Nowa Bystrzyca

Nowa Bystrzyca
wieś
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Nowej Bystrzycy
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Bystrzyca Kłodzka

Wysokość

380–580[1] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

277[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-516

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0851465

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Bystrzyca”
Ziemia50°17′39″N 16°34′32″E/50,294167 16,575556
Kaplica pogrzebowa w Nowej Bystrzycy

Nowa Bystrzycawieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Położenie

Nowa Bystrzyca to duża, uprzemysłowiona wieś leżąca pomiędzy bocznymi ramionami środkowej części Gór Bystrzyckich, w dolinach potoków Bystrzyca i Mała Bystrzyca, na wysokości około 380–580 m n.p.m.[1]

Podział administracyjny

W latach 1954-1961 należała do gromady Stara Bystrzyca, przekształconej w 1961 na gromadę Nowa Bystrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Początek XVI wieku to najbardziej prawdopodobny okres powstania tej wsi, chociaż wzmiankowana została ona dopiero o cały wiek później w 1414 roku[3]. Najpierw była własnością prywatną, później do 1684 roku królewszczyzną, by wreszcie należeć do Bystrzycy Kłodzkiej[3]. Bardzo szybko też się rozwijała, w 1787 roku żyło w niej ponad 500 mieszkańców, którzy trudnili się głównie uprawą ziemi i rzemiosłem[1]. W 1825 roku było tu 105 domów, w tym: kościół i szkoła katolicka, 4 młyny wodne, olejarnia oraz tartak[1]. Na przełomie XIX i XX wieku Nowa Bystrzyca ugruntowała swój rolniczo-przemysłowy charakter, zachowując go zresztą po części i do dziś[1]. W 1978 roku było tu 78 gospodarstw rolnych[1], obecnie we wsi działają fabryki tektury oraz mebli[3].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:[4]

  • drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, należący do parafii św. Marii Magdaleny w Wójtowicach[3]. Został wzniesiony w 1726 roku na miejscu kaplicy cmentarnej pochodzącej z roku 1699[3]. W 1923 roku kościół został przebudowany. Budynek jest jednonawowy z wyodrębnionym prezbiterium, nakryty czterospadowym dachem krytym gontem, na kalenicy znajduje się sygnaturka w stylu bizantyjskim[3]. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII wieku (ołtarz główny z 1710 roku). W ołtarzu głównym znajduje się figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem którą w przeszłości uważano za cudowną i była otoczona lokalnym kultem[3]. W kościele znajdują się wciąż sprawne organy z ręcznym miechem, które mają ponad 200 lat[5]
  • kaplica przedpogrzebowa z XVIII wieku[6]

Inne zabytki[1]:

  • Liczne budynki mieszkalne i gospodarcze pochodzące z XVII, XIX i XX wieku.

Przypisy

  1. a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 146–150. ISBN 83-7005-340-8.
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 386. ISBN 978-83-89188-95-3.
  4. Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 227/1988 z 22.12.1971.
  5. Adam Bałabuch, Stanisław Chomiak, Marek Korgul, Wiesław Mróz, Stanisław Szupieńko, Sławomir Wiśniewski, Jan Zyzak: Schematyzm Diecezji Świdnickiej. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia, 2005. ISBN 83-921533-0-8.
  6. Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 228/868 z 5.05.1961.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Witold Papierniak, Nowa Bystrzyca, naszesudety.pl, 18 kwietnia 2005 [dostęp 2016-04-27].

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
2015 Nowa Bystrzyca, kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, kaplica pogrzebowa 03.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Bystrzyca, kaplica przedpogrzebowa (przy kościele), 1772, 1861, 1875, 1923
2015 Nowa Bystrzyca, kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP 02.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Bystrzyca, kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, 1726, 1761, 1800, 1923