podwójnych podstawach
  • podczas wojny od 1942 zwiększano uzbrojenie przeciwlotnicze okrętów poza: "Da Mosto", "Tarigo" i "Malocello". Najczęściej dodawano 2 działka plot 37 mm Breda i 7 działek 20 mm, lub tylko 7 działek 20 mm
  • 4 – 6 wyrzutni torped kal. 533 mm (2xII lub 2xIII) (zmienne, część okrętów później jedynie 2 lub 3 wyrzutnie)
  • 86 – 104 min (z wyjątkiem "Da Recco")
  • zrzutnie bomb głębinowych
  • wyposażenie:
    • radar – tylko 2 okręty od 1943: "Malocello" i "Pancaldo"
    • stacja hydrolokacyjna – tylko 4 okręty od 1942-43: "Da Recco", "Da Verazzano", "Malocello" i "Vivaldi"

Bibliografia

  • С.Б. Трубицын: "Эскадренные миноносцы типа «Навигатори»", seria Bojewyje Korabli Mira, Sankt Petersurg, 2002

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861-1946) crowned.svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Navigatori001.jpg
Destroyer Da Noli of Navigatori Class
Civil Ensign of Italy.svg
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Zeno mimetica 1941.jpg
Profili del cacciatorpediniere Nicolò Zeno con la livrea mimetica sperimentale in uso dal novembre 1941 al novembre 1942