Nowa Wieś Grodziska (stacja kolejowa)

Nowa Wieś Grodziska
Ilustracja
Budynek dworca od strony wejścia
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Nowa Wieś Grodziska

Data otwarcia

1 grudnia 1895

Poprzednie nazwy

Neudorf am Grädützberg
* (1895–1909),
Neudorf (Gröditzberg)
* (1910–1945),
Nowa Wieś k. Grodzieńca
* (1945–1946)[1][2]

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

2

Linie kolejowe
Położenie na mapie gminy Pielgrzymka
Mapa konturowa gminy Pielgrzymka, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Grodziska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Grodziska”
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego
Mapa konturowa powiatu złotoryjskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Grodziska”
Ziemia51°08′31,2″N 15°43′59,4″E/51,142000 15,733167
Portal Transport szynowy

Nowa Wieś Grodziska – nieczynna od 2000 stacja kolejowa w Nowej Wsi Grodziskiej, w Polsce. Stacja została otwarta 1 grudnia 1895 wraz z linią kolejową do Lwówka Śląskiego. W przeszłości była ona lokalnym węzłem kolejowym, gdzie swój początek miała linia dawnej Kolejki Bolesławieckiej[3].

Położenie

Stacja jest położona w zachodniej części wsi Nowa Wieś Grodziska, ok. 2,5 km od jej zwartej zabudowy[4]. Administracyjnie stacja położona jest w powiecie złotoryjskim, w gminie Pielgrzymka.

Stacja jest zlokalizowana na wysokości 279 m n.p.m.[3]

Historia

Do 1945

Powstanie stacji wiązało się z doprowadzeniem linii kolejowej z Lwówka Śląskiego, która została wybudowana jako rekompensata za likwidację Jednostki Wojskowej w Lwówku Śląskim. Odcinek do Lwówka Śląskiego oddano do użytku 1 grudnia 1895. Kilka miesięcy później linię przedłużono do stacji Jerzmanice Zdrój. Odcinek Nowa Wieś Grodziska – Jerzmanice Zdrój otwarto 15 maja 1896[3][5].

Położenie stacji z dala od zwartej zabudowy Nowej Wsi Grodziskiej wiązało się z tym, iż pierwotnie ta stacja miała przede wszystkim obsługiwać kamieniołom na Kopce, jednakże lokalizacja stacji miała wpływ na dynamiczny rozwój wsi od końca XIX w.[6]

W późniejszym czasie do stacji doprowadzono linię prywatnej Kolejki Bolesławieckiej (niem. Kleinbahn Bunzlau-Neudorf AG). Koncesję na budowę linii spółka otrzymała 18 kwietnia 1905. Linię do Bolesławca Wschód uruchomiono 10 kwietnia 1906. Z tego powodu rozbudowano na stacji układ torowy, a sama stacja stała się węzłem kolejowym. Układ torowy rozbudowano w południowej części stacji. Prywatna linia do Bolesławca nie mogła być traktowana na stacji równorzędnie z połączeniem państwowym Jerzmanice Zdrój – Lwówek Śląski, stąd na wysokości stacji wybudowano mały wiadukt nad tą drugą linią[6]. Brak jest natomiast informacji, czy na stacji powstał jeszcze jeden budynek dworca. W tym czasie połączenia pasażerskie realizowane przez Kolejkę Bolesławiecką były od połowy lat 30. XX w. obsługiwane poza tradycyjnymi parowozami również lekkimi wagonami motorowymi (V-10 i V-11)[7].

Po 1945

Po 1945 sieć kolejowa na Dolnym Śląsku wraz ze stacją w Nowej Wsi Grodziskiej przeszła w zarząd PKP. Ten okres wiązał się z powolnym regresem sieci kolejowej, który się nasilił po 1989. Jednakże już w 1976 zlikwidowano połączenia pasażerskie na odcinku Nowa Wieś Grodziska – Bolesławiec Wschód, natomiast połączenie pasażerskie między stacjami Jerzmanice Zdrój a Lwówek Śląski zlikwidowano 1 października 1991[5]. W międzyczasie, około 1977 stację zmodernizowano. Wtedy to przestano korzystać z wiaduktu położonego na wschód od stacji ze względu na jego zły stan techniczny i wybudowano tor odchodzący do Bolesławca z pominięciem przecięcia z linią główną[6]. Ruch towarowy, a co za tym idzie całkowite zamknięcie linii prowadzących do Nowej Wsi Grodziskiej, nastąpiło najpierw na odcinku Jerzmanice Zdrój – Nowa Wieś Grodziska – Lwówek Śląski, który zamknięto w 1992, natomiast przewozy towarowe na dawnej linii Kolejki Bolesławieckiej trwały do 28 listopada 2000. Tę druga linię decyzją z 7 września 2005 skreślono z rejestru PKP Polskie Linie Kolejowe, a rozebrano w latach 2007–2008[3][5][8].

Infrastruktura

Linie kolejowe

Stacja Nowa Wieś Grodziska miała charakter stacji węzłowej. Z niej rozpoczynają lub przebiegają następujące linie:

  • D. 284 Legnica – Pobiedna (10. posterunek ruchu; 36,451 km; linia nieprzejezdna),
  • D. 323 Nowa Wieś Grodziska – Bolesławiec Wschód (1. posterunek ruchu; 0,000 km; linia rozebrana).

Stacja ze względu na to, iż była stacją węzłową, posiadała w przeszłości bogatą infrastrukturę, która uległa degradacji, zwłaszcza po zamknięciu w 2000 r. ostatniej prowadzącej do stacji linii, tj. do Bolesławca Wschód. Pierwotny układ torowy stacji to dwa tory główne zasadnicze z peronami, 4 tory składowe i 5 torów bocznicowych załadunkowych. Po zamknięciu linii tory uległy degradacji oraz stały się nieprzejezdne. Według stanu z 2005 na stacji znajdowały się jedynie dwa tory, a reszta została rozebrana[3][2].

Perony

Na stacji znajdują się dwa perony, które są w złym stanie technicznym. Dodatkowo w południowej części stacji znajdował się peron prywatnej Kolejki Bolesławieckiej, z którego to przejeżdżały pociągi do Bolesławca Wschód[6].Peron Kolejki Bolesławieckie i peron z którego odjeżdżały pociągi do Bolesławiec Wschód to dwa różne perony i każdy był z innej strony stacji.

Dworzec kolejowy oraz magazyn

Stacja posiada budynek dworca kolejowego, w którym mieściła się nastawnia Nwg. Budynek jest ceglany, dwukondygnacyjny, z dachem pokrytym papą. Dawniej w dworcu znajdowała się poczekalnia zimowa (przed II wojną światową znajdowała się tam restauracja), taras po restauracji przerobiony na poczekalnię letnią oraz kasa biletowa. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkalne. Do dworca przylega magazyn towarowy. Przy budynku dworca znajdują się rampy: załadunkowa przy budynku oraz boczno-czołowa na końcu stacji[3][2].

Wieża wodna

Na zachód od dworca kolejowego znajduje się wieża wodna. Ma ona ceglany trzon na planie ośmiokąta i drewnianą obudowę zbiornika[9]. Jest ona w dobrym stanie i służy jako magazyn siana[2].

Parowozownia

Mała parowozownia dawnej Kolejki Bolesławieckiej znajdowała się w południowo-wschodniej części stacji[6]. Była ona jednostanowiskowa i została zburzona w 1992[10].Przez PKP wykorzystywana była jako kuźnia

Pozostała infrastruktura

Prócz omówionych elementów infrastruktury na stacji znajdowały lub znajdują się[2][3]:

  • budynek gospodarczy (wykorzystywany jako składzik)
  • budynek gospodarczy adaptowany na mieszkanie kolejarzy
  • plac ładunkowy z wagą wozową (rozebrana) i skrajnikiem,
  • szalet,
  • dwa żurawie do nawadniania parowozów.

Połączenia

OkresStacja docelowaLiczba połączeńŹródło
1946/47Bolesławiec
Płakowice		2
2		[11][12]
1970/71Bolesławiec Wschód
Legnica
Lwówek Śląski
Złotoryja
Chojnów
Jelenia Góra
Świeradów Zdrój		3
3
2
2
1
1
1		[13][14]
1990/92Jelenia Góra
Legnica		4
4		[15]

Przypisy

  1. ↑ Indeks stacji, przystanków osobowych i posterunków kolejowych z nazwami aktualnymi i wcześniejszymi. W: Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  2. ↑ a b c d e Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Nowa Wieś Grodziska. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. bazakolejowa.pl. [dostęp 2014-01-15]. (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g Linia Legnica – Pobiedna. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  4. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 2014-01-08]. (pol.).
  5. ↑ a b c Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny: Atlas linii kolejowych Polski 2010. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010. ISBN 978-83-926946-8-7.
  6. ↑ a b c d e Adam Pacześniak (red.): Nowa Wieś Grodziska. [w:] Kolej na Dolnym Śląsku [on-line]. www.kolej.o-to.pl. [dostęp 2013-12-15]. (pol.).
  7. ↑ Rafał Wiernicki: Kolejka Bolesławiecka. www.kolej.one.pl, 2005. [dostęp 2014-01-15]. (pol.).
  8. ↑ D29 – 323. Linia Nowa Wieś Grodziska – Bolesławiec Wsch. [w:] Strona MK z Jeleniej Góry [on-line]. www.jelenia.rail.pl. [dostęp 2014-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  9. ↑ Małgorzata Łoś (red.): Nowa Wieś Grodziska. wiezecisnien.eu, 2007. [dostęp 2014-01-17]. (pol.).
  10. ↑ Stacja PKP Nowa Wieś Grodziska (dawna). dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-01-15]. (pol.).
  11. ↑ 159 Marciszów – Nowa Wieś k/Grodzieńca – Bolesławiec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1946/47”. (pol.). 
  12. ↑ 162 Nowa Wieś k/Grodzieńca – Lwówek Śląski – Gryfin Śląski. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1946/47”. (pol.). 
  13. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój – Lwówek Śl. – Świeradów Zdrój. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1970/71”. (pol.). 
  14. ↑ 257 Nowa Wieś Grodziska – Bolesławiec. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1970/71”. (pol.). 
  15. ↑ 253 Jerzmanice Zdrój – Lwówek Śl. „Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1990/92”. (pol.). 

Linki zewnętrzne

Nowa Wieś Grodziska
Linia 284 Legnica – Pobiedna (dawna) (36,451 km)
BSicon KBHFl.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Czaple
odległość: 1,880 km
BSicon BHFq.svg
odległość: 3,685 km
Linia 323 Nowa Wieś Grodziska – Bolesławiec Wschód (dawna) (0,000 km)
BSicon KBHFl.svg
BSicon STRq.svgBSicon STRq.svgBSicon KBHFr.svgCzaple Kamieniołom
odległość: 1,146 km

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
Budynek byłej stacji kolejowej w Nowej Wsi Grodziskiej.JPG
Autor: Maciek Kwiatkowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Former train station in Nowa Wies Grodziska