Nowe Miasto (Białystok)

Nowe Miasto

Osiedle i część miasta Białegostoku
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miasto	Białystok
SIMC	0922573
Powierzchnia	3,785[1] km²
Strefa numeracyjna	+48 85
Tablice rejestracyjne	BI
Położenie na mapie Białegostoku
53°06′48″N 23°08′45″E/53,113333 23,145833
Portal Polska

Nowe Miasto – część miasta i osiedle Białegostoku, położone w południowej części miasta, u źródeł Bażantarki. Osiedle składa się głównie z dużych kompleksów bloków mieszkalnych. Główne ulice: Paderewskiego, Dubois, Składowa, Żeromskiego, Sławińskiego, Świętego Jerzego, Transportowa oraz częściowo Pułaskiego i Kawaleryjska. W skład osiedla Nowe Miasto wchodzą (dawne) osiedla Bażantarnia i Ścianka, które nie są odrębnymi jednostkami administracyjnymi miasta.

Historia

Historycznie nazwa "Nowe Miasto" odnosiła się do terenów na wschód od rynku, za rzeką Białą (obecne ul. Warszawska, częściowo Jurowiecka, Sienkiewicza, Elektryczna i Kościelna). Teren współczesnego "Nowego Miasta" zagospodarowano pod koniec lat 80. i na początku lat 90. XX w. Po roku 2000 osiedle podzielono na Nowe Miasto I (zachodnie, od Paderewskiego do Składowej/Żeromskiego/Sławińskiego) i Nowe Miasto II (wschodnie, od Żeromskiego/Sławińskiego do Wiejskiej/Kawaleryjskiej). W roku 2005/06 zmieniono nazwę osiedla z Nowe Miasto II na Kawaleryjskie. Granice osiedla zostały zmienione w 2013 roku, został dodany fragment dotychczasowych Dojlid^[2].

Obiekty i tereny zielone

Pomnik 10 Pułku Ułanów Litewskich

Nowomiejskie szkoły

Szkoła Podstawowa nr 50 im. Świętej Królowej Jadwigi Królowej Polski przy ul. Kazimierza Pułaskiego

Katolicka Szkoła Podstawowa im. ks. Franciszka Blachnickiego przy ul. Transportowej

Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika

Cerkiew św. Jerzego

• Pomnik 10 Pułku Ułanów Litewskich
• Szkoła Podstawowa z oddziałami integracyjnymi im. Kazimierza Pułaskiego nr 14,
• Szkoła Podstawowa nr 50 im. św. Jadwigi,
• Urząd Pocztowy Białystok 26,
• Urząd Pocztowy Białystok 28,
• Biblioteka miejska filia nr 5 Książnicy Podlaskiej (w budynku SP nr 50) - ul. Pułaskiego 96
• Kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Karola Boromeusza,
• Kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika (zabytkowy),
• Kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Jerzego (parafia wojskowa św. Jerzego),
• Cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Jerzego - ul. Kazimierza Pułaskiego 36 (parafii prawosławnej św. Jerzego),
• Galeria Stokrotka
• Hala sportowa (w budynku SP nr 50) na której rozgrywane są mecze siatkówki żeńskiej AZSu Białystok.
• Zespół Szkół Zawodowych Nr 6
• Podlaskie Centrum Medyczne
• Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 4 Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej^[3]
• Koszary 18 Białostockiej Brygady Obrony Terytorialnej
• Dom Studenta nr 1

Na ul. Transportowej znajduje się pętla autobusów linii nr 2, 16, 27, a na ul. Wiadukt przystanek linii 3, 10, 22 i 104. Dostęp do transportu kolejowego zapewniają dwa przystanki osobowe: Białystok Nowe Miasto i Białystok-Stadion.

Z osiedlem sąsiaduje lotnisko Krywlany oraz wieś Kleosin. W pobliżu Nowego Miasta znajduje się Stadion Miejski. Do osiedla przylega Las Turczyński, w którym znajduje się dawna strzelnica wojskowa. Jest to popularne miejsce rekreacji i wypoczynku mieszkańców.

Botaniczny Park Kieszonkowy na Nowym Mieście

Ten artykuł dotyczy przyszłego wydarzenia. Informacje w nim zawarte mogą się zmienić wraz z pojawieniem się nowych faktów, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie aktualizacje tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.

Botaniczny Park Kieszonkowy

Widok na Botaniczny Park Kieszonkowy na Nowym Mieście

Budowa Botanicznego Parku Kieszonkowego na Nowym Mieście czerwiec 2022

Altana w Botanicznym Parku Kieszonkowym nawiązująca symbolicznie do św. Karola Boromeusza

Rabata różana w Botanicznym Parku Kieszonkowym nawiązująca symbolicznie do św Jadwigi Królowej

W 2020 r. wyborach do Budżetu Obywatelskiego 2021 zwyciężył projekt osiedlowy O59 zakładający utworzenie na działce gminnej położonej na stoku za kościołem św. Karola Boromeusza i Szkołą Podstawową nr 50 w stronę pętli autobusowej przy ul. Transportowej Botanicznego Parku Kieszonkowego nawiązującego do historii dawnego Miasta Ogrodu oraz świętych patronów osiedla^[4]. Na projekt głosowało 1074 mieszkańców^[5]. Oficjalne otwarcie Botanicznego Parku Kieszonkowego na Nowym Mieście odbyło się 2 sierpnia 2022 r. o godz. 11:00. Wydarzeniu przewodniczył prezydent miasta Białegostoku Tadeusz Truskolaski^[6]. Odbył się wówczas pierwszy tematyczny z oprowadzaniem spacer po Botanicznym Parku Kieszonkowym dzieci z Przedszkola Samorządowego nr 32 w Białymstoku. Relacje z otwarcia ze zdjęciami przygotowało wiele lokalnych mediów^{[7][8][9][10]}, portale społecznościowe^[11][12][13], Polskie Radio Białystok nagrało krótką audycję^[14], a Miasto Białystok transmisję w formie wideorelacji^[15].

Jest to park miejski w Białymstoku na osiedlu Nowe Miasto znajdujący się w obrębie ulic Transportowej i alei Ignacego Jana Paderewskiego w pobliżu pętli autobusów miejskich. Trzeci w Białymstoku park kieszonkowy, pierwszy w mieście park kieszonkowy sfinansowany z Budżetu Obywatelskiego i pierwszy park na Nowym Mieście. Zajmuje powierzchnię 3851 m². Wizytówka Białegostoku i osiedla Nowe Miasto. Wyróżniają go następujące elementy: naturalna motylarnia, tabliczki z nazwami botanicznymi roślin w języku polskim i łacińskim, żywa architektura oraz ścieżka dendrologiczna. Miejsce odpoczynku i obserwacji przyrody. Park położony jest na malowniczym stoku z widokiem w kierunku południowym i południowo-zachodnim na Las Turczyński. Historycznie przed 1919 r. obszar Nowego Miasta, na którym położony jest Park stanowił grunty dawnej wsi Starosielce.

Główne elementy Parku

Przez park prowadzi główna aleja opadająca ze wzniesienia ku al. I. J. Paderewskiego. Wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego zgrupowane są nasadzenia bylinowe i ziołowe składające się na motylarnię oraz przestrzenie rekreacji i wypoczynku. Przez tereny południowo-wschodniej części przebiegają alejki boczne przy których zlokalizowana jest strefa łąk kwietnych. Przy rabatach i na łąkach kwietnych umieszczone zostały budki i hotele dla owadów, tabliczki informacyjne z nazwami polskimi i łacińskimi roślin i tablice edukacyjne poświęcone roślinom łąk kwietnych oraz motylom dziennym i nocnym. Drzewa skomponowane zostały w formie ścieżki dendrologicznej oraz alei platanowej. W ramach projektu powstały elementy małej architektury tj. żywa altana i płotki z rożnych gatunków wierzby, a także oświetlenie terenu w formie opraw ze światłem emitowanym ku dołowi oraz instalacja nawadniająca rabaty i nasadzenia drzew. W pobliżu motylarni zlokalizowano piaszczysty plac zabaw wyposażony w drewniane zabawki dla najmłodszych dzieci. Od strony ul. Transportowej i zatoki autobusowej zasadzono liściasty żywopłot różany. Przy wejściu do parku od strony ul. Transportowej oraz Trasy Niepodległości znajdują się stojaki rowerowe. Ciągi piesze wykonane zostały z nawierzchni przepuszczalnej z zapewnieniem dostępności terenu osobom z ograniczeniami ruchu. Na terenie Parku rozlokowane są ławki oraz w altanie stolik piknikowy.

Symbolika założenia

Założenie parkowe nawiązuje do historii osiedla Nowe Miasto, związanej z kolonią urzędniczą w formie miasta ogrodu. Nazwa parku podkreśla jego charakter skoncentrowany na rożnych gatunkach roślin z oznaczeniami botanicznymi, edukacyjną rolę oraz rozmiar. Ponadto elementy parkowe nawiązują do świętych patronów Nowego Miasta: rabaty ziołowe do św. Kingi, rabata różana do św. Jadwigi Królowej, rabata roślin iglastych do św. Jerzego, a forma kopuły wykorzystana w altanie do św. Karola Boromeusza i kopuły pobliskiego kościoła pw. Św. Karola Boromeusza widocznego z Parku^[16]. Kształt altany nawiązuje do głównej kopuły kościoła i form architektonicznych wykorzystanych w pobliskiej szkole.

Opis granic osiedla

Od granicy administracyjnej miasta wzdłuż torów kolejowych (na Warszawę), przez tunel do Składowej, Składową, Żeromskiego, Sławińskiego, Kawaleryjską, Feliksa Filipowicza (droga biegnąca w kierunku Juchnowca Kościelnego) do granic administracyjnych miasta, wzdłuż granic administracyjnych miasta do torów kolejowych biegnących w kierunku Warszawy^[2].

Ulice i place znajdujące się w granicach osiedla

Aleja Ignacego Jana Paderewskiego, Cementowa, Dubois Stanisława, Ekologiczna, Feliksa Filipowicza- parzyste, Handlowa, Hurtowa, Kawaleryjska-parzyste od 70 do końca, Krucza-nieparzyste 5/1-7, parzyste od 6 do końca, Łodzińskiego Piotra, Magazynowa, Oboźna, Octowa, Pułaskiego Kazimierza-nieparzyste od 47 do końca, parzyste 34-156, Świętego Jerzego, Sejneńska, Składowa-parzyste, Sławińskiego Witolda-parzyste, Starosielce, Ścianka, św. Kingi, Transportowa, Wapienna, Wiadukt-parzyste, Zachodnia-nieparzyste budynek 9/1, parzyste 2/5 do końca, Zakątek, Żeromskiego Stefana- parzyste^[2].

Nowomiejski chaczkar

Chaczkar

Chaczkar na białostockim Nowym Mieście

Nowomiejski pomnik ormiański z bliska

Pomnik ormiański – chaczkar przy cerkwi pw. Świętego Jerzego Zwycięzcy przy ul. Kazimierza Pułaskiego. Ufundowany przez nowomiejską wspólnotę Ormian w Polsce. Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się 6 maja 2021 r. - w dzień św. Jerzego według kalendarza juliańskiego^[17][18]. Ma kształt formy obeliskowej będącej jednocześnie pomnikiem i kapliczką. Skierowany jest ku zachodowi. Ozdobiony jest bogatą ornamentyką z krzyżem ormiańskim oraz dwiema tablicami pamiątkowym. Wschodnia fasada obelisku jest gładka, podczas gdy na zachodniej dominuje motyw ormiańskiego "kwitnącego krzyża". Na wszystkich rozszerzających się wierzchołkach krzyża wykute są ornamenty roślinne, przechodzące u podstawy krzyża w liście winogronowe oraz winogrona. U podstaw Drzewa Krzyża umieszczona jest rozeta. Wykonany jest z czerwonego tufu wulkanicznego.

Zobacz też

• Podział administracyjny Białegostoku

Przypisy