Nowa Synagoga we Wrocławiu

Ten artykuł od 2021-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nowa Synagoga we Wrocławiu

Neue Synagoge in Breslau

Państwo	Polska
Miejscowość	wrocław
Budulec	murowana
Architekt	Edwin Oppler
Data budowy	1865-1872
Data zburzenia	9 na 10 listopada 1938
Tradycja	liberalna
Położenie na mapie Wrocławia Nowa Synagoga we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nowa Synagoga we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Nowa Synagoga we Wrocławiu
51°06′14″N 17°01′41″E/51,104000 17,028000

Pomnik Pamięci Ofiar Nocy Kryształowej na miejscu synagogi

Nowa Synagoga we Wrocławiu (niem. Neue Synagoge in Breslau) – synagoga, która znajdowała się u zbiegu ulic Podwale i Łąkowej. Nazywana była "Synagogą Na Wygonie", stanowiła centrum judaizmu liberalnego we Wrocławiu. Była, obok Nowej Synagogi w Berlinie, największą synagogą Niemiec i Austrii. Zburzona w 1938 r.

Historia

Koncepcja budowy nowej, większej synagogi narodziła się 25 października 1864 roku, gdyż mniejsza synagoga Pod Białym Bocianem nie mogła pomieścić wszystkich chętnych.

Budowę rozpoczęto w 1865 roku i wtedy uroczyście położono kamień węgielny. Plany synagogi sporządził niemiecki architekt pochodzenia żydowskiego Edwin Oppler. Budowę ukończono w 1872 roku, a uroczyste otwarcie synagogi nastąpiło 29 września tego samego roku.

Była, obok Nowej Synagogi w Berlinie, największą synagogą Niemiec i Austrii. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę. Po zakończeniu II wojny światowej nie została odbudowana.

W 1998 roku odsłonięto pomnik upamiętniający synagogę, z treściami w językach polskim, niemieckim i hebrajskim: "Wydali na pastwę ognia świątynię twoją aż do gruntu zbezcześcili siedzibę Twego imienia (PS 74,7)".

Architektura

Murowany gmach synagogi wzniesiono na planie zmodyfikowanego prostokąta, w stylu neogotycko-neoromańskim. Była jednym z najbardziej charakterystycznych budynków Wrocławia, charakteryzowała ją kopułą wysoka na 73 metry, liczne wieże i sterczyny.

We wnętrzu znajdowała się obszerna główna sala modlitewna, którą otaczały z trzech stron galerie dla kobiet, wsparte za zdobionych kolumnach. Na wschodniej ścianie znajdował się bardzo bogato zdobiony Aron ha-kodesz przed którym stał pulpit kantora i bima.

Linki zewnętrzne

• Nowa Synagoga we Wrocławiu na starych planach i zdjęciach
• Rekonstrukcja cyfrowa Nowej Synagogi na stronach Hochschule Mainz