Nowe Kusy

Nowe Kusy
osada
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

elbląski

Gmina

Pasłęk

Liczba ludności (2008)

315

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

14-400

Tablice rejestracyjne

NEB

SIMC

0154683

Położenie na mapie gminy Pasłęk
Mapa konturowa gminy Pasłęk, po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowe Kusy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Nowe Kusy”
Położenie na mapie powiatu elbląskiego
Mapa konturowa powiatu elbląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowe Kusy”
Ziemia54°02′59″N 19°35′11″E/54,049722 19,586389

Nowe Kusy (daw. z niem. Kussfeld, później Nowy Kussfeld[1]) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość wchodziła w skład sołectwa Krosno, a od roku 2007 wraz z miejscowością Sokółka jest osobnym sołectwem.

Historia

W 1242 „48 włók ziemi w Kusfeld” zostało przypisanych założonemu w Elblągu szpitalowi Świętego Ducha[1].

Wydany w 1883 tom IV Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich podaje:

Stary i Nowy-Kussfeld., własność szpitala św. Ducha w Elblągu, nad strugą Duminą i Klepą. Stary K. liczy włók 15, rozgart i 5 włók lasu dębowego i jodłowego; wydawany bywał przedtem włościanom. W Nowym-K. jest znaczny folwark z browarem i młynem wodnym o 2 gankach nad strugą, Duminą do Klepy wpadającą. Przedtem zasilany był nadto wodą płynącą z t. z. jeziora, czyli stawu pogańskiego (Haidenteich) 6⅔ włók liczącego. Ale teraz jest to jezioro wysuszone i na żyzne łąki zamienione. R. 1852 wynosił wysiew oziminy k. 447, jarzyny 453, siana zebrano centn. 3494. Dobra te nabył szpital św. Ducha r. 1266 za 50 m. od spadkobierców Piotra von Olau. Włók liczono wtedy 48 „in campo qui Cesvelt dicitur.“ Zaciągów żadnych nie przejął szpital. R. 1466 wzięte dobra K. w posiadanie krzyżaków i dopiero za wstawieniem się króla polskiego wydane napowrót szpitalowi r. 1476. Wś była wtedy wskutek wojen pusta. Roku 1483 na folw. obrócona za rocznym czynszem 12 m. później znowu wydana gburom. Gospodarstwo jednak bardzo wolno się podnosiło. Role po większej części porosły borem. Jeszcze r. 1592 i 1631 wymaga szpital, aby każdy gbur co rok 1 mórg boru wykarczował. Roku 1658 wojska brandeburskie napadły te wsie i z ziemią zrównały. R. 1660 pisze naoczny świadek: W Nowym-K. dwór, wszystkie budynki, browar. młyn, śluza, zniszczone, zrujnowane. Miejsce, gdzie przedtem stały budynki, ostem i cierniem zarosłe, że nawet znaku po nich nie widać. W Starym-K. było 6 gburów, ale teraz wszystko spalone i próżne. Bór kusfeldzki dębowy i jodłowy prawie cały wycięty od nieprzyjació“.[1][2]

Wieś okręgu szpitalnego Elbląga w XVII i XVIII wieku[3].

Przypisy

  1. a b c cyt za: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1884, nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914 Tom II, strona 336. Dostęp: 10.07.2010
  2. Michael G. Fuchs: Beschreibung der Stadt Elbing und ihres Gebiets. Fredrich Traugot Hartmann, Elbing (Elbląg), 1818.
  3. Andrzej Piątkowski, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, 1972, s. 145.

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Elbląg County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Elbląg County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.40 N
  • S: 53.91 N
  • W: 19.20 E
  • E: 20.07 E