Nowogród Bobrzański
| ||||
_ID_595119.jpg) Kościół Wniebowzięcia NMP | ||||
| ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Województwo | ||||
| Powiat | ||||
| Gmina | ||||
| Data założenia | XIII wiek | |||
| Prawa miejskie | 1988 | |||
| Burmistrz | Paweł Mierzwiak | |||
| Powierzchnia | 14,63 km² | |||
| Wysokość | 73–131 m n.p.m. | |||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| |||
| Strefa numeracyjna | +48 68 | |||
| Kod pocztowy | 66-010 | |||
| Tablice rejestracyjne | FZI | |||
Położenie na mapie gminy Nowogród Bobrzański _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Nowogród Bobrzański") | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego  | ||||
 51°47′54″N 15°15′14″E/51,798333 15,253889 | ||||
| TERC (TERYT) | 0809054 | |||
| SIMC | 0988572 | |||
Urząd miejski ul. Słowackiego 1166-010 Nowogród Bobrzański | ||||
| Strona internetowa | ||||
Nowogród Bobrzański – miasto w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim, położone u ujścia Brzeźniczanki do Bobru Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowogród Bobrzański. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego.
Pod względem historycznym miasto leży na pograniczu Śląska i Łużyc, jego wschodnia dzielnica Nowogród Bobrzański należy do Dolnego Śląska, w ramach którego od 1238 miała prawa miejskie i stanowiła samodzielne miasto[2], zaś jego zachodnia część Krzystkowice położona jest na Dolnych Łużycach[3], gdzie także była odrębną miejscowością, zaś w 1659 uzyskała prawa miejskie[4].
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Nowogród Bobrzański liczył 5134 mieszkańców[1]. Na północny wschód od Nowogrodu Bobrzańskiego leży Zielona Góra.
Historia
_(cropped).jpg)
1 stycznia 1988 z obszaru dwóch, zdegradowanych w 1945 roku miast: większej terytorialnie, lewobrzeżnej wsi Krzystkowice (823 ha) i mniejszego, prawobrzeżnego Nowogrodu Bobrzańskiego (653 ha) zostało utworzone miasto Nowogród Bobrzański[5]. Tak więc ani Krzystkowice nie zostały włączone do Nowogrodu, ani tylko sam Nowogród nie odzyskał praw miejskich, mimo że nowe miasto przejęło nazwę tylko prawobrzeżnego osiedla. Miasto stało się tzw. zlepieńcem dwóch odrębnych organizmów miejskich[6].
Obecne miasto stanowi przestrzennie niespójną całość (znaczna odległość między osiedlami bez fizycznej styczności). Ponadto obecny organizm miejski przecina historycznie utrwaloną granicę Śląska i Łużyc[7].
Demografia
- Piramida wieku mieszkańców Nowogrodu Bobrzańskiego w 2014 roku[8].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP, z XIII wieku, w XV wieku, XVII wieku, w połowie XIX wieku
- plebania z końca XVII wieku
- kościół filialny pod wezwaniem św. Bartłomieja, z XIII wiek/XIV wieku, w latach 1712–1720; murowany z kamienia i cegły; jednonawowy z prostokątnym prezbiterium
- cmentarz przykościelny
- domy, ul. Kościuszki 13, 15, 18, 19, z około 1800 roku, w XVIII wieku, w XIX wiek wieku
- dom, ul. Majowa 3, z końca XVIII wieku
- willa, ul. Młyńska 7, z 1902 roku
- domy, Rynek 6, 7, 8, 9, z około 1800 roku, XVIII wieku/XIX wieku
inne zabytki:
Edukacja
- Szkoła Podstawowa nr 1 w Nowogrodzie Bobrzańskim im. Janusza Korczaka
- Szkoła Podstawowa nr 2 w Nowogrodzie Bobrzańskim im. Henryka Brodatego
Komunikacja
W Nowogrodzie Bobrzańskim znajdują się dwie stacje kolejowe: Nowogród Bobrzański i Nowogród Osiedle. Do miasta można dogodnie dojechać autobusem PKS. Miasto leży przy drodze krajowej nr 27 z Zielonej Góry do Żar. Jest węzłem komunikacyjnym pomiędzy Zieloną Górą a Żaganiem, Żarami i Lubskiem. Przez Nowogród prowadzi również trasa z Żagania do Krosna Odrzańskiego.
Ok. 15 km na północ od miasta znajduje się lądowisko Grabowiec.
Sport
Z połączenia Błękitnych Krzystkowice i Zielonych Bogaczów w 1978 roku powstał klub piłkarski Gminny Klub Sportowy „Fadom” Nowogród Bobrzański, którego sukcesami są m.in. występy w III poziomie rozgrywek piłkarskich w Polsce w latach 1982–1987. Klub rozgrywa mecze na Stadionie Miejskim przy ul. Fabrycznej w Nowogrodzie Bobrzańskim[10].
Przypisy
- ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Zdzisław Kaczmarczyk, Początki miast polskich. Zagadnienia prawne, [w:] „Czasopismo Prawno-Historyczne”, t. 13, z. 2, red. nacz. Michał Sczaniecki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1961, ISSN 0070-2471, s. 35.
- ↑ Irena Sochacka, Ludność wschodniej części Dolnych Łużyc w XIV–XVIII w., [w:] „Rocznik Lubuski”, t. 27, cz. 2: Przemiany ludnościowe na pograniczu lubuskim, red. nacz. Kazimierz Bartkiewicz, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2001, ISSN 0485-3083, s. 47.
- ↑ Krzystkowice, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu].
- ↑ M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 328
- ↑ Szmytkie, R. (2009). Miasta-zlepieńce na Śląsku Dolnym i Opolskim. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
- ↑ W. Drobek (2005). Disappearance of inner historical border (the case study of Nowogród Bobrzański, Poland), [w:] Koter, M., Heffner, K. (ed.) The role of borders in united Europe, Region and Regionalism, no. 7, vol. 2, s. 27-30.
- ↑ Nowogród Bobrzański w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 106–107. [dostęp 2013-02-28].
- ↑ Fadom Nowogród Bobrzański. 90minut.pl. [dostęp 2015-01-15].
Linki zewnętrzne
- https://web.archive.org/web/20140605050918/http://www.nowogrodbobrz.com.pl/aktualnosci/
- Naumburg nad Bobrem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 934.
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.18 N
- S: 51.33 N
- W: 14.40 E
- E: 16.60 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Zielona Góra County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.23 N
- S: 51.72 N
- W: 15.06 E
- E: 16.02 E
Autor: Jarosław Razmus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nowogród Bobrzański, zespół kościoła fil. p.w. św. Bartłomieja, XIII/XIV, 1712-1720
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Na tym zdjęciu widać wielkość taśmowego transportera węgla krzystkowickiej elektrociepłowni.
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Mapa terenu dawnego kombinatu zbrojeniowego DAG Alfred Nobel w Krzystkowicach k. Nowogrodu Bobrzańskiego. Mapa ta jest o tyle ciekawa, że wręcza ją Straż Leśna przy wlepianiu mandatu za wjazd do lasu:). Ocenę skali zjawiska pozostawiam oglądającym.
Adres wydawniczy: [Grünberg] : Grünberg Verl.=Druck, 1926
Opis fizyczny: [8], 324 s. : il. ; 24 cm
Autor: Gorofil, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowogród Bobrzański - Barokowa plebania z końca XVII w.
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Hotelowiec w większej perspektywie. Zastanawiają szerokie galerie wzdłuż pięter. Może ktoś z oglądających to zdjęcie puści wodze fantazji na temat ich przeznaczenia?
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Nowogrodu Bobrzańskiego, 2014
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Ocalała wieża obserwacyjna w jednej, z rzekomo trzech jednostek straży pożarnej działającej na terenie fabryki. Wieża ta służyła także do suszenia węży gaśniczych.
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
W tym miejscu nie kończy się teren fabryki, następna jej część (ok. ⅓ powierzchni) jest obecnie we władaniu wojska i zakładu karnego. Wojsko przejęło magazyny dawnej fabryki: na jednej z dróg powiatowych wiodących wzdłuż jednostki widać zmagazynowane w dużej liczbie, rdzewiejące gąsienice czołgowe.
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Zbliżenie na przenośnik węgla, który transportowano z wyładowywanych tu węglarek do potężnych zasobników, zwanych niekiedy bunkrami.
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Mocowania zewnętrznych walczaków – potężnych zbiorników na komponenty materiałów wybuchowych. Do produkcji prochu bezdymnego (trójnitrocelulozy) i trotylu (trinitrotoluenu) używana jest tzw. mieszanka nitrująca, tj. mieszanina kwasów azotowego i siarkowego, stąd te kobylaste walczaki. W ogóle, to otrzymywanie materiałów pirotechnicznych jest banalne, nie wymagające specjalnie skomplikowanych procesów chemicznych. Największym problemem jest zapewnienie bezpieczeństwa produkcji.
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nowogród Bobrzański, kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, XV, XVII, 2 poł. XIX
.jpg)
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Widoczna na zdjęciu betonówka jest jedną z setek innych dróg komunikacyjnych, szatkujących rozległy teren fabryki w Christianstadt.