Noclegownia kolejarzy w Gnieźnie

Noclegownia (Parowozownia w Gnieźnie)
Symbol zabytku nr rej. 772/Wlkp/A z 8.12.2009[1]
Ilustracja
Widok budynku noclegowni
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gniezno

Adres

ul. Składowa 1

Styl architektoniczny

historyzm pruski, modernizm

Architekt

Arthur Schlemm[2]

Inwestor

KPEV, DR, PKP

Wysokość całkowita

13 m

Wysokość do dachu

9,5 m

Rozpoczęcie budowy

1898

Ukończenie budowy

1899

Ważniejsze przebudowy

1913–1914, 1940–1941

Położenie na mapie Gniezna
Mapa konturowa Gniezna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Noclegownia (Parowozownia w Gnieźnie)”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Noclegownia (Parowozownia w Gnieźnie)”
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego
Mapa konturowa powiatu gnieźnieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Noclegownia (Parowozownia w Gnieźnie)”
Ziemia52°31′41″N 17°36′03″E/52,528056 17,600833

Noclegownia w Gnieźnie – wybudowana w 1899 roku na terenie przyległym do powstałej w 1888 roku hali wachlarzowej starej lokomotywowni. Z wzniesioną wokół niej infrastrukturą kolejową tworzy kompleks unikatowy w skali europejskiej. Jest to największy i najciekawszy element stacji kolejowej Gniezno oraz atrakcja turystyczna[3].

Historia

Noclegownię uruchomiono w 1899 roku. Obiekt był wyposażony w 30 łóżek dla drużyn parowozowych. Budynek posiadał układ 2,5-traktowy z półtraktowym korytarzem w centrum i od południa, zwarty został wąskim aneksem korytarzowym z niewielkim budynkiem pełniącym funkcję ustępów (obecnie rozebrany). W lipcu 1913 roku opracowano plan przebudowy i rozbudowy budynku. Dotychczasowa powierzchnia noclegowni została prawie podwojona. Inwestycję zrealizowano w latach 1913–1914. Główne wejście do budynku przeniesiono ze strony północnej na zachodnią. Po przebudowie liczbę łóżek zwiększono do 50. W lipcu 1940 dokonano niewielkich zmian we wnętrzu noclegowni – rozebrano aneks korytarzowy wraz z zewnętrznymi ustępami, a na ich miejscu wykonano drzwi wejściowe wraz z modernistycznym portalem[4].

Turystyka

Od 2010 roku w parowozowni odbywają się majowe „Dni Pary”, które mają na celu popularyzację historii obiektu. Głównym punktem programu jest zwiedzanie parowozowni z przewodnikiem, z czego co roku korzysta kilka tysięcy osób. W trakcie imprezy odbywają się również spektakle, seanse kinowe, koncerty, wykłady, pokazy oraz przejazdy pociągami specjalnymi[5].

Od 2015 roku parowozownia jest udostępniona dla grup turystycznych przez cały rok. Obecnie prowadzone są prace adaptacyjne budynku noclegowni dla potrzeb obsługi ruchu turystycznego[6].

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
  2. Miron Urbaniak: Zabytkowa stacja kolejowa Gniezno. Od Kolei Górnośląskiej do programu „Otto”. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2010, s. 175. ISBN 978-83-7729-052-1.
  3. Parowozownia w Gnieźnie, Masteria.pl, 28 sierpnia 2010 [dostęp 2016-08-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-27] (pol.).
  4. Miron Urbaniak: Zabytkowa stacja kolejowa Gniezno. Od Kolei Górnośląskiej do programu „Otto”. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2010, s. 175–177. ISBN 978-83-7729-052-1.
  5. Parowozownia Gniezno. parowozowniagniezno.pl. [dostęp 2015-08-11].
  6. Rafał Wichniewicz, Zmiany w Parowozowni, Gniezno24.com, 8 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-12].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat gnieźnieński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gnieźnieńskiego, Polska
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Gniezno location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Gniezno, Poland
Ta mapa of Gniezno została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Noclegownia (Lichen99) z1.jpg
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY 3.0
Gniezno, noclegownia, 1898, 1 poł. XX, widok od strony torów kolejowych