Nowa Wieś Reszelska

Artykuł

54°5′9″N 20°59′44″E

- błąd

38 m

WD

54°4'N, 20°59'E

- błąd

20868 m

Odległość

5 m

Nowa Wieś Reszelska
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

bartoszycki

Gmina

Bisztynek

Liczba ludności (2022)

30[1]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-230[2]

Tablice rejestracyjne

NBA

SIMC

0472124

Położenie na mapie gminy Bisztynek
Mapa konturowa gminy Bisztynek, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Reszelska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Reszelska”
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego
Mapa konturowa powiatu bartoszyckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Reszelska”
Ziemia54°05′09″N 20°59′44″E/54,085833 20,995556
Chleb dożynkowy, Nowa Wieś Reszelska

Nowa Wieś Reszelska (niem. Rosenschön) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 40 mieszkańców. Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w odległości około 9 km od Bisztynka[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

W latach 2011-2013 trzy razy z rzędu wieś zdobyła pierwsze miejsce w konkursie gminnym Estetyczna wieś, osiedle[4].

Co roku w Nowej Wsi Reszelskiej, w okolicach 26 sierpnia, przy kaplicy poświęconej Matce Boskiej Częstochowskiej, odbywa się odpust połączony z dożynkami i lokalną pielgrzymką. Pielgrzymi z okolicznych wsi przybywają do wsi, aby wziąć udział w nabożeństwie, po którym odbywa się wiejski festyn[5].

Tradycje wsi

Kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej

Kaplica powstała na przełomie XIX i XX wieku. Stanowi ona obiekt charakterystyczny dla Warmii[6]. Była uznawana już za zabytek w latach 20. i 30. XX wieku. W tych czasach znajdowała się w rejestrze Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu. Została zbudowana na prywatnej posesji. Kaplica w swojej formie sytuuje się pomiędzy budownictwem ludowym a architekturą kościelną[7]. Była malowana na różne kolory (biały, seledynowy, błękitny), jednak na samym początku była pokryta jedynie szarym tynkiem. W jej otoczeniu kiedyś stały krzyże. Prawdopodobnie po I wojnie światowej było to miejsce pochówków[8][9]. Po II wojnie światowej odbywały się nabożeństwa majowe. Dodatkowo w kaplicy organizowano nabożeństwa czerwcowe, a także październikowy różaniec[10]. Długo po wojnie w kaplicy znajdowały się przedwojenne obrazy i rzeźby (przedstawienie Piety oraz Wniebowstąpienie Pańskie). Jednak z czasem część z nich skradziono, zaś pozostałe, ze względu na zły stan zostały oddane do Muzeum w Olsztynie. Do dzisiaj w kaplicy oryginalny pozostał ołtarz, a także rzeźby świętych[11]. Z okazji wyboru Karola Wojtyły na papieża Stanisław Szymko sfinansował remont kaplicy. W Olsztynie został zakupiony nowy obraz Matki Boskiej Częstochowskiej – wiszący do dzisiaj nad ołtarzem w kaplicy. Został poświęcony przez ks. Eugeniusza Bukowskiego.

Co roku w kaplicy odbywa się wielkanocne święcenie pokarmów. W maju odbywa się na tradycyjnym nabożeństwie majowym. Oprócz tego w okolicach 26 sierpnia w święto Matki Boskiej Częstochowskiej ma miejsce nabożeństwo odpustowe. Jest ono związane z warmińską tradycją, zgodnie z którą raz w roku w dniu patrona kaplicy należy w niej odprawić specjalne nabożeństwo odpustowe[12]. To głównie tą ceremonią zaczęli interesować się wierni kościoła rzymskokatolickiego z sąsiadującej wsi Sątopy, którzy z czasem zaczęli pielgrzymować do kaplicy na odpust. Z inicjatywy sołtys Jadwigi Kuźlik została odnowiona i pomalowana na kolor maryjny – błękit[13].

Pielgrzymka

Zwyczaj wędrujących pątników do kaplicy pojawił się wraz z ks. Józefem Leonowiczem, który najpierw poświęcił kaplicę, a następnie zorganizował odpust połączony z pielgrzymką. Choć we wsi nie mieszkało nigdy więcej niż 7 rodzin, to wieść o pielgrzymce rozeszła się po całej gminie. Co roku w odpuście brało udział coraz więcej osób z sąsiednich wsi, nawet i ponad 100 osób[14]. Pielgrzymki w pobliżu (zwane w gwarze warmińskiej łosierami) zazwyczaj odbywają się do dużych obiektów kultu, takich jak Sanktuarium Maryjne w Świętej Lipce[15]. Jednak pielgrzymowanie do tak małego obiektu jak kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej jest niezwykle rzadkie[16].

Coroczna wędrówka z Sątop do Nowej Wsi Reszelskiej trwa od co najmniej 20 lat. Z początku pielgrzymka połączona z odpustem odbywała się 26 sierpnia, w święto Matki Boskiej Częstochowskiej. Jednak odkąd odpustowi towarzyszy festyn wraz z meczem siatkówki plażowej, wydarzenie odbywa się w ostatnią lub przedostatnią sobotę sierpnia[12]. Pielgrzymka idzie ponad 2 km ze wsi Sątopy –Samulewo, a potem odbywa się msza.

Pielgrzymka do kaplicy w Nowej Wsi Reszelskiej
Pielgrzymka z Sątop do Nowej Wsi Reszelskiej

Celem całej pielgrzymki jest odpust, zaś najważniejszym elementem mszy jest spowiedź. Ponieważ w kaplicy nie ma konfesjonału, odbywa się zazwyczaj przed kaplicą[10].

Msza przy kaplicy p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, Nowa Wieś Reszelska, 22.08.2015

Dożynki

W dniu odpustu odbywają się również dożynki sołeckie[17][18].

Festyn

Niedaleko kaplicy po mszy odpustowej odbywa się festyn, podczas którego rozgrywa się turniej siatkówki plażowej oraz trwa degustacja miejscowych specjałów i serwowany jest poczęstunek przygotowany przez miejscowe gospodynie. Festyn odbywa się na placu sportowo-rekreacyjnym, który wybudowano w 2008[19].

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. Kod pocztowy Nowa Wieś Reszelska •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa, www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-11-13].
  3. Encyklopedia Warmii i Mazur. Encyklopedia Warmii i Mazur. [dostęp 2015-09-12]. (pol.).
  4. Andrzej Grabowski: Dożynki 2013. bisztynek24.pl. (pol.).
  5. Odpust w Nowej Wsi Reszelskiej. bisztynek.wm.pl. (pol.).
  6. Stanisław Kuprjaniuk: Warmińskie kapliczki. prywatna strona. [dostęp 2015-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-08)]. (pol.).
  7. Kaplice Warmii i Mazur. Encyklopedia Warmii i Mazur. (pol.).
  8. Kaplica św. Antoniego. Ciekawe Mazury. (pol.).
  9. Kaplice Warmii. Polska Warmia. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (pol.).
  10. a b Informacja etnograficzna uzyskana podczas badań terenowych prowadzonych, prowadzonej dnia 22 sierpnia 2015 r. w miejscowości Nowa Wieś Reszelska - zapis przechowywany w Archiwum Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
  11. Zapis obserwacji etnograficznej prowadzonej podczas badań terenowych prowadzonych, prowadzonej dnia 22 sierpnia 2015 r. W miejscowości Nowa Wieś Reszelska - przechowywane w Archiwum Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
  12. a b Andrzej Grabowski: Odpust w Nowej Wsi Reszelskiej. bisztynek24.pl. (pol.).
  13. Nowa Wieś Reszelska - Kaplica. Ciekawe Mazury. (pol.).
  14. Informacja etnograficzna uzyskana podczas badań terenowych prowadzonych dnia 22 sierpnia 2015 r. w miejscowości Nowa Wieś Reszelska - zapis znajduje się w Archiwum Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
  15. Pielgrzymki-łosiery. Dom Warmiński. (pol.).
  16. Andrzej Grabowski: Wikipedyści i etnografowie w Nowej Wsi Reszelskiej. biztynek24.pl. (pol.).
  17. Andrzej Grabowski: Etnografowie i wikipedyści w Nowej Wsi Reszelskiej. bisztynek24.pl. (pol.).
  18. Andrzej Grabowski: Odpust w Nowej Wsi Reszelskiej. bisztynek24.pl.
  19. Andrzej Grabowski: Szlakiem napoleońskim przez Łędławki i Nową Wieś Reszelską. Moje Mazury. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Reszelska msza polowa 1.jpg
(c) Polimerek, CC BY-SA 3.0
Pielgrzymka do kapliczki Matki Boskiej Częstochowskiej w Nowej Wsi Reszelskiej -poczętek mszy
Pielgrzymka Nowa Wieś Reszelska 13.jpg
Autor: wpedzich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pielgrzymka z Sątop-Samulewa do Nowej Wsi Reszelskiej
Pielgrzymka Nowa Wieś Reszelska 11.jpg
Autor: wpedzich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pielgrzymka z Sątop-Samulewa do Nowej Wsi Reszelskiej
Bartoszyce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bartoszyce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.44 N
  • S: 54.00 N
  • W: 20.24 E
  • E: 21.24 E
Chlebek reszelski 3.jpg
(c) Polimerek, CC BY-SA 3.0
Pielgrzymka do kapliczki Matki Boskiej Częstochowskiej w Nowej Wsi Reszelskiej - Chlebek reszelski na ołtarzu.
Kapliczka w Nowej Wsi Reszelskiej 1.jpg
(c) Polimerek, CC BY-SA 3.0
Pielgrzymka do kapliczki Matki Boskiej Częstochowskiej w Nowej Wsi Reszelskiej - Kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej