Nowe Budkowice

Nowe Budkowice
	wieś
	; Pocztówka z 1936 r.
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	opolski
Gmina	Murów
Sołectwo	Nowe Budkowice
Wysokość	110 m n.p.m.
Liczba ludności (2012)	363
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	46-030
Tablice rejestracyjne	OPO
SIMC	0499293
	Położenie na mapie gminy Murów Nowe Budkowice
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nowe Budkowice
	Położenie na mapie województwa opolskiego Nowe Budkowice
	Położenie na mapie powiatu opolskiego Nowe Budkowice
	50°51′35″N 18°04′39″E/50,859722 18,077500

Artykuł	50°51′35″N 18°4′39″E
- błąd	39 m
WD	50°51'28"N, 18°4'30"E
- błąd	39 m
Odległość	294 m

Nowe Budkowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Neu Budkowitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Murów.

Nazwa

Nazwa miejscowości wywodzi się od polskiego zdrobnienia nazwy "buda" - budka" oznaczającej mały drewniany budynek i związana jest ze staropolskim prawem stróży, które zobowiązywało chłopów do utrzymywania strażnic oraz ich pilnowania^[3]. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Budkowice podając jej znaczenie "Baudendorf, Huttendorf" czyli w języku polskim "Wieś strzegących, pilnujących"^[3]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Budkowitz^[3] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

19 maja 1936 r. w miejsce nazwy Neu Budkowitz wprowadzono nazwę Neu Baudendorf^[4]^[5]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Nowe Budkowice^[6].

Historia

Miejscowość powstała w 1764 r. w wyniku podziału folwarku pomiędzy 14 rodzin. W 1840 r. w Nowych Budkowicach znajdowała się m.in. smolarnia, natomiast w 1870 r. – karczma i kuźnia^[7].

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było w Nowych Budkowicach 387 osób, z czego 303, ok. 78,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 300, ok. 77,5% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 382 głosy (ok. 98,7% uprawnionych), w tym 381 (ok. 99,7%) ważnych; za Niemcami głosowało 218 osób (ok. 57,1%), a za Polską 163 osoby (ok. 42,7%)^[8].

Zabytki

Kapliczka-dzwonnica z końca XIX wieku, murowana z cegły. W środku znajdują się: ludowy Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej oraz rzeźby: 2 późnogotyckie, z początku XVI wieku, przedstawiające Barbarę z Nikomedii i Dorotę z Cezarei, barokowa Pietà z prawdopodobnie XVIII wieku, 2 barokowo-ludowe, z przełomu XVIII i XIX wieku, przedstawiające Piotra Apostoła i Pawła z Tarsu, 2 ludowe z 1. połowy XIX wieku, przedstawiające świętych Augustyna i Walentego, ludowa z 2. połowy XIX wieku, przedstawiająca Jana Nepomucena i krucyfiks o tradycjach barokowych z XIX wieku^[9].

Demografia

Na przełomie 1770 i 1771 r. w Nowych Budkowicach było 5 rzemieślników; reszta mieszkańców utrzymywała się z pracy w Kuźnicach Kluczborskich. W 1777 r. w miejscowości mieszkało 14 kolonistów i 7 chałupników leśnych, natomiast w 1870 r. – 14 kolonistów i 19 chałupników (wraz z przysiółkiem Morcinkiem, w którym znajdowało się 7 chałup leśnych)^[7].

Rok	1777	1783	1819	1840	1855	1861	1890	1900	1910	1925	1933	1939	1946	1960	1965	2007	2009	2012
Liczba mieszkańców	96	81	184	360^[a]	400	397	493^[b]	528^[c]	544^[d]	466	454	438	377	438^[e]	502^[f]	387	399	363

(Źródła:^[7]^[4]^[1]^[10].)

W 1902 r. prenumerowano w Nowych Budkowicach 8 egzemplarzy „Dziennika Śląskiego”, po 2 egzemplarze „Gazety Grudziądzkiej” i „Posłańca Niedzielnego” oraz 1 egzemplarz „Górnoślązaka”^[7].

Uwagi

↑ W tym 8 osób (ok. 2,2%) to ewangelicy.
↑ W tym 456 osób (ok. 92,5%) posługiwało się językiem polskim.
↑ W tym 526 osób (ok. 99,6%) posługiwało się językiem polskim.
↑ W tym 364 osoby (ok. 66,9%) posługiwały się językiem polskim, 51 (ok. 9,4%) – językiem niemieckim, a 51 (ok. 9,4%) – oboma językami. Liczba budynków mieszkalnych: 85.
↑ W tym 269 osób (ok. 61,4%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 57,8%; z rolnictwa utrzymywało 28,5% ludności. Liczba zamieszkanych budynków: 90.
↑ W tym 285 osób (ok. 56,8%) to kobiety.

Przypisy

↑ ^a ^b Przemysław Wienke: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy w Murowie. Sołectwo Nowe Budkowice. Urząd Gminy w Murowie, 2012-03-13. [dostęp 2012-05-28]. (pol.).
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 833 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 78, OCLC 456751858 (niem.).
↑ ^a ^b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-05-24]. (niem.).
↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka: Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska. Opole, Kluczbork: 1997, s. 71.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
↑ ^a ^b ^c ^d Poznajemy wsie. Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski. Szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 327. (pol.).
↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2012-05-24]. (niem.).
↑ Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. VII: Województwo opolskie. Cz. zeszyt 11: Miasto Opole i powiat opolski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Pracownia Inwentaryzacji Zabytków, 1968, s. 119–120. (pol.).
↑ BDL :: Miejscowości - wszystkie cechy. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-05-28]. (pol.).

Bibliografia

Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian, Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom VII: Województwo opolskie, zeszyt 11: Miasto Opole i powiat opolski; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Pracownia Inwentaryzacji Zabytków, Warszawa 1968
Madeja Józef, Powiat opolski. Szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969

[10] W tym 8 osób (ok. 2,2%) to ewangelicy.

[11] W tym 456 osób (ok. 92,5%) posługiwało się językiem polskim.

[12] W tym 526 osób (ok. 99,6%) posługiwało się językiem polskim.

[13] W tym 364 osoby (ok. 66,9%) posługiwały się językiem polskim, 51 (ok. 9,4%) – językiem niemieckim, a 51 (ok. 9,4%) – oboma językami. Liczba budynków mieszkalnych: 85.

[14] W tym 269 osób (ok. 61,4%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 57,8%; z rolnictwa utrzymywało 28,5% ludności. Liczba zamieszkanych budynków: 90.

[15] W tym 285 osób (ok. 56,8%) to kobiety.

[BIP-1] Przemysław Wienke: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy w Murowie. Sołectwo Nowe Budkowice. Urząd Gminy w Murowie, 2012-03-13. [dostęp 2012-05-28]. (pol.).

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 833 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[Adamy-3] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 78, OCLC 456751858 (niem.).

[DVG-4] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-05-24]. (niem.).

[5] M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka: Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska. Opole, Kluczbork: 1997, s. 71.

[6] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).

[powopszkice-7] Poznajemy wsie. Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski. Szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 327. (pol.).

[8] Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2012-05-24]. (niem.).

[9] Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. VII: Województwo opolskie. Cz. zeszyt 11: Miasto Opole i powiat opolski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Pracownia Inwentaryzacji Zabytków, 1968, s. 119–120. (pol.).

[16] BDL :: Miejscowości - wszystkie cechy. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-05-28]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[10]

Wsie	Bukowo Dębiniec Grabczok Grabice Kały Młodnik Murów Nowe Budkowice Okoły Radomierowice Stare Budkowice Święciny Zagwiździe
Kolonie	Wojszyn
Integralne części wsi	Bożejów Czarna Woda Kęszyce Kopiec Kupilas Mańczok Morcinek Podkraje Wygnaniec

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne