Nowogródek Pomorski

Nowogródek Pomorski

wieś
Centrum miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	myśliborski
Gmina	Nowogródek Pomorski
Liczba ludności (2002)	560
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	74-304[1]
Tablice rejestracyjne	ZMY
SIMC	0185123
Położenie na mapie gminy Nowogródek Pomorski Nowogródek Pomorski
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nowogródek Pomorski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Nowogródek Pomorski
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego Nowogródek Pomorski
52°54′40″N 15°01′44″E/52,911111 15,028889

Fragment centrum

Nowogródek Pomorski (niem.Neuenburg) – wieś (dawniej miasto) w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski.

W 2002 r. wieś miała 560 mieszkańców^[2].

Nowogródek uzyskał lokację miejską w 1317 roku, zdegradowane przed 1500 rokiem^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Lokalizacja i walory turystyczne

Niegdyś miasto, obecnie duża wieś położona 24 km na północny zachód od Gorzowa Wielkopolskiego, obok lokalnej drogi łączącej Myślibórz (12 km) z Barlinkiem (16 km). Około 0,3 km na zachód od Nowogródka Pomorskiego przebiega droga krajowa nr 3 Szczecin – Gorzów Wlkp. Miejscowość jest siedzibą gminy Nowogródek Pomorski. Oprócz siedziby władz gminy w Nowogródku Pomorskim znajduje się Gminne Centrum Informacji, Szkoła Podstawowa im Unii Europejskiej, Biblioteka Publiczna, boisko sportowe, poczta, ośrodek zdrowia, lecznica zwierząt, sklepy spożywczo – przemysłowe, sala wiejska, remiza strażacka, parafia, cmentarz i przystanki PKS^[4].

Najbliższy duży zbiornik wodny (jezioro Karskie Wielkie) położony jest 4 km na wschód od Nowogródka Pomorskiego, w otulinie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Na południe i wschód od Nowogródka leżą są duże obszary leśne.

Historia

Badania archeologiczne potwierdzają istnienie w tym miejscu osady z okresu kultury łużyckiej, później w X–XIV w. istniał tu gród. W 1232 r. okoliczne tereny zostały nadane przez Władysława Odonicza zakonowi templariuszy, którzy w 1261 r. zrzekli się ich na rzecz margrabiów brandenburskich. Nie jest znana data nadania praw miejskich Nowogródkowi, Nienborch wzmiankowany był w 1298 r., w XIII w. powstaje solidny murowany kościół, od tego czasu istnieją tu majątki rycerskie. Rodzina von Liebenthal miała tu dobra do XVII w. Miasteczko nie posiadało obwarowań i miało charakter otwarty.

W czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648), Nowogródek zostaje całkowicie zniszczony i zdegradowany do roli wsi. Odbudowa trwała bardzo długo, kościół odnowiono dopiero po 100 latach. Na początku XIX w. wieś liczyła 70 domów, powstała cegielnia i dwa wiatraki. W I połowie XX w. wieś miała charakter rolniczy, hodowano bydło, trzodę chlewną i konie, największe gospodarstwo posiadał Hans Grap^[5].

Zabytki

• Kościół wczesnogotycki z II połowy XIII w. wzniesiony z ciosów granitowych, spalony w czasie wojny trzydziestoletniej, odbudowany w 1752 r., wieża szachulcowa z barokowym hełmem i szeroką, ośmioboczną latarenką. Wewnątrz barokowe organy, ciekawa ludowa polichromia z XVIII w. i stylizowany, neobarokowy ołtarz z XIX w^[6].
• park wiejski z ciekawym drzewostanem (aleje grabowa i kasztanowców, ponadto klon zwyczajny, jawor, wiąz szypułkowy, jesion wyniosły, lipa, buk, dąb, topola czarna).
• ruina wiatraka holenderskiego z XIX w. (przy ulicy Gorzowskiej).

Sport

W miejscowości działa klub piłki nożnej – Klub Sportowy Merkury Nowogródek Pomorski. Założony został w 1995 roku, rozwiązany wiosną 2008 roku. Reaktywacja klubu nastąpiła w 2015 roku. W sezonie 2017/2018 KS Merkury rozgrywa mecze na poziomie A klasy (Szczecin, gr. 6)^[7].

Przypisy

Bibliografia

• B. Kucharski, Informator Turystyczno-Krajoznawczy Województwa Gorzowskiego, Gorzów Wielkopolski, Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim, 1998, ISBN 83-908511-1-3.