Nowa figuracja

Nowa figuracja (neofiguracja, figuratywizm ekspresyjny) – kierunek w sztuce po II wojnie światowej będący krytyką kondycji egzystencjalnej człowieka i współczesnych mu problemów, wyrażanej głównie poprzez aestetyczne deformacje[1][2][3].

Charakterystyka

Za umowny początek tego kierunku uważa się wystawę „New Images of Man” zorganizowaną w 1959 w Museum of Modern Art w Nowym Jorku[1][4]. Termin „Nowa figuracja” (fr. „Nouvelle Figuration”) został użyty po raz pierwszy w 1961 przez francuskiego krytyka Michela Ragona, który promował ów kierunek jako „trzecią drogę” pomiędzy abstrakcją a nowym realizmem Pierre’a Restany’ego[4][5]. Początkowo termin ten odnosił się tylko do prac programowo i formalnie związanych z pop-artem[6], z czasem objął wszelkie formy wizualnych działań artystycznych, mających na celu odrodzenie sztuki figuratywnej w Europie i Ameryce w latach 60. XX wieku, po okresie zdominowanym przez abstrakcję[4][7].

Cechami Nowej figuracji są ekspresyjność, subiektywizm, atmosfera niepokoju i lęku, pesymizm, katastrofizm. Artyści posługiwali się symbolami, aluzjami, deformacjami[1][3] i „konwulsyjnymi gestami wyrażającymi tragizm okrucieństwa i śmieszności”[1]. W malarstwie dominowały czerń wraz z ciemnymi odcieniami brązów i błękitów, bądź też ostre kontrasty jaskrawych barw[1].

W Polsce kierunek ten rozwijał się od połowy lat 60. XX wieku[1].

Główni przedstawiciele

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Stefan Kozakiewicz (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, Warszawa: PWN, 1996, s. 280, ISBN 83-01-12365-6 (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j nowa figuracja, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-06-15].
  3. ↑ a b c d e Nowa figuracja, Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni [dostęp 2021-06-15] (pol.).
  4. ↑ a b c d e New Figuration, Tate. Art terms [dostęp 2021-06-15] (ang.).
  5. ↑ a b c d New Figuration, [w:] Ian Chilvers, John Glaves-Smith, A Dictionary of Modern and Contemporary Art, wyd. 3, Oxford University Press, 2015, DOI: 10.1093/acref/9780191792229.001.0001, ISBN 978-0-19-179222-9 [dostęp 2021-06-15] (ang.).
  6. ↑ Lothar Altmann (red.), Leksykon malarstwa i grafiki, Warszawa: Arkady, 2012, s. 403, ISBN 978-83-213-4729-5 (pol.).
  7. ↑ New Figuration, [w:] Ian Chilvers, Oxford Dictionary of Art and Artists, wyd. 5, Oxford University Press, 2015, DOI: 10.1093/acref/9780191782763.001.0001, ISBN 978-0-19-178276-3 [dostęp 2021-06-15] (ang.).
  8. ↑ Rufino Tamayo, Tate [dostęp 2021-06-15] (ang.).
  9. ↑ Louis Le Brocquy, Tate [dostęp 2021-06-15] (ang.).
  10. ↑ Zygmunt Czyż, Face to Face Art [dostęp 2021-06-15] (pol. • ang.).
  11. ↑ Grażyna Hałasa, Janusz Przybylski (1937–1998). Twórczość i dzieła artysty w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 23 października 2017 [dostęp 2021-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-07] (pol.).
  12. ↑ Marek Sapetto w serwisie Culture.pl
  13. ↑ Teresa Pągowska w serwisie Culture.pl
  14. ↑ Maciej Bieniasz w serwisie Culture.pl
  15. ↑ Zbylut Grzywacz w serwisie Culture.pl
  16. ↑ Mira Żelechower-Aleksiun w serwisie Culture.pl
  17. ↑ Wiesław Szamborski w serwisie Culture.pl
  18. ↑ Kinga Nowak w serwisie Culture.pl
  19. ↑ Antoni Fałat w serwisie Culture.pl