North American A-36 Apache
 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | Edgar Schmued |
| Typ | samolot myśliwsko-szturmowy |
| Załoga | 1 |
| Historia | |
| Data oblotu | 21 września 1942 |
| Lata produkcji | 1942–1943 |
| Wycofanie ze służby | 1945 |
| Liczba egzemplarzy | 500 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | Allison V-1710-87 |
| Moc | 1325 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 11,28 m |
| Długość | 9,83 m |
| Wysokość | 3,70 m |
| Powierzchnia nośna | 21,67 m² |
| Masa | |
| Własna | 3280 kg |
| Startowa | 4550 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. | 589 km/h |
| Pułap praktyczny | 7650 m |
| Zasięg | 1750 (maks. 2500) km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 6 wkm 12,7 mm do 454 kg bomb | |
North American A-36 Apache (używano również nazw Invader i Mustang) – amerykański jednosilnikowy samolot myśliwsko-szturmowy, wersja myśliwca P-51 Mustang. Wyprodukowany w liczbie 500 egzemplarzy, był używany przez United States Army Air Forces podczas II wojny światowej w Afryce Północnej, Włoszech i na Dalekim Wschodzie. Do zakończenia wojny został wycofany z jednostek.
Historia
W początkach 1942 roku, po zapoznaniu się z właściwościami pierwszych seryjnych wersji samolotu myśliwskiego P-51 (oznaczenie fabryczne NA-91), amerykańskie lotnictwo zleciło rozpoczęcie prac również nad jego wariantem szturmowym, dostosowanych do atakowania z lotu nurkowego. Zwolennikiem takiego rozwiązania był między innymi popierający rozwój konstrukcji Mustanga generał Henry H. Arnold.
Projekt samolotu pod oznaczeniem fabrycznym NA-97 i armijnym XA-36 został opracowany w połowie 1942 roku, zaś oblotu prototypu dokonano 21 września tegoż roku. Pilotem był Bob Chilton. Po pomyślnym zakończeniu prób w locie w październiku rozpoczęto produkcję zamówionych 500 egzemplarzy. Otrzymały one numery seryjne 42-83663 do 42-84162, zaś ostatni z nich opuścił fabrykę w marcu 1943 roku. Wobec samolotu używano nazw Apache, przypisaną również do rozpoznawczego wariantu F-6, Invader oraz po prostu Mustang.
Pierwszymi jednostkami wyposażonymi w A-36 były 27. Grupa Myśliwsko-Bombowa (27th Fighter Bomber Group) oraz 86. Grupa Myśliwsko-Bombowa, obie wchodzące w skład 12th Air Force w Afryce Północnej. Pierwszym zadaniem bojowym 27. Grupy na nowych maszynach było rozpoznanie włoskich pozycji nad wyspą Pantelleria 6 czerwca 1943 roku. Poniesiono wówczas również pierwszą stratę bojową. Z kolei pierwsze zwycięstwo powietrzne na A-36 odniósł 12 lipca 1943 roku Lt. Tom A. Thomas, którego samolot w tym samym locie również został zestrzelony a on sam dostał się do niewoli niemieckiej. Piloci amerykańscy brali udział w walkach nad Morzem Śródziemnym i Sycylią podczas operacji Husky, wspierając atak 7. Armii amerykańskiej. Później operowali nad Włochami podczas operacji Avalanche, w rejonie Rzymu i Neapolu. Od połowy 1944 roku A-36 w obydwu jednostkach były zastępowane samolotami Republic P-47 Thunderbolt.
Trzecią jednostką, która operowała na A-36, była 311. Grupa Myśliwsko-Bombowa, działająca w Indiach, Birmie i Chinach. Również one były stopniowo zastępowane przez P-47. Ogółem na obydwu teatrach działań wojennych A-36 odbyły 23 373 loty bojowe, zrzucając 8014 ton bomb i niszcząc na ziemi i w powietrzu 101 samolotów przeciwnika. Straty bojowe wyniosły 177 maszyn. Jedynym pilotem, który zdobył tytuł asa myśliwskiego na A-36, zestrzeliwując pięć maszyn przeciwnika, był Lt. Michael T. Russo.
A-36 były używane operacyjnie jedynie przez USAAF, Brytyjczycy otrzymali kilka egzemplarzy dla przeprowadzenia prób porównawczych w RAF.
Opis konstrukcji
A-36 był jednomiejscowym samolotem myśliwsko-szturmowym o konstrukcji całkowicie metalowej. Napęd stanowił 12-cylindrowy silnik rzędowy Allison V-1710-87, chłodzony cieczą, o mocy maksymalnej 1325 KM na wysokości 900 m, poruszający trójłopatowe śmigło Hamilton Standard o stałym skoku.
Uzbrojenie składało się z sześciu wielkokalibrowych karabinów maszynowych kal. 12,7 mm, z których dwa były zainstalowane w nosie kadłuba i zsynchronizowane z obrotami śmigła, a pozostałe cztery w skrzydłach, oraz maksymalnie do 454 kg bomb (lub dwie wyrzutnie rakiet M8) na podwieszeniach podskrzydłowych.
Dla umożliwienia ataku z lotu nurkowego, w skrzydłach zainstalowano poruszane hydraulicznie hamulce aerodynamiczne, zmniejszające prędkość nurkowania do 400 km/h.
Bibliografia
- E. R. Johnson: American Attack Aircraft since 1926. Jefferson, NC and London: 2008. ISBN 978-0-7864-3464-0.
- Przemysław Skulski: Czas Apacza (1). „Nowa Technika Wojskowa: Historia” nr 1/2010. ISSN 2080-9743.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.