Nowy Browiniec
| wieś | |
 (c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0 Kościół pw. Wszystkich Świętych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 230 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | 448[1] |
| Strefa numeracyjna | 77 |
| Kod pocztowy | 48-231[2] |
| Tablice rejestracyjne | OPR |
| SIMC | 0498388 |
Położenie na mapie gminy Lubrza _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Lubrza") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°20′35″N 17°44′25″E/50,343056 17,740278 | |
Nowy Browiniec (niem. Deutsch Probnitz, Kranzdorf[3]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią Potok Browiniecki.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.
Według danych na 31 grudnia 2013 r. wieś była zamieszkana przez 431 osób[5].
Geografia
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 3 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Lubrza z gminą Głogówek, po obu stronach Potoku Browinieckiego. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na wysokości 230 m n.p.m.
Środowisko naturalne
W Nowym Browińcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,1 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Nowego Browińca wynoszą 628 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].
Nazwa
Do 1936 używana była niemiecka nazwa Deutsch Probnitz. Ze względu na jej polskie pochodzenie, w 1936 w miejsce nazwy nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła nową, niemiecką – Kranzdorf[8].
W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Browiniec[9]. 15 marca 1947 ustalono urzędową nazwę miejscowości – Nowy Browiniec, określając drugi przypadek jako Nowego Browińca, a przymiotnik – nowobrowiniecki[3].
Historia
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 751 mieszkańców Nowego Browińca 89 posługiwało się językiem niemieckim, 648 językiem polskim, a 14 było dwujęzycznych[10].
Mieszkańcy
Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[11].
Liczba mieszkańców wsi
- 1910 – 658[12]
- 1933 – 761[13]
- 1939 – 810[13]
- 1998 – 515[14]
- 2002 – 476[14]
- 2009 – 453[14]
- 2011 – 448[14]
- 2012 – 441[5]
- 2013 – 431[5]
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[15]:
- kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych, murowany z 1845 r.
- kaplica przydrożna przy domu nr 24a, murowana z połowy XIX w.
- kaplica, przy domu nr 10, XIX w., murowana z około 1840 roku
- spichlerz dworski, folwarczny, murowany z XIX wieku
inne zabytki:
- plebania murowana z końca XIX wieku
- dom nr 1 a, murowany z czwartej ćw. XIX wieku.
Transport
Przez Nowy Browiniec przebiega droga krajowa
- 40 Głuchołazy – Prudnik – Kędzierzyn-Koźle – Pyskowice
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 829 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b c Liczba mieszkańców Gminy Lubrza, lubrza.opole.pl [dostęp 2020-05-15] (pol.).
- ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Klimat: Nowy Browiniec: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-15].
- ↑ GOV :: Nowy Browiniec, Deutsch Probnitz, Kranzdorf, gov.genealogy.net [dostęp 2020-03-18].
- ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 13.
- ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
- ↑ Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-16].
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, treemagic.org [dostęp 2020-05-16].
- ↑ a b c d Wieś Nowy Browiniec w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-05-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 109. [dostęp 2013-01-10].
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Lubrza (gminas), Poland.
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.25 N
- W: 17.43 E
- E: 18.06 E
_COA.svg)
Herb gminy Lubrza.
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Nowy Browiniec – kościół par. p.w. Wszystkich Świętych, 1845 (zabytek nr 583/59 z 1.07.1959).
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Nowy Browiniec – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza. Kaplica przydrożna (nr 24a), XIX w.