Nowa Synagoga w Dukli
 nr rej. A-187 z 7.12.1989 | |
.jpg) Elewacja półn.-zach. (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Budulec | murowana |
| Data budowy | |
| Data likwidacji | |
| Tradycja | ortodoksyjna |
| Obecnie | trwała ruina |
Położenie na mapie Dukli  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu krośnieńskiego") | |
Położenie na mapie gminy Dukla _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dukla") | |
 49°33′14″N 21°41′10″E/49,554000 21,686000 | |
Nowa Synagoga w Dukli – synagoga znajdująca się w Dukli przy ulicy Cergowskiej.
Historia
Synagoga została zbudowana w 1758 roku na miejscu starej synagogi. Służyła jako główne miejsce modlitwy dukielskich Żydów. Podczas II wojny światowej, w 1940 roku hitlerowcy podpalili synagogę. Po zakończeniu wojny budynek przez krótki czas używany był jako magazyn paliw. Obecnie synagoga jest w stanie trwałej ruiny, pozbawiona jest dachu i większości elementów wystroju.
Architektura
Synagoga w Dukli była prostym budynkiem o zwartej, przysadzistej bryle. Murowany z kamienia łamanego i cegły, tynkowany i orientowany na stronę wschodnią budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta o zewnętrznych wymiarach 17 na 12 metrów. Ściany boczne dekorowane są trzema płaskimi pilastrami, pomiędzy którymi znajdują się pary wysokich okien, i zwieńczone są niewielkim gzymsem. Synagoga przykryta była czterospadowym dachem. Od strony zachodniej znajdowały się główne drzwi, otoczone kamiennym portalem z kartuszem. Z czasem od strony północnej dobudowano parterowe pomieszczenia babińca, przykryte rzędem dwuspadowych daszków, oraz od strony zachodniej sień wraz z pomieszczeniami gospodarczymi. Zachowały się otwory okienne babińca, przez które kobiety śledziły przebieg nabożeństwa. Pośrodku wnętrza stała masywna murowana bima, otoczona czterema słupami, ustawionymi na cokole. Słupy te podpierały sklepienie i konstrukcję dachu. Sklepienie podzielone było na dziewięć pól, z których zewnętrzne przekryte były krzyżowo, a środkowe, nad bimą, nakrywała kopułka.
Elewacja zachodnia
Rzut parteru
Od środka ściany dekorowane były polichromiami oraz hebrajskimi inskrypcjami, poniżej parapetu wysokich okien przebiegał dekoracyjny gzyms, który widać było również na murowanej bimie. Do Aron ha-kodesz prowadziły kamienne schody.
Stan istniejący
Do dzisiaj zachowały się wyłącznie mury zewnętrzne głównej sali modlitewnej o wymiarach 14 na 16 metrów. Budynek pozbawiony jest dachu i sklepień. Wyburzone zostały budynki babińca i sieni. We wnętrzu na wschodniej ścianie zachowała się wnęka po Aron ha-kodesz, cokół bimy oraz resztki tynku wraz z polichromiami. Na ścianie zachodniej zachował się kamienny portal wejściowy. Teren synagogi jest ogrodzony, a sam budynek zachowany w stanie trwałej ruiny.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Nowa Synagoga w Dukli na portalu Wirtualny Sztetl
- Nowa Synagoga w Dukli na portalu Center for Jewish Art
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa podkarpackiego
A synagogue in Dukla.
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dukla, Nowa Synagoga w Dukli
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dukla, Nowa Synagoga w Dukli