Nowa Mysz

Nowa Mysz

Cerkiew Przemienienia Pańskiego
Państwo	Białoruś
Obwód	brzeski
Wysokość	188 m n.p.m.
Populacja (2009) • liczba ludności	1370
Nr kierunkowy	163
Kod pocztowy	225331
Położenie na mapie obwodu brzeskiego Nowa Mysz
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nowa Mysz
53°08′N 25°54′E/53,133333 25,900000
Portal Białoruś

Kościół katolicki z 1825 r.

Ołtarze barokowe z XVII w

Nowa Mysz (biał. Новая Мыш) – wieś (dawniej miasteczko^[1]) na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie baranowickim. Miejscowość w 2009 roku liczyła 1370 mieszkańców^[2].

Historia

Powstała kilka kilometrów na południe od osady Stara Mysz, znajdującej się przy zamku rodu Chodkiewiczów z XVI w. Miejscowość została całkowicie spalona podczas wojny z Moskwą rozpoczętej w 1654 roku. W 1666 roku nabył ją bohaterski obrońca twierdzy w Lachowiczach kasztelan Mikołaj Władysław Judycki, który ufundował tu za sumę 105 tys. złotych klasztor i kolegium jezuickie działające do 1693 roku. W 1784 roku miasto wraz z majątkiem stało się własnością króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po rozbiorze Polski w 1795 roku zostało wcielone do Rosji. W XIX wieku nastąpił wzrost ludności żydowskiej.

Za II Rzeczypospolitej Nowa Mysz wchodziła w skład woj. nowogródzkiego i powiatu baranowickiego. Była siedzibą gminy Nowa Mysz^[3]. W 1921 roku liczyła 1815 mieszkańców^[4]. Po wojnie Nowa Mysz weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego i była siedzibą rejonu nowomyskiego.

Religia

We wsi działają:

• parafia Przemienienia Pańskiego (prawosławna)^[5]
  • cerkiew Przemienienia Pańskiego^[6];
• parafia Przemienienia Pańskiego (rzymskokatolicka)
  • kościół Przemienienia Pańskiego^[7].

Pomniki

W 1989 lub 1990 roku obok wejścia do kościoła w Nowej Myszy został ustawiony czterometrowy drewniany krzyż bez napisu. Miał on upamiętniać ofiary sowieckich deportacji 1940 roku. Inicjatorem wzniesienia pamiątki był ówczesny proboszcz Walentyn Nowak, pomysł poparła też miejscowa ludność. Krzyż ustawiony został bez zgody władz, co doprowadziło do konfliktów. Aby zapobiec jego uszkodzeniu, przeniesiono go później na ścianę świątyni, gdzie znajduje się do dziś^[7].

Zabytki

• kościół katolicki pw. Przemienienia Pańskiego z 1825 roku. We wnętrzu bogate wyposażenie przeniesione z kościoła benedyktynek w Nieświeżu, w tym trzy barokowe ołtarze z XVII wieku, rokokowa ambona z 1757 roku i rokokowe organy z 1762 roku.
• resztki polskiego cmentarza z XIX wieku
• karczma murowana
• drewniana cerkiew prawosławna pw. Przemienienia Pańskiego z 1859 roku
• synagoga
• szkoła polska z 20-lecia międzywojennego
• gorzelnia w stylu neogotyckim w Starej Myszy
• wały zamku Chodkiewiczów w Starej Myszy
• resztki alei dworskiej w Starej Myszy

Przypisy

Bibliografia

• Pod red. Anny Kaminsky: Miescy pamiaci achwiarau kamunizmu u Biełarusi. Lipsk: Fundacja Badań nad Dyktaturą SED, 2011, s. 278. [dostęp 2011-07-26]. (biał.).

Linki zewnętrzne

• Mysz 1.) Nowa, mko nad rz. Myszanką, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 837 .
• Mysz 2.) Stara, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 838 .