Nowa Kurlandia
Nowa Kurlandia – kolonia Kurlandii (księstwa będącego lennem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, położonego na terenie obecnej Łotwy) na wyspie Tobago w archipelagu Małych Antyli. Z tego powodu czasami Nowa Kurlandia nazywana jest kolonią Polski.
Pierwsze osiedle zostało założone przez Kurlandię w 1637, lecz szybko zostało zlikwidowane. Druga próba kolonizacji nastąpiła w 1639 i również zakończyła się niepowodzeniem, podobnie jak trzecia próba z 1642. Kolonizacja udała się dopiero za czwartym razem, kiedy to 20 maja 1654 roku przybył statek Das Wappen der Herzogin von Kurland, a jego dowódca, Willem Mollens, ogłosił wyspę kolonią o nazwie Nowa Kurlandia i założył fort (Jekabforts) i osadę (Jacobstadt – obecnie Plymouth) na północno-zachodnim wybrzeżu wyspy. W tym samym roku Holendrzy założyli na południowo-zachodnim wybrzeżu swoją kolonię zwaną Nieuw Vlissingen.
Kolonia holenderska rozwijała się o wiele prężniej i w 1659 r. Holendrzy zajęli posiadłości kurlandzkie. Aneksja ta wynikała również z uwarunkowań politycznych w Europie i osłabienia Kurlandii w wyniku wojny polsko-szwedzkiej. Po zakończeniu wojny, na mocy pokoju oliwskiego z roku 1660, Kurlandia odzyskała swoje posiadłości na wyspie, jednak już w 1666 opuściła Tobago. Ponownie Kurlandczycy zajmowali części wyspy w 1668 roku, od lipca 1680 do marca 1683 i od czerwca 1686 do maja 1690 roku. Kurlandia zgłaszała formalne roszczenia do wyspy aż do III rozbioru Polski z 1795 roku, kiedy sama stała się częścią Rosji.
Okres zasiedlania Tobago przez Kurlandczyków:
- 1637 – pierwsza kolonizacja – nieudana
- 1639 – druga kolonizacja – nieudana
- 1642 – trzecia kolonizacja – nieudana
- 1654–1659 – czwarta kolonizacja – udana
- 1660–1666 – piąta kolonizacja – odzyskanie posiadłości na wyspie, udana
- 1680–1683 – dziesiąta kolonizacja – udana
- 1686–1690 – jedenasta kolonizacja – udana
Gubernatorzy kurlandzcy na Tobago:
L.p. | Imię i nazwisko | Objął urząd | Złożył urząd | Komentarz |
---|---|---|---|---|
1. | Edward Marshall | 1642 | 1643 | |
2. | Cornelius Caroon | 1643 | 1650 | |
3. | Adrien Lampsius | 1654 | 1654 | |
4. | William Molleyns | 1654 | 1655 | |
5. | Hubert de Beveren | 1655 | 1658 | |
6. | Christopher von Kayserling | 1658 | 1658 | |
7. | brak danych | 1658 | 1677 | |
8. | brak gubernatora | 1677 | 1680 | |
9. | brak danych | 1680 | 1684 | |
10. | brak gubernatora | 1684 | 1795 |
Zobacz też
Bibliografia
- Marek Arpad Kowalski: Kolonie Rzeczypospolitej. Warszawa, Bellona, 2005, s. 79–146. ISBN 978-83-11-12912-2.
Media użyte na tej stronie
(c) English Wikipedia user Denis tarasov, CC-BY-SA-3.0
The plaque accompanying the Great Courland Bay Monument in Plymouth, Tobago commemorates 17th-century Courlander (Couronian) colonists, who were among the earliest settlers in the area.
The monument itself, a modernist sculpture comprised of tall beige cylinders and a series of steps, made in 1978, is not shown in the photo. The inscription on the plaque reads:
„In memory of the bold, enterprising and industrious Courlanders from faraway Latvia on the Baltic shores who had lived in this area, named after them, from 1636 to 1663.
[Date of dedication:] 25-6-78. Sculptor: Janis Mintiks”