Nowa Bystrzyca
wieś | |
Kościół Wniebowzięcia NMP w Nowej Bystrzycy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 380–580[1] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) | 277[2] |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 57-516 |
Tablice rejestracyjne | DKL |
SIMC | 0851465 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°17′39″N 16°34′32″E/50,294167 16,575556 |
Nowa Bystrzyca – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.
Położenie
Nowa Bystrzyca to duża, uprzemysłowiona wieś leżąca pomiędzy bocznymi ramionami środkowej części Gór Bystrzyckich, w dolinach potoków Bystrzyca i Mała Bystrzyca, na wysokości około 380–580 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1954-1961 należała do gromady Stara Bystrzyca, przekształconej w 1961 na gromadę Nowa Bystrzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Początek XVI wieku to najbardziej prawdopodobny okres powstania tej wsi, chociaż wzmiankowana została ona dopiero o cały wiek później w 1414 roku[3]. Najpierw była własnością prywatną, później do 1684 roku królewszczyzną, by wreszcie należeć do Bystrzycy Kłodzkiej[3]. Bardzo szybko też się rozwijała, w 1787 roku żyło w niej ponad 500 mieszkańców, którzy trudnili się głównie uprawą ziemi i rzemiosłem[1]. W 1825 roku było tu 105 domów, w tym: kościół i szkoła katolicka, 4 młyny wodne, olejarnia oraz tartak[1]. Na przełomie XIX i XX wieku Nowa Bystrzyca ugruntowała swój rolniczo-przemysłowy charakter, zachowując go zresztą po części i do dziś[1]. W 1978 roku było tu 78 gospodarstw rolnych[1], obecnie we wsi działają fabryki tektury oraz mebli[3].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:[4]
- drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, należący do parafii św. Marii Magdaleny w Wójtowicach[3]. Został wzniesiony w 1726 roku na miejscu kaplicy cmentarnej pochodzącej z roku 1699[3]. W 1923 roku kościół został przebudowany. Budynek jest jednonawowy z wyodrębnionym prezbiterium, nakryty czterospadowym dachem krytym gontem, na kalenicy znajduje się sygnaturka w stylu bizantyjskim[3]. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII wieku (ołtarz główny z 1710 roku). W ołtarzu głównym znajduje się figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem którą w przeszłości uważano za cudowną i była otoczona lokalnym kultem[3]. W kościele znajdują się wciąż sprawne organy z ręcznym miechem, które mają ponad 200 lat[5]
- kaplica przedpogrzebowa z XVIII wieku[6]
Inne zabytki[1]:
- Liczne budynki mieszkalne i gospodarcze pochodzące z XVII, XIX i XX wieku.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 146–150. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 386. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 227/1988 z 22.12.1971.
- ↑ Adam Bałabuch, Stanisław Chomiak, Marek Korgul, Wiesław Mróz, Stanisław Szupieńko, Sławomir Wiśniewski, Jan Zyzak: Schematyzm Diecezji Świdnickiej. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia, 2005. ISBN 83-921533-0-8.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych, nr rej.: 228/868 z 5.05.1961.
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
Linki zewnętrzne
- Witold Papierniak , Nowa Bystrzyca, naszesudety.pl, 18 kwietnia 2005 [dostęp 2016-04-27] .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Bystrzyca, kaplica przedpogrzebowa (przy kościele), 1772, 1861, 1875, 1923
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Bystrzyca, kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, 1726, 1761, 1800, 1923