Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej

Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej
Obiekt zabytkowy nr rej.
- A/466/86 z 05.12.1986 (woj. bielskie)[1]
- A/783/2021 z 16.03.2021 (woj. śląskie)[2]

Kościół cmentarny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bielsko-Biała

Adres

ul. Listopadowa 92

Wyznanie

luteranizm

Data otwarcia

1911

Architekt

Hans Mayr

Położenie na mapie Bielska-Białej
Mapa konturowa Bielska-Białej, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej”
Ziemia49°49′42″N 19°02′03″E/49,828333 19,034167
Oryginalny projekt cmentarza

Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bielsku-Białej – czynny cmentarz ewangelicki znajdujący się w Bielsku-Białej, przy ul. Listopadowej 92 na północnych obrzeżach śródmieścia.

Opis

Został założony w 1911 r. na peryferiach miasta, za północną obwodnicą (teren ten gmina ewangelicka zakupiła w 1895 r.). Zastąpił użytkowany od 1833 r. stary cmentarz na Bielskim Syjonie.

Nekropolia została zaprojektowana przez wiedeńskiego architekta Hansa Mayra. Przestrzeń cmentarza podzielono na trzy sektory:

  • południowo-wschodni o układzie równoległych alei
  • północno-wschodni zakomponowany wokół półkolistego centrum z alejami odśrodkowo wyprowadzonymi
  • północno-zachodni (rezerwowy) oddzielony od reszty szeroką aleją

W części południowo-zachodniej znajduje się kompleks architektoniczny wzorowany na włoskich campo santo – prostokątny dziedziniec otoczony zespołem budynków pomocniczych, murem arkadowym oraz kościołem cmentarnym utrzymanym w formach późnobarokowych, secesyjnie przetworzonych.

Na Nowym Cmentarzu Ewangelickim znajdują się groby wielu ważnych postaci z I poł. XX wieku, m.in.: burmistrza Karola Steffana seniora, twórcy bielskiego muzeum Edwarda Schnacka, artystki operowej Felicji Kaszowskiej-Krotowskiej, wszystkich pastorów bielskich po 1911 r. oraz licznych fabrykantów jak np. Moritza Bartelmussa, Karola Büttnera seniora, Karola Gepperta, Moritza Graubnera, Gustawa Josephy'ego juniora, Gustawa Molendy, Oswalda Molendy, Waltera Piescha (jego grób ma formę mauzoleum w kształcie tempietta), Fryderyka Plutzara, Georga Schwabego, Ernesta Starkego, Karola Steffana juniora, Ernesta i Karola Stosiusów, Rudolfa Twerdy'ego, Leopolda Vogta i Karola Zipsera.

Znajduje tu się także pomnik żołnierzy poległych w I wojnie światowej.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  2. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 16 kwietnia 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-04-16]

Bibliografia

  • Piotr Kenig: Zarys dziejów luteranizmu w Bielsku-Białej. Bielsko-Biała: Ośrodek Wydawniczy AUGUSTANA, 2000.
  • Ewa Chojecka: Architektura i urbanistyka Bielska-Białej do roku 1939. Miasto jako dzieło sztuki. Bielsko-Biała: Urząd Miasta Bielsko-Biała, 1994.
  • Jerzy Polak: Przewodnik po Bielsku-Białej. Bielsko-Biała: Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, 2000. ISBN 83-902079-0-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Bielsko-Biała location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Mapa Bielska-Białej, Polska
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Hans Mayr project of New Evangelical Cemetery in Bielsko-Biała.jpg
Projekt Nowego Cmentarza Ewangelickiego autorstwa Hansa Mayra.