Niszczyciele typu Nembo

Niszczyciele typu Nembo

„Zeffiro” w 1917 r.
Kraj budowy	Włochy
Użytkownicy	Regia Marina
Stocznia	Pattison, Neapol
Wejście do służby	1902-1905
Wycofanie	1915-1924
Zbudowane okręty	6
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 325 ton pełna: 380 t
Długość	całkowita: 64 metry 63,39 m między pionami
Szerokość	5,94 m
Zanurzenie	2,29 m
Napęd	2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 3 kotły moc 5200–5350 KM 2 śruby
Prędkość	30 węzłów
Zasięg	2200 Mm przy prędkości 9 węzłów
Załoga	51–58
Uzbrojenie	początkowo: „Nembo”, „Turbine”: 1 działo kal. 76 mm 5 dział kal. 57 mm (5 x I) 2 wt kal. 350 mm (2 x I) pozostałe: 5 dział kal. 57 mm (5 x I) 4 wt kal. 350 mm (4 x I)

Niszczyciele typu Nembo – włoskie niszczyciele z przełomu XIX i XX wieku. W latach 1899–1905 w stoczni Pattison w Neapolu zbudowano sześć okrętów tego typu. Jednostki weszły w skład Regia Marina w latach 1902–1905 i wzięły udział w I wojnie światowej, ze stratą trzech okrętów. Pozostałe trzy jednostki zostały w 1921 roku przeklasyfikowane na torpedowce, a ze służby wycofano je w latach 1923–1924.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Nembo były pierwszymi seryjnie zbudowanymi we Włoszech jednostkami tej klasy, nie licząc nieudanego „Fulmine”^[1]. Okręty zaprojektował inż. Luigi Scaglia przy współpracy specjalistów z brytyjskiej stoczni Thornycroft^[2][3].

Wszystkie okręty typu Nembo zbudowane zostały w stoczni Cantieri Navali Pattison w Neapolu^[2][4]. Budowę okrętów rozpoczęto w 1899 roku, zostały zwodowane w latach 1901–1904, a do służby w Królewskiej Marynarce Wojennej przyjęto je w latach 1902–1905^[2][5].

Dane taktyczno-techniczne

Okręty były niewielkimi, pełnomorskimi niszczycielami o długości całkowitej 64 m (63,39 m między pionami), szerokości 5,94 m i zanurzeniu 2,29 m^[2][6]. Wyporność normalna wynosiła 325 ton, zaś pełna 380 ton^[2][3]. Okręty napędzane były przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej projektowanej mocy 5000 KM (w praktyce maszyny osiągały większą moc, pomiędzy 5200 a 5350 KM), do których parę dostarczały trzy wodnorurkowe kotły Thornycroft^[2][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 30 węzłów^[2][6]. Okręty zabierały początkowo zapas 80 ton węgla^[3][a]. Po przystosowaniu kotłów do opalania mazutem zasięg wynosił 2200 Mm przy prędkości 9 węzłów (lub 330 Mm przy 25 węzłach)^[2][3].

Dwa pierwsze niszczyciele („Nembo” i „Turbine”) były uzbrojony w pojedyncze działo dwunastofuntowe kal. 76 mm (3 cale) QF L/40 Ansaldo M1897^[2][7]. Masa działa wynosiła 625 kg, masa naboju 5,9 kg, kąt podniesienia lufy od -10 do +42°, prędkość wylotowa pocisku 674 m/s, donośność maksymalna 9850 metrów, zaś szybkostrzelność 15 strz./min^[9]. Oprócz tego na okrętach zainstalowano pięć pojedynczych dział sześciofuntowych kal. 57 mm L/43 Nordenfelta M1886^[2][7]. Masa działa wynosiła 338 kg, masa naboju 2,73 kg, kąt podniesienia lufy od -10 do +15°, prędkość wylotowa pocisku 670 m/s, zaś szybkostrzelność 18 strz./min^[9]. Uzbrojenie uzupełniały dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 350 mm (14 cali)^[2][3][b]. Pozostałe cztery jednostki ukończono w innej konfiguracji uzbrojenia: nie miały działa kal. 76 mm, a jedynie pięć dział kal. 57 mm, lecz otrzymały silniejsze uzbrojenie torpedowe w postaci czterech wyrzutni (w tym jednej na dziobie)^[2][3].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 3–5 oficerów oraz 48–53 podoficerów i marynarzy^[2][7].

Służba

W 1905 roku „Nembo” i „Turbine” przeszły modernizację uzbrojenia: zdemontowano działa kal. 76 mm, dodając w zamian dwie wyrzutnie torped kal. 350 mm^[2][3]. Pomiędzy 1908 a 1912 rokiem na wszystkich okrętach zainstalowano nowe kotły, przystosowane do opalania paliwem płynnym, a także dodano trzeci komin^[2][7]. W 1909 roku po raz kolejny dokonano zmiany uzbrojenia jednostek: zdemontowano wszystkie działa kal. 57 mm i wyrzutnie torped kal. 350 mm, instalując cztery pojedyncze działa kal. 76 mm i dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm^[2][7]. Po przystąpieniu Królestwa Włoch do I wojny światowej, niszczyciele przystosowano do roli stawiaczy min (mogły zabierać 10–16 min morskich)^[2][7]. W działaniach wojennych utracono trzy jednostki tego typu^[2][3]. „Turbine” został zatopiony 24 maja 1915 roku na południowym Adriatyku w okolicach Barletty, zniszczony ogniem artylerii austro-węgierskiego krążownika SMS „Helgoland” i niszczycieli „Csepel” (który został trafiony pociskiem z włoskiego okrętu), „Tátra” i „Lika”^[2][11]. „Nembo” został zatopiony 17 października 1916 roku na południowym Adriatyku, po trafieniu dwoma torpedami wystrzelonymi przez austro-węgierski okręt podwodny SM U-16, który podczas tej akcji również zatonął^[2][12][c]. „Borea” został zatopiony 15 maja 1917 roku u wybrzeży Albanii podczas II bitwy w Cieśninie Otranto, zniszczony przez austro-węgierskie niszczyciele SMS „Csepel” i „Balaton”^[2][14]. W 1919 roku na ocalałych trzech okrętach jedną armatę kal. 76 mm zastąpiono karabinem maszynowym kal. 6,5 mm L/80, demontując także jeden z kotłów wraz z kominem (w wyniku tej zmiany moc siłowni zmniejszyła się do 3400 KM, a prędkość okrętów zmalała do 25 węzłów)^[2][3]. 1 lipca 1921 roku niszczyciele zostały przeklasyfikowane na torpedowce, a z listy floty skreślono je w latach 1923–1924^[2][5].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• The Naval Annual, 1905. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.)
• Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.)
• Tony DiGiulian: Torpedoes of Germany (ang.). www.navweaps.com. [dostęp 2017-09-06].
• Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7.
• Ivan Gogin: NEMBO destroyers (1902-1905) (ang.). Navypedia. [dostęp 2017-09-06].
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.)