Nowe Kichary

Nowe Kichary
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

sandomierski

Gmina

Dwikozy

Sołectwo

Nowe Kichary

Liczba ludności (2020)

256[1]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-620[2]

Tablice rejestracyjne

TSA

SIMC

0790315

Położenie na mapie gminy Dwikozy
Mapa konturowa gminy Dwikozy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowe Kichary”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowe Kichary”
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego
Mapa konturowa powiatu sandomierskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Nowe Kichary”
Ziemia50°44′25″N 21°44′24″E/50,740278 21,740000

Nowe Kicharywieś sołecka[3] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Dwikozy[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Przez wieś przechodzi szlak turystyczny niebieski niebieski szlak turystyczny z Gołoszyc do Dwikoz.

Części wsi

Integralne części wsi Nowe Kichary[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0790321Charulaczęść wsi
0790338Niskie Góryczęść wsi
0790344Ogrojecczęść wsi
0790350Osada Młyńskaczęść wsi

Historia

Kichary (obecnie Nowe i Stare Kichary) w wieku XIX – wieś włościańska i osada młynarska nad rzeką Opatówką w powiecie sandomierskim, gminie Wilczyce, parafii Góry Wysokie.

W 1827 r. było tu 31 domów 212 mieszkańców. W roku 1883 było 77 domów i 368 mieszkańców oraz 880 mórg ziemi włościańskiej i 21 mórg przy osadzie młynarskiej[6].

Od XVII wieku wieś stanowiła własność klasztoru benedyktynek w Sandomierzu aż do czasów kasaty 1819 r.

W dawnych dokumentach wieś pisano niekiedy Kuchary. Około 1350 r. dziedzicem Kichar był Bartko, mieszczanin sandomierski. Świadczy o tym kamień grobowy w przedsionku kościoła katedralnego w Sandomierzu od strony północnej z napisem łacińskim bardzo wytartym.
Około 1578 r. dziedzicem wsi był Kacper Stanisławski, był tu 1 łan, 2 osadników i 1 komornik[7].

Od Stanisławskiego przeszły Kichary do Jacka Młodziejowskiego, podskarbiego nadwornego koronnego, starosty krzeczowskiego i Piaseckiego, który następnie sprzedał je Prokopowi z Granowa Sieniawskiemu, marszałkowi nadwornemu koronnemu, staroście ratyńskiemu. Po jego śmierci wdowa Elżbieta z Gostomskich z Leżenic Sieniawska zapisała Kichary klasztorowi benedyktynek sandomierskich w roku 1616.

Po spaleniu się 1623 r. Sandomierza, a z nim drewnianego klasztoru i kościoła benedyktynek, zakonnice były zmuszone przenieść się do Kichar, jako dziedzicznych dóbr fundatorki klasztoru, zgromadzenie mieszkało tu przez pięć lat, zamieniwszy zameczek na klasztor. W początkach września 1624 r. Bogusław Radoszewski, biskup kijowski i opat świętokrzyski konsekrował 8 września tego roku w kościele górskim Zofię Sieniawską na ksienię zakonu[7].

Zabytki

  • Kaplica pw. św. Rocha i św. Jacka urządzona przez benedyktynki po 1623 roku w dawnej baszcie dworu obronnego. W 1623 roku Elżbieta z Gostomskich, wdowa po Prokopie Sieniawskim z Granowa, zapisała Kichary benedyktynkom, po tym gdy spalił się ich klasztor w Sandomierzu. Dwór obronny w Kicharach był wianem dla jej córki Elżbiety, będącej ksienią klasztoru. Siostry benedyktynki opuściły Kichary w roku 1865 i przeniosły się do nowo wybudowanego klasztoru. Od tego czasu dwór popada w ruinę. Jeszcze w II połowie XIX wieku stały dwie wieże. Na początku XX wieku pozostała już tylko jedna nazwana kaplicą św. Rocha i św. Jacka. W czasie II wojny światowej wieża i otaczające ją mury zostały znacznie zniszczone. We wnętrzu zachowały się fragmenty malowideł z XVII wieku. Wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.670 z 14.04.1966 i z 14.06.1977)[8].
  • Kapliczka latarniowa, jedna z pięciu tzw. latarni chocimskich pochodząca z końca XVII w. (nr rej.: A.947/1-5 z 25.08.2021)[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 13 [dostęp 2022-05-20]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 824 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Jednostki pomocnicze gminy Dwikozy. Urząd Gminy Dwikozy. [dostęp 2015-04-18].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20]. 
  5. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-18].
  6. Kichary, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 10.
  7. a b Bastrzykowski 1936 ↓, s. 197-199.
  8. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 51 [dostęp 2016-01-07].

Bibliografia

  • Aleksander Bastrzykowski: Monografia historyczna parafii Góry Wysokie Sandomierskie. Sandomierz: 1936.

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Sandomierz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Sandomierz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.90 N
  • S: 50.50 N
  • W: 21.33 E
  • E: 21.88 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.