Nosal (Tatry)

	Nosal
	Nosal
	; Nosal z Doliny Goryczkowej
Państwo	Polska
Położenie	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1206 m n.p.m.
Wybitność	105 m
	Położenie na mapie Tatr Nosal
	49°16′35,2″N 19°59′22,1″E/49,276444 19,989472

Nosal (1206 m^[1]) – szczyt reglowy w Tatrach Zachodnich nad Kuźnicami, między Doliną Bystrej a Doliną Olczyską. Nazwa góry pochodzi od przypominających nos skał od północno-zachodniej strony^[2].

Topografia

Stanowi zakończenie północno-wschodniej grani Kasprowego Wierchu. Północnymi podnóżami przebiega granica między Tatrami a Rowem Podtatrzańskim (jego częścią zwaną Rowem Zakopiańskim)^[2]. Od południa Nosalowa Przełęcz (1101 m^[1] oddziela go od zalesionego Nieboraka. Na północ Nosal tworzy trójkątny stok z wierzchołkiem na szczycie i podstawą tworzącą północną granicę Tatr. Obydwa ramiona tego stoku (północno-zachodnie i południowo-wschodnie) podcięte są pasem stromych skał. Największe ściany, o wysokości dochodzącej do 50 m, są pod ramieniem północno-zachodnim, opadającym do Doliny Bystrej. Pod grzbietem północno-wschodnim jest mniejszy pas skał opadający do Doliny Olczyskiej. Najwybitniejszą skałą jest tam Pióro^[3].

Opis

Zbudowany jest wyłącznie ze skał osadowych – wapieni i dolomitów ze środkowego triasu^[4]. Poza tym jest całkowicie porośnięty lasem, który mimo bliskości osad ludzkich jest w dobrym stanie. Oprócz pospolitego w Tatrach świerka rosną buki, sosny zwyczajne oraz sztucznie wprowadzona sosna czarna^[3]. Na pionowych skałach w ramieniu północno-zachodnim zdarzały się wypadki śmiertelne, szczególnie wśród poszukiwaczy szarotek, turnie te były też wybierane przez samobójców^[4].

W północno-zachodnim zboczu jest jaskinia Dziura pod Nosalem^[5].

Na skałach rosną rośliny wapieniolubne, m.in. szarotka alpejska, pierwiosnek łyszczak. Występują też rzadkie w Polsce storczyki: dwulistnik muszy i wyblin jednolistny^[6]. Szarotki alpejskie zostały znacznie przetrzebione przez zbieraczy^[2]. Z większych zwierząt w lasach bytuje ryś, jeleń, puchacz^[7].

Sport i turystyka

Nosal jest popularny wśród turystów i narciarzy. Na porośniętej lasem północnej stronie jest stok narciarski z kilkoma wyciągami. Od górnej stacji wyciągu prowadzi też nartostrada przez Nosalową Przełęcz do Kuźnic. Z wierzchołka, choć niewysokiego, roztaczają się widoki na Czerwone Wierchy, Giewont, rejon Doliny Bystrej oraz granitowe szczyty wznoszące się ponad Doliną Gąsienicową i doliną Pańszczycą^[3].

Nosal był popularny wśród taterników. W jego zachodnich ścianach opadających do Doliny Bystrej jest około 30 dróg wspinaczkowych. Trenowali na nich ratownicy TOPR. Tatrzański Park Narodowy zakazał tam jednak wspinaczki^[3].

Zachodnie ściany Nosala
Nosal i Mały Kopieniec ze Skupniowego Upłazu
Dolina Bystrej i Tatry ze szczytu Nosala
Północno-zachodni grzbiet Nosala
Skały na szczycie Nosala
Nosal od południa

Szlaki turystyczne

– łatwy szlak zielony z Kuźnic przez Nosalową Przełęcz i Nosal do przystanku „Murowanica” (w drodze z centrum Zakopanego do Kuźnic)

Czas przejścia z Kuźnic na szczyt: 35 min, ↓ 30 min
Czas przejścia ze szczytu do Murowanicy: 35 min, ↑ 45 min

– żółty z Nosalowej Przełęczy na Olczyską Polanę. Czas przejścia: 25 min, ↑ 30 min

Panorama Tatr ze szczytu

Przypisy

↑ ^a ^b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .
↑ ^a ^b ^c Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Cywiński. Kasprowy Wierch – Tatry. Przewodnik szczegółowy, tom 13, Poronin, Wyd. Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-038-2
↑ ^a ^b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003,ISBN 83-915859-1-3.
↑ Jaskinie, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2016-07-13] .
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa. Czerwona księga Karpat Polskich, Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6
↑ Władysław Szafer. Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.

Linki zewnętrzne

Archiwalne widoki góry w bibliotece Polona

[gugik-1] Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .

[wet-2] Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.

[cw-3] Władysław Cywiński. Kasprowy Wierch – Tatry. Przewodnik szczegółowy, tom 13, Poronin, Wyd. Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-038-2

[nyka-4] Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd.13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003,ISBN 83-915859-1-3.

[jp-5] Jaskinie, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2016-07-13] .

[mirek-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa. Czerwona księga Karpat Polskich, Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6

[szaf-7] Władysław Szafer. Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne