Nowe Miasto (Warszawa)

Nowe Miasto
Osiedle i obszar MSI Warszawy
Ilustracja
Rynek Nowego Miasta. Na studni widoczny herb Nowego Miasta – kobieta z jednorożcem
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Dzielnica

Śródmieście

Położenie na mapie dzielnicy
Położenie na mapie
Portal Polska
XVII wieczna pieczęć Nowego Miasta Warszawa z jego herbem: panną i jednorożcem (ze zbiorów AGAD).
Canaletto, Rynek Nowego Miasta, kościół św. Kazimierza (sakramentek)

Nowe Miasto, dawniej Nowa Warszawa[1] – osiedle i obszar MSI[2] w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Miasto Nowa Warszawa zostało założone na początku XV w. na północ od Starej Warszawy. Zostało włączone do zespołu miejskiego Warszawy w 1791.

Historia

W XIV wieku ograniczona murami obronnymi Warszawa stała się za ciasna dla wszystkich pragnących się w niej osiedlić. W 1408 książę mazowiecki Janusz I Starszy nadał przywilej Nowej Warszawie wyłączający ją spod jurysdykcji wójta Starej Warszawy[3]. Tym samym uzyskała ona lokację miejską[4]. W 1409 książę Janusz i jego żona Danuta Anna ufundowali kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny jako parafialny[5]. W 1414 Nowa Warszawa uzyskała własny samorząd[6].

Sąsiadujące ze Starą Warszawą miasto było odrębnym administracyjnie i prawnie podmiotem, z rynkiem, ratuszem oraz kościołem parafialnym[7]. Nie posiadało jednak murów obronnych[7]. Podobnie jak Stara Warszawa, Nowa Warszawa powstała na prawie chełmińskim[5]. Jej herb przedstawiał kobietę ze wspiętym na tylne nogi jednorożcem[8].

W 1527, rok po włączeniu Księstwa Mazowiekiego z Warszawą do Korony Królestwa Polskiego, Zygmunt I Stary potwierdził dawny przywilej książąt mazowieckich de non tolerandis Judaeis zakazujący Żydom mieszkać w Starej i Nowej Warszawie[9].

Zabudowa miasta została w większości zniszczona w czasie potopu szwedzkiego[10].

Nowa Warszawa została włączona do zespołu miejskiego Warszawy w 1791[6].

Większość zabudowy Nowego Miasta została zniszczona podczas II wojny światowej. Odbudowę Nowego Miasta wraz z rynkiem zakończono 1 września 1956[11].

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

Inne informacje

  • Na Nowym Mieście znajduje się 22-metrowa ulica Samborska, uważana za najkrótszą ulicę w Polsce[12].

Przypisy

  1. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 548. ISBN 83-01-08836-2.
  2. Obszary MSI. Dzielnica Śródmieście. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2020-09-18].
  3. Encyklopedia Warszawy . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 548–549. ISBN 83-01-08836-2.
  4. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.
  5. a b Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 22.
  6. a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 549. ISBN 83-01-08836-2.
  7. a b Dobrosław Kobielski: Vademecum warszawskie. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”, 1957, s. 25.
  8. Stefan Krzysztof Kuczyński: Herb Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 37.
  9. Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 30.
  10. Andrzej Kersten: Warszawa kazimierzowska 1648–1668. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971, s. 97.
  11. Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
  12. Tomasz Urzykowski: Najkrótsza ulica w Polsce jest w Warszawie!. [w:] „Gazeta Stołeczna” [on-line]. warszawa.gazeta.pl, 30 września 2009. [dostęp 2014-08-18].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Rynek Nowego Miasta w Warszawie 2016.jpg
Autor: Arkadiusz Zarzecki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek Nowego Miasta w Warszawie. W tle Kościół św. Kazimierza, na pierwszym planie studnia z widocznym herbem Nowego Miasta – kobieta z jednorożcem.
PL Warsaw nowe miasto location.svg
Autor: Hiuppo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nowe Miasto na mapie Śródmieścia w Warszawie (wg MSI)
AGAD Akt sprzedaży ogrodu położonego na terenie Nowego Miasta Warszawy przy ulicy Zakroczymskiej, 1648 r. - pieczęć z herbem miasta..jpg
Pieczęć miasta Nowa Warszawa odciśniętą w papierze (przedstawia herb Nowej Warszawy). Napis w otoku po łacinie: SIGILLUM * NOVA * CIVITATIS * VARSCHOVIENSIS.