Norwich

Norwich
	(c) Graham Hardy, CC BY-SA 2.0; Katedra św. Jana w Norwich
	Herb
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Region	East of England
Hrabstwo	Norfolk
Dystrykt	Norwich
Powierzchnia	39.02 km²
Populacja (2011); • liczba ludności; • gęstość	; 132 512 (dystrykt); 3383 os./km²
Nr kierunkowy	0160
Kod pocztowy	NR
Tablice rejestracyjne	AO - AU
	Położenie na mapie Norfolku Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right, CC BY-SA 3.0 Norwich
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Norwich
	Położenie na mapie Anglii Norwich
	52°38′N 1°18′E/52,633333 1,300000
	Strona internetowa
	Portal Wielka Brytania

Norwich (/ˈ n ɒ ɹ ɪ dʒ/) – miasto w Wielkiej Brytanii, ośrodek administracyjny hrabstwa Norfolk, przy ujściu rzeki Wensum do rzeki Yare.

Historia

Okolice Norwich zasiedlili Anglosasi w V–VII wieku. Zajęli tereny w pobliżu ważnego ośrodka Icenów (jednego z plemion Brytów) Venta Icenorum (Caistor St. Edmund), które skupiło mieszkańców tych ziem po najeździe Rzymian.

Nazwa miasta Norwich jest wspomniana w Domesday Book (1086) jako Noruic/Norwic^[1].

Po podboju Normanów w 1066 r. wybudowano katedrę w stylu normandzkiego gotyku oraz zamek. Status miasta Norwich otrzymało w 1194 r. od Ryszarda Lwie Serce. W XI wieku Norwich było drugim po Londynie pod względem wielkości miastem w Anglii. W czasach przed rewolucją przemysłową hrabstwo Norwich zaliczano do najludniejszych w kraju^[2].

Norwich szybko rozwinęło się w znaczące centrum handlu i miasto portowe we wschodniej części Anglii. Przez całe średniowiecze czerpało korzyści z handlu wełną oraz jeden z głównych portów przeładunkowych. Do XVIII wieku utrzymywało swoje drugie po Londynie miejsce co do wielkości i znaczenia w Anglii.

Po okresie rewolucji przemysłowej i powstaniu nowych miast na północy ranga miasta zmalała.

Przemysł

Norwich od wieków znane było z przemysłu tkackiego, później włókienniczego (słynne szale z Norwich), warzelniczego (Steward & Patteson(ang.)), obuwniczego (buty dziecięce Start Rite(ang.) dostarczane dla rodziny królewskiej^[3]), spożywczego: produkcji musztardy Colman's(ang.)^[4], krakersów oraz czekolady Caley's^[5]. W XVIII wieku rozwinęła się branża stolarki meblowej (Artur Brett(ang.)) oraz firmy żelazne. W Norwich wynaleziono metalową siatkę ogrodzeniową wytwarzaną mechanicznie. Autorem pomysłu był Charles Barnard, który w 1844 roku opracował technologię w oparciu o maszyny tkackie^[6].

W 1797 roku handlarz winem i bankier Thomas Bignold założył dla ochrony przed pożarami firmę Norwich Union (obecnie brand Aviva), która rozwinęła się w XIX wieku w jedną z największych brytyjskich firm ubezpieczeniowych^[7].

Zabytki

Norwich posiada zachowane stare centrum na wzgórzach w zakolu rzeki Wensum, z dużą liczbą zabytkowych budynków^[8]. W obrębie murów miejskich stało niegdyś 57 kościołów, a 31 istnieje do dziś. 18 historycznych nieczynnych kościołów Norwich jest dostępnych do zwiedzania dzięki wirtualnym wycieczkom Norwich Historic Churches Trust^[9]. 70 zabytków I klasy z Norwich, z podaną lokalizacją, zostało zgrupowanych spisie Grade I listed buildings in Norwich(ang.).

Katedra Niepodzielnej Świętej Trójcy z XI wieku
Katedra św. Jana Chrzciciela, rzymskokatolicka (1882-1910)
Kolegiata św. Jerzego St George's Church(ang.) z XV wieku
Kościół św. Piotra St Peter Mancroft(ang.)
Unitariański kościół oktagonalny z XVII wieku Octagon Chapel(ang.) w stylu neo-palladiańskim
Kościół św. Jana St John Maddermarket Church(ang.) z XV wieku
Kościół św. Julianny St Julian's Church(ang.) z XII wieku
Kościół Wszystkich Świętych All Saints' Church(ang.) z XV wieku
Zamek średniowieczny Norwich Castle(ang.) zbudowany w stylu gotyckim przez Normanów w XII wieku. Niegdyś więzienie obecnie muzeum zamkowe oraz galeria sztuki
Ratusz miejski Norwich Guildhall(ang.) z XV wieku
Krowia Wieża Cow Tower(ang.) z XIV wieku
Hala targowa Dragon Hall(ang.) z XV wieku
średniowieczny szpital Great Hospital(ang.) z XIII wieku
średniowieczny pub Adama i Ewy Adam and Eve Pub(ang.) z XII wieku, budynek z XVIII w.

Wiara

Według spisu ludności z 2011 roku^[10] pod względem wyznania 44,9% mieszkańców miasta stanowią chrześcijanie, 42,5% nie wyznaje żadnej religii, 8,2% nie podało religii, 2% to muzułmanie, 0,8% to Hindusi, 0,7% to buddyści, 0,2% to Żydzi, 0,1% to sikhowie 0,7% należy do innej religii.

Norwich uznano za najmniej religijne miasto w Anglii i Walii^[11]. Według spisu z 2011^[10] roku 56268 osób zgłosiło brak religii - 169 spirytystów, 131 ateistów, 783 Rycerzy Jedi, 65 członków Heavy Metal^[11].

Ludność

Cenzus z 2011 określa liczbę mieszkańców dystrykt na 132 512 osób^[12] przy gęstości zaludnienia 34 osób na hektar. Zaludnienie aglomeracji miejskiej, liczonej z Costessey, Taverham, Hellesdon, Bowthorpe, Old Catton, Sprowston oraz Thorpe St Andrew to samo badanie określa jako 213 166 osób^[13].

Uczelnie

University of East Anglia (Uniwersytet Wschodniej Anglii), założony w 1963;
Norwich University of the Arts, założony jako Norwich School of Design w 1845 roku przez artystów skupionych wokół Norwich School;
City College Norwich(ang.), założony w 1891, jeden z największych koledżów w Anglii z 11 tys. studentów;
56 szkół podstawowych oraz 13 szkół średnich

Sport

Największym lokalnym klubem piłkarskim jest Norwich City, znany jako Kanarki. W sezonie 2020-21 drużyna zajęła pierwsze miejsce w Championship, zdobywając awans do Premier League. Sezon 2021-22 był dla Kanarków nieudany i klubowi nie udało się utrzymać w najwyższej klasie rozgrywkowej. Większościowe udziały klubu należą do Delii Smith - znanej w Anglii prezenterki telewizyjnej i celebrytki kulinarnej - oraz jej męża Michaela Wynn-Jonesa. Swoje mecze klub rozgrywa na stadionie Carrow Road. Norwich City jest dwukrotnym zdobywcą Pucharu Ligi Angielskiej, w latach 1962 i 1985.

W mieście funkcjonują także: klub lekkoatletyczny City of Norwich AC (CoNAC), klub rugby - Norwich Lions, klub piłki ręcznej - Norwich HC oraz pięć klubów hokeja na trawie.

Swoją siedzibę mają tutaj dwa kluby wioślarskie: Yare Boat Club oraz Norwich Rowing Club, którego członkiem honorowym jest Ian Wynne - brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich 2004 w Atenach na K1 (jedynka) na dystansie 500m.

Znaczenie

W maju 2012 Norwich nagrodzono tytułem Miasta Literatury UNESCO^[14].

Etymologia

Nazwa miasta wywodzi się od staroangielskiego Norþwic („północna osada”)^[8].

Słynni mieszkańcy

Julianna z Norwich (ok. 1343-), angielska pustelnica, mistyczka i teolog, wizjonerka
John Crome (1768–1821), założyciel tzw. Szkoły Norwich, stowarzyszenia artystów malarzy, którzy okresowo tam przebywali, studiując okoliczny krajobraz i rysując średniowieczną katedrę.
Peter Trudgil (ur. 1943), językoznawca
Paige (ur. 17 sierpnia 1992), wrestlerka i aktorka, obecnie występująca w federacji WWE w brandzie Smackdown Live
Sigala (ur. 1 listopada 1992), DJ i producent muzyczny

Miasta partnerskie

Galeria

Elm Hill średniowieczna ulica Norwich.
Cow Tower nad brzegiem rzeki Wensum
Norwich dystrykt w hrabstwie Norfolk

Zobacz też

Katedra św. Jana Chrzciciela w Norwich
Katedra Niepodzielnej Świętej Trójcy
Norwich City F.C.
Norwich (stacja kolejowa) budynek dworca z 1874 r
Norwich (Ontario)
Julianna z Norwich

Przypisy

↑ The Domesday Book online
↑ Laura Williams, Alexandra Jones, Neil Lee, Simon Griffiths: Enabling Norwich in the Knowledge Economy. An independent report sponsored by Norwich City Council. (ang.). [dostęp 2015-07-17].
↑ Start-rite ends UK production, „BBC News”, 25 września 2003 [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ Colman's Mustard factory in Norwich closing after 160 years, „BBC News”, 22 maja 2020 [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ t, Chocs Away – Norwich’s History of Chocolate Making, Shine A Light, 8 października 2013 [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ A History of Norwich - Victorian Norwich, www.oldcity.org.uk [dostęp 2021-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-05] .
↑ Our history. About the Archive, Aviva, 27 lutego 2020 [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ ^a ^b Norwich, Navtur. Wirtualny przewodnik po świecie, 2017 [dostęp 2021-01-16] (pol.).
↑ Our Churches, Norwich Historic Churches Trust [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ ^a ^b 2011 Census: Key Statistics for local authorities in England and Wales, 11 grudnia 2012 .
↑ ^a ^b Census shows Norwich 'least religious city' in England and Wales, „BBC News”, 11 grudnia 2012 [dostęp 2021-01-16] (ang.).
↑ Data Viewer - Nomis - Official Labour Market Statistics. www.nomisweb.co.uk. [dostęp 2015-07-17].
↑ Release Edition Reference Tables - ONS. www.ons.gov.uk. [dostęp 2015-07-17].
↑ Norwich named as UNESCO City of Literature (ang.). BBC News. [dostęp 2015-07-17].

[1] The Domesday Book online

[2] Laura Williams, Alexandra Jones, Neil Lee, Simon Griffiths: Enabling Norwich in the Knowledge Economy. An independent report sponsored by Norwich City Council. (ang.). [dostęp 2015-07-17].

[3] Start-rite ends UK production, „BBC News”, 25 września 2003 [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[4] Colman's Mustard factory in Norwich closing after 160 years, „BBC News”, 22 maja 2020 [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[5] t, Chocs Away – Norwich’s History of Chocolate Making, Shine A Light, 8 października 2013 [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[6] A History of Norwich - Victorian Norwich, www.oldcity.org.uk [dostęp 2021-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-05] .

[7] Our history. About the Archive, Aviva, 27 lutego 2020 [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[:0-8] Norwich, Navtur. Wirtualny przewodnik po świecie, 2017 [dostęp 2021-01-16] (pol.).

[9] Our Churches, Norwich Historic Churches Trust [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[:1-10] 2011 Census: Key Statistics for local authorities in England and Wales, 11 grudnia 2012 .

[:2-11] Census shows Norwich 'least religious city' in England and Wales, „BBC News”, 11 grudnia 2012 [dostęp 2021-01-16] (ang.).

[12] Data Viewer - Nomis - Official Labour Market Statistics. www.nomisweb.co.uk. [dostęp 2015-07-17].

[13] Release Edition Reference Tables - ONS. www.ons.gov.uk. [dostęp 2015-07-17].

[14] Norwich named as UNESCO City of Literature (ang.). BBC News. [dostęp 2015-07-17].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne