Nowa Synagoga w Berlinie

Nowa Synagoga w Berlinie
Neue Synagoge in Berlin
Ilustracja
Fasada synagogi (2005)
Państwo Niemcy
MiejscowośćBerlin
AdresOranienburger Straße 29–31[1]
Budulecmurowana
ArchitektEduard Knoblauch i August Stüler
Data budowy1859–1866
Data likwidacji9/10 listopada 1938
Data zburzenia1943[2]
Data odbudowy1988–1995[3]
Położenie na mapie Berlina
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Synagoga w Berlinie”
52,52472°N 13,39444°E/52,524722 13,394444
Strona internetowa

Nowa Synagoga w Berlinie (niem. Neue Synagoge Berlin[4]) – synagoga znajdująca się w Berlinie, stolicy Niemiec w dzielnicy Spandauer Vorstadt[5], przy Oranienburger Straße[4]. Jest główną synagogą berlińskiej gminy żydowskiej.

Historia

Synagoga została zbudowana w latach 1859–1866[4] według projektu Eduarda Knoblaucha[4] i Friedricha Augusta Stülera. Była to wówczas największa synagoga w Niemczech[4]. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku bojówki hitlerowskie spaliły synagogę, ale jej solidna konstrukcja się nie zawaliła[4]. W zrujnowanym budynku świątyni nabożeństwa odbywały się do końca marca 1940 roku[6][7].

Po zakończeniu II wojny światowej synagoga stała jako opuszczona ruina w historycznym centrum ówczesnego Berlina Wschodniego. Dopiero na przełomie lat 80. i 90. zainteresowano się budynkiem synagogi, który w bardzo szybkim tempie odrestaurowano. 5 września 1991 roku (125 lat po pierwotnym poświęceniu świątyni) ukończono odrestaurowywanie budynku[7]. 7 maja 1995 roku synagoga została ponownie konsekrowana przez społeczność żydowską jako Centrum Judaicum[6][7].

Obecnie synagoga służy wiernym oraz jest siedzibą Stiftung Neue Synagoge Berlin – Centrum Judaicum[8], fundacji zajmującej się ochroną dziedzictwa kultury żydowskiej w Niemczech i jej pogłębianiem[9].

Przypisy

  1. ↑ Synagoge Oranienburger Straße | Kontakt und Impressum (niem.). or-synagoge.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  2. ↑ Neue Synagoge - Berlin.de (niem.). berlin.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  3. ↑ Neue Synagoge Berlin | Referenzen | Architekturbüro Leisering Berlin (niem.). leisering-berlin.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  4. ↑ a b c d e f Muzeum – Centrum Judaicum – Museumsportal Berlin. museumsportal-berlin.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-17)].
  5. ↑ Neue Synagoge - Berlin Lexikon (niem.). luise-berlin.de, 2009-10-07. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  6. ↑ a b Chronology of the history of the New Synagogue « Stiftung Neue Synagoge – Centrum Judaicum (ang.). centrumjudaicum.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  7. ↑ a b c Gerhard Baader, Aharon Risto Tähtinen, Miriam Rosengarten: Oranienburger Straße - Jewish Community of Berlin (ang.). jg-berlin.org. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  8. ↑ Kontakt « Stiftung Neue Synagoge Berlin – Centrum Judaicum (niem.). centrumjudaicum.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].
  9. ↑ The foundation « Stiftung Neue Synagoge – Centrum Judaicum (ang. • niem.). centrumjudaicum.de. [dostęp 2018-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-23)].

Media użyte na tej stronie

Germany location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Legenda zabytek judaizmu.svg
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Berlin Neue Synagoge 2005.jpg
Autor: Andreas Praefcke, Licencja: CC BY 3.0
Berlińska synagoga w stylu mauretańskim. Nowa Synagoga w Berlinie. Poprawione cienie, teraz widać wszystkie detale.
Berlin location map.svg
(c) TUBS, CC BY-SA 3.0
Location map Berlin, Germany. Geographic limits of the map: