Nizina Śląska

Nizina Śląska

Odra we Wrocławiu
Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Niż Środkowoeuropejski
Podprowincja	Niziny Środkowopolskie
Makroregion	Nizina Śląska
Mezoregion	Wysoczyzna Rościsławska, Pradolina Wrocławska, Równina Wrocławska, Dolina Nysy Kłodzkiej, Równina Niemodlińska, Równina Oleśnicka, Równina Opolska, Płaskowyż Głubczycki, Kotlina Raciborska
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: woj. dolnośląskie woj. opolskie woj. śląskie Czechy: kraj morawsko-śląski

Nizina Śląska (318.5) (czes. Slezská nížina, dawniej cz. Oderská nížina, niem. Schlesische Niederung, Schlesische Tiefebene, Schlesische Bucht lub Oderebene) – makroregion będący rozległą równiną w południowo-zachodniej Polsce i północnych Czechach.

Położenie

Jest to najdalej wysunięty na południe makroregion podprowincji Nizin Środkowopolskich. Leży pomiędzy Przedgórzem Sudeckim i Sudetami na południu, Kotliną Ostrawską na południowym wschodzie, Wyżyną Śląsko-Krakowską na wschodzie, Wałem Trzebnickim na północy i Niziną Śląsko-Łużycką na zachodzie, głównie wzdłuż doliny Odry. Wysokość od ok. 100 do 260 m n.p.m.

Opis

Nizina Śląska stanowi równinę o powierzchni ok. 13 000 km². Osią niziny z południowego wschodu na północny zachód płynie Odra, której dopływami z lewej strony są: Osobłoga, Nysa Kłodzka, Oława, Ślęza, Bystrzyca i Kaczawa oraz z prawej: Mała Panew, Stobrawa i Widawa. Nizina ma korzystne warunki klimatyczne i glebowe.

Podział

     Wysoczyzna Rościsławska

     Pradolina Wrocławska

     Równina Wrocławska

     Dolina Nysy Kłodzkiej

     Równina Niemodlińska

     Równina Oleśnicka

     Równina Opolska

     Płaskowyż Głubczycki

     Kotlina Raciborska

W jej obrębie wyróżniamy dziewięć mezoregionów: Wysoczyznę Rościsławską, Pradolinę Wrocławską, Równinę Wrocławską, Dolinę Nysy Kłodzkiej, Równinę Niemodlińską, Równinę Oleśnicką, Równinę Opolską, Płaskowyż Głubczycki i Kotlinę Raciborską^[1].

Wysoczyzna Rościsławska

Wysoczyzna Rościsławska jest niewielką, za to najbardziej na północny zachód wysuniętą częścią Niziny Śląskiej. Leży pomiędzy Pradoliną Wrocławską a Wzgórzami Trzebnickimi.

Pradolina Wrocławska

Pradolina Wrocławska ciągnie się wzdłuż Odry na długości 100 km, od Kotliny Raciborskiej po Obniżenie Ścinawskie w obrębie Wzgórz Trzebnickich.

Równina Wrocławska

Równina Wrocławska jest stosunkowo dużą jednostką leżącą pomiędzy Pradoliną Wrocławską a Przedgórzem Sudeckim. Dzieli się na trzy mikroregiony. Są to: Wysoczyzna Średzka, Równina Kącka i Równina Grodkowska.

Dolina Nysy Kłodzkiej

Dolina Nysy Kłodzkiej rozciąga się prostopadle do Pradoliny Wrocławskiej od Przedgórza Paczkowskiego ku północnemu wschodowi.

Równina Niemodlińska

Równina Niemodlińska leży w widłach Utworzonych przez Odrę i Nysę Kłodzką. Na południu graniczy z Kotliną Raciborską i Płaskowyżem Głubczyckim.

Równina Oleśnicka

Równina Oleśnicka znajduje się po wschodniej stronie Odry w dorzeczu Stobrawy i Widawy. Jest to morenowa równina z ostańcami firm glacjalnych zlodowacenia środkowopolskiego oraz średnio urodzajnymi glebami pseudobielicowymi.

Równina Opolska

Równina Opolska na wschód od Opola obejmuje część prawego dorzecza Odry na południe od doliny Stobrawy do Obniżenia Małej Panwi. Pomiędzy Stobrawą a Małą Panwią występują rozległe tereny piaszczyste z wydmami, porośnięte lasami iglastymi (Bory Stobrawskie). Pod Opolem znajdują się pokłady kredy.

Opole

Opole (130 tys. mieszkańców) powstało w miejscu przeprawy przez Odrę i już od XI wieku było siedzibą książęcą. Rozbudowa przemysłu wpłynęła znacznie na rozwój współczesnego miasta Opola. W podłożu występują margle kredowe, które dostarczają surowców do przemysłu cementowego. Jak na całej Nizinie Śląskiej rozwija się tu rolnictwo. Miasto jest także węzłem komunikacyjnym (zbieg siedmiu linii kolejowych). Jest także stolicą województwa opolskiego.

Równina Niemodlińska

Równina Niemodlińska leży między doliną Odry a Doliną Nysy Kłodzkiej, na południu dotyka płaskowyżu Głubczyckiego. Na terenach piaszczystych leżą Bory Niemodlińskie.

Płaskowyż Głubczycki

Płaskowyż Głubczycki jest lekko pofalowaną wierzchowiną lessów przekraczającą w części środkowej 280 m n.p.m., poprzecinaną lewobrzeżnymi dopływami Odry. Zbudowany jest z iłów mioceńskich przykrytych utworami dyluwialnymi. Iły wchodzą szerokimi pasami na powierzchnię w postaci złóż gipsów (okolice Kietrza).

Kotlina Raciborska

Kotlina Raciborska jest najdalej ku południowemu wschodowi wysuniętą częścią Niziny Śląskiej (wzdłuż biegu Odry) wypełnioną piaskami. Północną część Kotliny przecina Kanał Gliwicki.

Rzeki

Większe rzeki: Odra (rzeka główna), Osobłoga, Mała Panew, Nysa Kłodzka, Ślęza, Bystrzyca oraz Kaczawa (większe dopływy).

Miasta

Największe miasta na Nizinie Śląskiej

Lp.	Herb	Miasto	Ludność (2018)
1.		Wrocław	640 648
2.		Opole	128 137
3.		Kędzierzyn-Koźle	61 062
4.		Racibórz	54 882
5.		Nysa	44 044
6.		Oleśnica	37 242
7.		Brzeg	35 930
8.		Oława	32 927
9.		Lubliniec	23 818
10.		Kluczbork	23 661
11.		Prudnik	21 170
12.		Pyskowice	18 456
13.		Namysłów	16 490
14.		Krapkowice	16 381
15.		Jelcz-Laskowice	15 792

Klimat

Osobliwością klimatu Niziny Śląskiej jest stosunkowo wysoka średnia temperatura roczna, krótkotrwała zima, wczesna wiosna, ciepłe lato i najdłuższy w Polsce okres wegetacyjny (220 dni). Cechy te związane są z istnieniem, na południowym zachodzie bariery górskiej Sudetów, z powodu której przy wietrze południowo-zachodnim zmniejsza się wilgotność, spada zachmurzenie i wzrasta temperatura, przy wiatrach północno-wschodnich natomiast wzrastają opady i liczba burz. Zjawiska te związane są z przesuwaniem się niżów barometrycznych i przebiegiem frontu polarnego.

Roślinność

Dzięki korzystnym warunkom klimatycznym i glebowym Nizina Śląska stała się krainą pól uprawnych. Na terenach piaszczystych jednakże, w pradolinie wrocławsko-magdeburskiej, na stożkach napływowych rzek sudeckich i na sandrach znajdują się przestrzenie zalesione. Inny charakter mają zespoły leśne Wzgórz Trzebnickich. Występują tam lasy bukowe i świerkowe, a także liczne rośliny górskie, np. dziewięćsił bezłodygowy, turzyca górska, nerecznica górska i inne. Wzgórza Trzebnickie to także granica zasięgu jodły oraz olszy szarej. Specyficzne są łęgi doliny Odry. Występują tu przede wszystkim zarośla wierzbowe złożone z wierzby białej, migdałowej, purpurowej i wiciowej, na terenach nawodnionych występuje roślinność wodna m.in. orzech wodny. Występują tu także rozległe łąki. Dolina Odry jest dawnym terenem osadniczym; skupił się wzdłuż niej szereg starych ośrodków miejskich.

Historia

Nizina Śląska jest centralną częścią Śląska. W jej obrębie leżą: stolica Śląska oraz Dolnego Śląska – Wrocław oraz Górnego Śląska i województwa opolskiego – Opole.

Przypisy