Nocek

Nocek
Myotis[1]
Kaup, 1829[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – nocek Bechsteina (M. bechsteini)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

nocki

Rodzaj

nocek

Typ nomenklatoryczny

Vespertilio myotis Borkhausen, 1797

Gatunki

165 gatunków (w tym 38 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania
Mapa występowania

Nocek[29] (Myotis) – rodzaj ssaka z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na całym świecie (oprócz Antarktydy)[30][31][32].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 26,3–100 mm, długość ogona 21–78 mm, długość ucha 7–29 mm, długość tylnej stopy 4–24 mm, długość przedramienia 26,5–69 mm; masa ciała 2–32,5 g[31].

Systematyka

Etymologia

  • Myotis (Myotus, M,rolis, Myottis): gr. μυς mus, μυός muos „mysz”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[33].
  • Nyctactes: gr. νυστακτης nustaktēs „senny, ospały”, od νυσταζω nustazō „drzemać”[3][34]. Gatunek typowy: Vespertilio bechsteinii Kuhl, 1817.
  • Leuconoe: gr. λευκος leukos „biały”[35]. Gatunek typowy: Vespertilio daubentonii Kuhl, 1817.
  • Capaccinius (Capaccinus): Francesco Cappuccini, włoski polityk, podsekretarz stanu do spraw zagranicznych w latach 1833–34, patron i subskrybent Bonapartego[36]. Gatunek typowy: Vespertilio capaccinii Bonaparte, 1837.
  • Selysius: Edmond de Sélys Longchamps (1813–1900), belgijski polityk i naukowiec[37]. Gatunek typowy: Vespertilio mystacinus Kuhl, 1817.
  • Trilatitus (Tralatitus, Tralatitius): łac. tralatitius „zwykły, pospolity”[38]. Gatunek typowy: Vespertilio hasseltii Temminck, 1840.
  • Isotus: gr. ισος isos „równy, podobny”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[39]. Gatunek typowy: Vespertilio nattereri Kuhl, 1817.
  • Brachyotus: gr. βραχυς brakhus „krótki”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[40]. Gatunek typowy: Vespertilio mystacinus Kuhl, 1817.
  • Pternopterus: gr. πτερνη pternē „pięta”; -πτερος -pteros „-skrzydły”, od πτερον pteron „skrzydło”[41]. Gatunek typowy: Vespertilio (Pternopterus) lobipes Peters, 1867 (= Vespertilio muricola J.E. Gray, 1846).
  • Exochurus: gr. εκ ek, εξ ex „bez”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[42]. Gatunek typowy: nieprzypisany.
  • Cnephaiophilus: gr. κνεφαιος knephaios „w ciemności, ciemny”, od κνεφας knephas „ciemność”; φιλος philos „miłośnik”, od φιλεω phileō „kochać”[43]. Gatunek typowy: nie przypisany.
  • Aeorestes: gr. αιωρεω aiōreō „unosić się, fruwać”[44]. Gatunek typowy: nieprzypisany.
  • Comastes: gr. κωμαστης kōmastēs „biesiadnik, hulaka”[45]. Gatunek typowy: nieprzypisany.
  • Euvespertilio: gr. ευ eu „dobry, ładny, typowy”; rodzaj Vespertilio Linnaeus, 1758[18]. Gatunek typowy: nieprzypisany.
  • Pizonyx: gr. πιεζω piezō „ściskać, gnieść”[46]; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur, paznokieć”[47]. Gatunek typowy: Myotis vivesi Menegaux, 1901.
  • Chrysopteron: gr. χρυσος khrusos „złoto”; πτερον pteron „skrzydło”[20]. Gatunek typowy: Kerivoula weberi Jentink, 1890[d].
  • Dichromyotis: gr. διχρως dikhrōs „dwukolorowy”, od δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotnie”, od δυο duo „dwa”; χρως khrōs, χρωτος khrōtos „cera, karnacja”; rodzaj Myotis Kaup, 1829[21]. Gatunek typowy: Vespertilio formosus Hodgson, 1835.
  • Paramyotis: gr. παρα para „blisko”; rodzaj Myotis Kaup, 1829[22]. Gatunek typowy: Vespertilio bechsteinii Kuhl, 1817.
  • Rickettia: epitet gatunkowy Vespertilio (Leuconoe) ricketti O. Thomas, 1894; Charles Boughey Rickett (1851–1943), brytyjski bankier, kolekcjoner z Dalekiego Wschodu[21]. Gatunek typowy: Vespertilio (Leuconoe) ricketti O. Thomas, 1894.
  • Megapipistrellus: gr. μεγας megas „wielki”; rodzaj Pipistrellus Kaup, 1829[23]. Gatunek typowy: Pipistrellus annectans Dobson, 1871.
  • Hesperomyotis: gr. ἑσπερος hesperos „zachodni”; rodzaj Myotis Kaup, 1829[25]. Gatunek typowy: Myotis simus O. Thomas, 1901.

Podział systematyczny

Myotis to najbardziej liczny z rodzajów nietoperzy, w którym rozpoznano 127 gatunków (bez gatunków wymarłych) i regularnie opisywane są nowe[30]. Historia taksonomi podrodzajowej w obrębie Myotis jest skomplikowana[30]. Dane genetyczne wskazują na istnienie dwóch głównych kladów w rodzaju Myotis – jednego w Nowym Świecie (z dwoma gatunkami ze Starego Świata) i drugiego w Starym Świecie[30]. Można zastosować podział na trzy podrodzaje: Pizonyx będący najstarszą dostępną nazwą dla kladu Nowego Świata oraz Chrysopteron (azjatyckie „pomarańczowe” i „żółte” gatunki oraz endemiczne gatunki afrykańskie) i Myotis (wszystkie inne gatunki ze Starego Świata) dla kladu Starego Świata[30]. W obrębie podrodzajów grupy gatunkowe zostały zdefiniowane głównie na podstawie danych genetycznych, ale dokładny skład gatunkowy tych grup jest wciąż dyskusyjny[30].

Do rodzaju należą następujące podrodzaje wraz z gatunki[30][48][29]:

  • Pizonyx G.S. Miller, 1906
    • Myotis septentrionalis (Trouessart, 1897)nocek północny
    • Myotis auriculus R.H. Baker & Stains, 1955nocek uszaty
    • Myotis ciliolabrum (Merriam, 1886)nocek rzęsowargi
    • Myotis melanorhinus (Merriam, 1890)nocek ciemnonosy
    • Myotis leibii (Audubon & Bachman, 1842)nocek małostopy
    • Myotis californicus (Audubon & Bachman, 1842)nocek kalifornijski
    • Myotis lucifugus (Le Conte, 1831)nocek amerykański
    • Myotis keenii (Merriam, 1895)nocek brzegowy
    • Myotis evotis (H. Allen, 1864)nocek długouchy
    • Myotis thysanodes G.S. Miller, 1897nocek frędzlowaty
    • Myotis occultus Hollister, 1909nocek arizoński
    • Myotis volans (H. Allen, 1866)nocek długonogi
    • Myotis planiceps R.H. Baker, 1955nocek płaskogłowy
    • Myotis sodalis G.S. Miller & G. M. Allen, 1928nocek towarzyski
    • Myotis fortidens G.S. Miller & G.M. Allen, 1928nocek cynamonowy
    • Myotis findleyi Bogan, 1978nocek wyspowy
    • Myotis pilosotibialis LaVal, 1973
    • Myotis keaysi J.A. Allen, 1914nocek włosonogi
    • Myotis ruber É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806)nocek czerwony
    • Myotis riparius Handley, 1960nocek kolonijny
    • Myotis simus O. Thomas, 1901nocek aksamitny
    • Myotis midastactus Moratelli & Wilson, 2014nocek złoty
    • Myotis elegans Hall, 1962nocek strojny
    • Myotis vivesi Menegaux, 1901nocek rybożerny
    • Myotis grisescens A.H. Howell, 1909nocek szary
    • Myotis austroriparius (Rhoads, 1897)nocek nadwodny
    • Myotis yumanensis (H. Allen, 1864)nocek wodny
    • Myotis velifer (J.A. Allen, 1890)nocek jaskiniowy
    • Myotis peninsularis G.S. Miller, 1898nocek półwyspowy
    • Myotis cobanensis G.G. Goodwin, 1955nocek katedralny
    • Myotis chiloensis (Waterhouse, 1840)nocek chilijski
    • Myotis albescens (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806)nocek posrebrzany
    • Myotis levis (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1824)nocek żółtawy
    • Myotis dinellii O. Thomas, 1902nocek argentyński
    • Myotis izecksohni Moratelli, Peracchi, D. Dias & J.C. Oliveira, 2011nocek brazylijski
    • Myotis lavali Moratelli, Peracchi, D. Dias & J.C. Oliveira, 2011nocek zagrożony
    • Myotis oxyotus (Peters, 1867)nocek andyjski
    • Myotis clydejonesi Moratelli, Wilson, A.L. Gardner, R.D. Fischer & Gutiérrez, 2016
    • Myotis martiniquensis LaVal, 1973nocek martynikański
    • Myotis dominicensis G.S. Miller, 1902nocek antylski
    • Myotis nyctor LaVal & Schwartz, 1974
    • Myotis atacamensis (Lataste, 1892)nocek atakamski
    • Myotis bakeri Moratelli, Novaes, Bonilla & Wilson, 2019
    • Myotis nesopolus G.S. Miller, 1900nocek muchołowny
    • Myotis caucensis J.A. Allen, 1914
    • Myotis attenboroughi Moratelli, Wilson, Novaes, Helgen & Gutiérrez, 2017
    • Myotis handleyi Moratelli, A.L. Gardner, J.C. Oliveira & Wilson, 2013nocek wenezuelski
    • Myotis diminutus Moratelli & Wilson, 2011nocek malutki
    • Myotis carteri LaVal, 1973
    • Myotis nigricans (Schinz, 1821)nocek ciemny
    • Myotis brandtii (Eversmann, 1845)nocek Brandta
    • Myotis sibiricus Kastschenko, 1905
  • Chrysopteron Jentink, 1910
    • Myotis hermani O. Thomas, 1923nocek strumieniowy
    • Myotis bartelsii (Jentink, 1910)
    • Myotis weberi (Jentink, 1890)
    • Myotis rufopictus (Waterhouse, 1845)
    • Myotis formosus (Hodgson, 1835)nocek górski
    • Myotis emarginatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806)nocek orzęsiony
    • Myotis tricolor (Temminck, 1832)nocek trójbarwny
    • Myotis welwitschii (J.E. Gray, 1866)nocek rodezyjski
    • Myotis rufoniger (Tomes, 1858
    • Myotis scotti O. Thomas, 1927nocek wyżynny
    • Myotis morrisi J. Edwards Hill, 1971nocek sawannowy
    • Myotis bocagii (Peters, 1870)nocek ryży
    • Myotis goudotii (A. Smith, 1834)nocek malgaski
    • Myotis anjouanensis Dorst, 1960nocek komorski
    • Myotis dieteri Happold, 2005nocek samotny
    • Myotis nimbaensis Simmons, Flanders, Bakwo Fils, Parker, Suter, Bamba, Douno, Keita, Morales & Frick, 2021
  • Myotis Kaup, 1829
    • Myotis alcathoe von Helversen & Heller, 2001nocek Alkatoe
    • Myotis hyrcanicus Benda, Reiter & Vallo, 2012
    • Myotis dasycneme (Boie, 1825)nocek łydkowłosy
    • Myotis ikonnikovi Ognev, 1912nocek ussuryjski
    • Myotis altarium O. Thomas, 1911nocek syczański
    • Myotis mystacinus (Kuhl, 1817)nocek wąsatek
    • Myotis davidii (Peters, 1869)nocek cesarski
    • Myotis ancricola Kruskop, Borisenko, Dudorova & Artyushin, 2018
    • Myotis annatessae Kruskop & Borisenko, 2013nocek drobny
    • Myotis gomantongensis Francis & J. Edwards Hill, 1998nocek borneański
    • Myotis ater (Peters, 1866)nocek czarny
    • Myotis muricola (J.E. Gray, 1846)nocek szerokonosy
    • Myotis browni Taylor, 1934
    • Myotis insularum (Dobson, 1878)nocek samoański
    • Myotis annectans (Dobson, 1871)nocek włosolicy
    • Myotis pruinosus Yoshiyuki, 1971nocek oszroniony
    • Myotis yanbarensis Maeda & Matsumura, 1998nocek okinawski
    • Myotis secundus Ruedi, Csorba, Lin & Chou, 2015
    • Myotis borneoensis J. Edwards Hill & Francis, 1984
    • Myotis federatus O. Thomas, 1916
    • Myotis indochinensis Son, Görföl, Francis, Motokawa, Estók, Endo, Thong, Dang, Oshida & Csorba, 2013nocek indochiński
    • Myotis peytoni Wroughton & Ryley, 1913
    • Myotis montivagus (Dobson, 1874)nocek birmański
    • Myotis capaccinii (Bonaparte, 1837)nocek długopalcy
    • Myotis laniger (Peters, 1871)nocek nadbrzeżny
    • Myotis csorbai Topál, 1997nocek skryty
    • Myotis longipes (Dobson, 1873)nocek kaszmirski
    • Myotis annamiticus Kruskop & Tsytsulina, 2001nocek annamański
    • Myotis phanluongi Borisenko, Kruskop & Ivanova, 2008
    • Myotis siligorensis (Horsfield, 1855)nocek himalajski
    • Myotis badius Tiunov, Kruskop & Feng, 2011nocek kasztanowaty
    • Myotis ridleyi (O. Thomas, 1898)nocek sundajski
    • Myotis rosseti (Oey, 1951)nocek grubopalcy
    • Myotis horsfieldii (Temminck, 1840)nocek orientalny
    • Myotis macrotarsus (Waterhouse, 1845)nocek blady
    • Myotis stalkeri O. Thomas, 1910nocek rafowy
    • Myotis adversus (Horsfield, 1824)nocek silnostopy
    • Myotis moluccarum (O. Thomas, 1915)nocek molucki
    • Myotis macropus (Gould, 1854)nocek wielkonogi
    • Myotis hasseltii (Temminck, 1840)nocek wielkozębny
    • Myotis petax Hollister, 1912nocek syberyjski
    • Myotis macrodactylus (Temminck, 1840)nocek wielkostopy
    • Myotis fimbriatus (Peters, 1871)nocek chiński
    • Myotis pilosus (Peters, 1869)nocek owłosiony
    • Myotis sicarius O. Thomas, 1915nocek myszouchy
    • Myotis bechsteinii (Kuhl, 1817)nocek Bechsteina
    • Myotis longicaudatus Ognev, 1927
    • Myotis daubentonii (Kuhl, 1817)nocek rudy
    • Myotis soror Ruedi, Csorba, Lin & Chou, 2015
    • Myotis frater G.M. Allen, 1923nocek bliźniaczy
    • Myotis bucharensis Kuzyakin, 1950nocek bucharski
    • Myotis blythii (Tomes, 1857)nocek wschodni
    • Myotis myotis (Borkhausen, 1797)nocek duży
    • Myotis punicus Felten, 1977nocek punicki
    • Myotis nattereri (Kuhl, 1817)nocek Natterera
    • Myotis crypticus Juste, Ruedi, Puechmaille, Salicini & Ibáñez, 2019
    • Myotis schaubi Kormos, 1934nocek kaukaski
    • Myotis escalerai Cabrera, 1904nocek iberyjski
    • Myotis zenatius Ibáñez, Juste, Salicini, Puechmaille & Ruedi, 2019
    • Myotis pequinius O. Thomas, 1908nocek pekiński
    • Myotis bombinus O. Thomas, 1906nocek amurski
    • Myotis chinensis (Tomes, 1857)nocek większy

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

  • Myotis aemulus Heller, 1936[49]
  • Myotis baranensis Kormos, 1934[50]
  • Myotis bavaricus Ziegler, 2003[51]
  • Myotis belgicus Gunnell, R. Smith & T. Smith, 2017[52]
  • Myotis beppuensis Kuramoto & Yoon, 1984[53]
  • Myotis boyeri Mein, 1964[54]
  • Myotis danutae Kowalski, 1956[55]
  • Myotis darelbeidensis Gunnell, Eiting & Geraads, 2011[56]
  • Myotis delicatus Heller, 1936[49]
  • Myotis estramosensis Topál, 1983[57]
  • Myotis exilis Heller, 1936[49]
  • Myotis gerhardstorchi Horáček & Trávníčková, 2019[58]
  • Myotis gundersheimensis Heller, 1936[49]
  • Myotis helleri Kowalski, 1962[59]
  • Myotis horaceki Ziegler, 2003[60]
  • Myotis insignis (H. Meyer, 1845)[61]
  • Myotis janossyi Topál, 1983[62]
  • Myotis kormosi Heller, 1936[49]
  • Myotis korotkevichae Rosina & Siemionow, 2012[63]
  • Myotis lavocati (Sigé & Menu, 1992)[64]
  • Myotis major Ziegler, 2000[65]
  • Myotis minor Ziegler, 2000[66]
  • Myotis mixnitzensis Wettstein-Westerheim, 1923[67]
  • Myotis murinoides (Lartet, 1851)[68]
  • Myotis okafujii Kuramoto & Yoon, 1984[69]
  • Myotis paradaubentoni Topál, 1983[70]
  • Myotis podlesicensis Kowalski, 1956[71]
  • Myotis praecox Heller, 1936[49]
  • Myotis praevius Heller, 1936[49]
  • Myotis rapax Heller, 1936[49]
  • Myotis rectidentis Choate & Hall, 1967[72]
  • Myotis reductus Ziegler, 2003[73]
  • Myotis salodorensis Revilliod, 1922[74]
  • Myotis sanctialbani Viret, 1951[75]
  • Myotis steiningeri Kormos, 1934[76]
  • Myotis wuesti Kormos, 1934[77]
  • Myotis yesoensis Yoshiyuki, 1984[78]
  • Myotis ziegleri Horáček, 2001[79]

Uwagi

  1. a b Niepoprawna późniejsza pisownia Trilatitus J.E. Gray, 1842.
  2. a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Myotis Kaup, 1829.
  3. Niepoprawna późniejsza pisownia Pizonyx G.S. Miller, 1906.
  4. Podgatunek M. formosus.

Przypisy

  1. Myotis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Kaup 1829 ↓, s. 106.
  3. a b Kaup 1829 ↓, s. 108.
  4. F. Boie. Naturgeschichtliche beiträge vermischten inhalts. „Isis von Oken”. 23, s. 256, 1830. (niem.). 
  5. C.L. Bonaparte: Indice distributivo. W: C.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. Roma: Tip. Salviucci, 1831–1832. (wł.).
  6. C.L. Bonaparte: Introduzione alla classe i. mammiferi. W: C.L. Bonaparte: Iconografia della fauna italica: per le quattro classi degli animali vertebrati. Roma: Tip. Salviucci, 1831–1832. (wł.).
  7. J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 258, 1842. (ang.). 
  8. P. Gervais: Dictionnaire universel d’histoire naturelle: résumant et complétant tous les faits présentés par les encyclopédies, les anciens dictionnaires scientifiques, les Oeuvres complètes de Buffon, et les meilleurs traités spéciaux sur les diverses branches des sciences nautrelles; donnant la description des etres et des divers phénomènes de la nature, l’étymologie et la définition des noms scientifiques, et les principales applications des corps organiques et inorganiques à l’agriculture, à la médecine, aux arts industriels, etc. T. 13. Paris: MM. Renard, 1849, s. 213. (fr.).
  9. Kolenati 1856 ↓, s. 131, 179.
  10. Kolenati 1856 ↓, s. 177.
  11. Kolenati 1856 ↓, s. 174.
  12. a b J.E. Gray. Synopsis of the Genera of Vespertilionidæ and Noctilionidæ. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third Series. 17, s. 90, 1866. (ang.). 
  13. W. Peters. Über Flederthiere und Amphibien. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 706, 1868. (niem.). 
  14. Fitzinger 1870 ↓, s. 75.
  15. Fitzinger 1870 ↓, s. 81.
  16. Fitzinger 1870 ↓, s. 427.
  17. Fitzinger 1870 ↓, s. 565.
  18. a b A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière, 1899, s. 38. (fr.).
  19. G.S. Miller. Twelve new genera of bats. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 19, s. 85, 1906. (ang.). 
  20. a b F.A. Jentink. Chrysopteron Bartelsii, novum genus et nova species, from Java. „Notes from the Leyden Museum”. 32, s. 74, 1910. (ang.). 
  21. a b c d Bianchi 1916 ↓, s. lxxviii.
  22. a b Bianchi 1916 ↓, s. lxxix.
  23. a b Bianchi 1916 ↓, s. lxxvii.
  24. E. Troughton. A new genus and species of bat (Kerivoulinæ) from the Solomons with a review of the genera of the sub-family. „Records of the Australian Museum”. 17, s. 87, 1929. (ang.). 
  25. a b A. Cabrera. Catálogo de los mamíferos de América del Sur. „Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales “Bernardino Rivadavia” e Instituto Nacional de Investigación de las Ciencias Naturales, Ciencias Zoológicas”. 4, s. 103, 1958. (hiszp.). 
  26. M.S. Alberico & J.E. Orejuela. Diversidad especıfica de dos comunidades de murciélagos en Nariño, Colombia. „Cespedesia”. 3, s. 34, 1982. (hiszp.). 
  27. H. Menu. Sur le statut taxonomique de Myotis Kaup, 1829 (Mammalia, Chiroptera). „Palaeovertebrata”. 18 (4), s. 263, 1988. (fr.). 
  28. J.C. González & M.E. Fabián. Una nueva especie de murciélago para el estado de Rio Grande do Sul, Brasil: Myotis riparius Handley, 1960 (Chiroptera, Vespertilionidae). „Comunicações do Museu de Ciências e Tecnologia, PUCRS”. 8, s. 58, 1995. (hiszp.). 
  29. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 125–150. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  30. a b c d e f g C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 260–278. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  31. a b R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 925–981. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  32. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Myotis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-21]. (ang.).
  33. Palmer 1904 ↓, s. 442.
  34. Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  35. Palmer 1904 ↓, s. 374.
  36. Palmer 1904 ↓, s. 157.
  37. Palmer 1904 ↓, s. 628.
  38. Palmer 1904 ↓, s. 692.
  39. Palmer 1904 ↓, s. 354.
  40. Palmer 1904 ↓, s. 143.
  41. Palmer 1904 ↓, s. 595.
  42. Palmer 1904 ↓, s. 284.
  43. Palmer 1904 ↓, s. 192.
  44. Palmer 1904 ↓, s. 82.
  45. Palmer 1904 ↓, s. 197.
  46. Jaeger 1944 ↓, s. 177.
  47. Jaeger 1944 ↓, s. 154.
  48. N.B. Simmons, J. Flanders, E.M. Bakwo Fils, G. Parker, J.D. Suter, S. Bamba, M. Douno, M.K. Keita, A.E. Morales & W.F. Frick. A new dichromatic species of Myotis (Chiroptera: Vespertilionidae) from the Nimba Mountains, Guinea. „American Museum Novitates”. 3963, s. 8, 2021. DOI: 10.1206/3963.1. (ang.). 
  49. a b c d e f g h F. Heller. Eine oberpliozane Wirbeltierfauna aus Rheinhessen. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. 76, s. 99–160, 1936. (niem.). 
  50. Kormos 1934 ↓, s. 306.
  51. Ziegler 2003 ↓, s. 465.
  52. G.F. Gunnell, R. Smith & T. Smith. 33 million year old Myotis (Chiroptera, Vespertilionidae) and the rapid global radiation of modern bats. „PLoS ONE”. 12 (3), s. e0172621, 2017. DOI: 10.1371/journal.pone.0172621. (ang.). 
  53. Yoon, Kuramoto i Uchida 1984 ↓, s. 19.
  54. P. Mein: Chiroptera (Miocène) de Lissieu (Rhône). W: Actes du 89e Congrès national des Sociétés savantes tenu à Lyon. Paris: Bibliothèque Nationale, 1964, s. 237–253. (fr.).
  55. Kowalski 1956 ↓, s. 372.
  56. G.F. Gunnell, T.P. Eiting & D. Geraads. New late Pliocene bats (Chiroptera) from Ahl al Oughlam, Morocco. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. Abhandlungen 260 (1), s. 59, 2011. DOI: 10.1127/0077-7749/2011/0128. (ang.). 
  57. Topál 1983 ↓, s. 51.
  58. I. Horáček & E. Trávníčková. Myotis gerhardstorchi sp. n. and comments on the European fossil record of Myotis frater group (Mammalia, Chiroptera). „Fossil Imprint”. 75 (3–4), s. 317, 2019. DOI: 10.2478/if-2019-0021. (ang.). 
  59. K. Kowalski. Fauna of bats from the Pliocene of Węże in Poland. „Acta Zoologica Cracoviensia”. 7, s. 48, 1962. (ang.). 
  60. R. Ziegler. Myotis horaceki pro Myotis intermedius Ziegler 2000 (Chiroptera, Mammalia) (=non Myotis bechsteini intermedius Rybár 1976). „Senckenbergiana lethaea”. 83 (1–2), s. 2, 2003. (ang.). 
  61. H. von Meyer. [Bez tytułu]. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde”. Jahrgang 1845, s. 798, 1845. (niem.). 
  62. Topál 1983 ↓, s. 46.
  63. V.V. Rosina & Y.A. Semenov. New taxa of vespertilionid bats (Chiroptera, Mammalia) from the Late Miocene of Ukraine. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie”. Abhandlungen 264 (3), s. 199, 2012. DOI: 10.1127/0077-7749/2012/0236. (ang.). 
  64. B. Sigé & H. Menu. Un nouveau chiroptère vespertilionidé de l’Oligocène d’Europe. „Palaeovertebrata”. 22 (1), s. 46, 1992. (fr.). 
  65. Ziegler 2000 ↓, s. 663.
  66. Ziegler 2000 ↓, s. 657.
  67. О. Wettstein-Westersheim. Drei neue fossile Fledermäuse und die diluvialen Kleinsäugerrestes im allgemeinen, aus der Drahenhöhle bei Mixnitz. „Sitzungsberichte der Österreichischen Akademie der Wissenschaften”. 7, s. 39—41, 1923. (niem.). 
  68. É. Lartet: Notice sur la colline de Sansan, suivie d’une récapitulation des diverses espèces d’animaux vertébrés fossiles, trouvés soit à Sansan, soit dans d’autres gisements du terrain tertiaire miocène dans le bassin sous-pyrénéen. Auch: J.-A. Portes, 1851, s. 12. (fr.).
  69. Yoon, Kuramoto i Uchida 1984 ↓, s. 18.
  70. Topál 1983 ↓, s. 49.
  71. Kowalski 1956 ↓, s. 362.
  72. J.R. Choate & E.R. Hall. Two new species of bats, genus Myotis, from a Pleistocene deposit in Texas. „The American Midland Naturalist”. 78 (2), s. 532, 1967. DOI: 10.2307/2485251. (ang.). 
  73. Ziegler 2003 ↓, s. 471.
  74. P. Revilliod. Contribution a l’étude des chiroptères des terrains tertiaires. „Abhandlungen der Schweizerischen paläontologischen Gesellschaft”. 45 (3), s. 136, 1922. (fr.). 
  75. J. Viret. Catalogue critique de la faune des mammifères miocènes de La Grive Saint-Alban (Isère). Première partie. Chiroptères, carnivores, édentés pholidotes. „Nouvelles archives du Muséum d’histoire naturelle de Lyon”. 3, s. 19, 1951. (fr.). 
  76. Kormos 1934 ↓, s. 308.
  77. Kormos 1934 ↓, s. 310.
  78. M. Yoshiyuki. A new species of Myotis (Chiroptera: Vespertilionidae) from Hokkaido, Japan. „Bulletin of the National Science Museum, Tokyo”. 10 (3), s. 153, 1984. (ang.). 
  79. I. Horáček. On the early history of vespertilionid bats in Europe: the Lower Miocene record from the Bohemian Massif. „Lynx”. New series. 32, s. 145, 2001. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
MyotisMap.png
Autor: De las modificaciones Carlosblh, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mapa de distribución del genero Myotis