Nowosiółki Wielkie (Białoruś)

Nowosiółki Wielkie Вялікія Навасёлкі
Dwór Kostrowickich, 2011
Państwo	Białoruś
Obwód	miński
Rejon	dzierżyński
Sielsowiet	Kojdanów
Populacja (2009) • liczba ludności	389
Nr kierunkowy	+375 1716
Tablice rejestracyjne	5
Położenie na mapie obwodu mińskiego Nowosiółki Wielkie
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nowosiółki Wielkie
53°44′32,20″N 27°07′05,55″E/53,742278 27,118208
Portal Białoruś

Nowosiółki Wielkie (błr. Навасёлкі Вялікія, ros. Большие Новосёлки) – wieś na Białorusi, w rejonie dzierżyńskim obwodu mińskiego, 7 km na północ od centrum Kojdanowa (Dzierżyńska), na prawym brzegu rzeki Usy.

Historia

Wieś znana była od XVIII wieku. W wyniku II rozbioru Polski znalazła się w 1793 roku na terenie Imperium Rosyjskiego. W XVIII i w I połowie XIX wieku była własnością, razem z sąsiednimi Nowosiółkami Małymi, rodziny Kostrowickich herbu Bajbuza. W 1860 roku majątek ten został kupiony przed Edmunda Zdziechowskiego (1836–1900) dla jego syna Józefa (1872–1948)^[1][2], który władał nim do rewolucji październikowej^[3].

W XIX wieku Nowosiółki leżały w parafii Kojdanów, w ujeździe mińskim guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego^[4].

W 1900 roku we wsi mieszkały 233 osoby. W 1921 roku powstał tu sowchoz „Nowosiółki Wielkie”, który zlikwidowano w 1954 roku.

Dwór od strony podjazdu na początku XX wieku

Wnętrza dworu na początku XX wieku

Ruina stajni, 2011

Zabytki

Kostrowiccy wybudowali w latach 20. XIX wieku klasycystyczny dwór. Był to dwukondygnacyjny budynek zbudowany na planie prostokąta, z czterokolumnowym portykiem z trójkątnym szczytem. Wnętrze miało układ w centralnej części dwutraktowy. We dworze znajdowały się cenne zbiory, m.in. obrazy szkoły flamandzkiej, głównie Davida Ryckaerta III. Spośród polskich malarzy wisiały tu obrazy Franciszka Smuglewicza, Henryka Siemiradzkiego i innych^[3][2].

Pod koniec XIX wieku rozplanowano tu czterohektarowy park zaplanowany przez warszawskiego ogrodnika Rybskiego. Przed portykiem rosły amerykańskie świerki błękitne. W cieplarniach hodowano wiele egzotycznych roślin, w tym szlachetne gatunki róż. Do dworu wiodły trzy stare aleje brzozowe^[3].

Dwór istnieje do dziś.

Majątek Nowosiółki Wielkie (Kostrowickich) został opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego^[3].

We wsi istnieją resztki cmentarza katolickiego. Na cmentarzu tym znajduje się również grób i pomnik nagrobny Kazimierza Kostrowickiego (1868–1918). Od lat 80. XX wieku nie istnieje kaplica św. Stanisława przy tym cmentarzu.

Przypisy

Zobacz też

• Współczesne zdjęcia Nowosiółek Wielkich, w tym dworu, na stronie Radzima.org
• Zdjęcia dworu, na stronie Radzima.org