Nowy Gierałtów
wieś | |
Kościół św. Jana Chrzciciela w Nowym Gierałtowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 570-660[1] m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) | 104[2] |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 57-550[3] |
Tablice rejestracyjne | DKL |
SIMC | 0855612 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°17′39″N 16°59′02″E/50,294167 16,983889 |
Nowy Gierałtów (po 1945 Nowy Miłobądz[4], niem. Neu Gersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie.
Położenie
Nowy Gierałtów to wieś łańcuchowa o długości około 4 km, położona jest w dolinie Białej Lądeckiej, pomiędzy Górami Złotymi a Bialskimi, we wschodniej części Ziemi Kłodzkiej, na wysokości około 570-660 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Nowy Gierałtów został założony w roku 1581 przez cesarskiego nadleśniczego Leonhardta von Veldhammera jako osada dla drwali[5]. W roku 1619 wzniesiono tu zachowany do dzisiaj kościół[6]. W 1684 roku Nowy Gierałtów został kupiony przez Michała von Althanna[5]. W XVIII wieku wzrosła rola warstwy rzemieślniczej, rozwijał się także lokalny handel, przemysł na terenie wsi reprezentowały młyny i tartaki[5]. W roku 1840 wieś należała do Marianny Orańskiej, były w niej wtedy: szkoła, tartak i dwa młyny wodne[6]. Nowy Gierałtów był wtedy przystankiem dla turystów i kuracjuszy udających się do Puszczy Jaworowej[6].
Po 1945 roku wieś została zasiedlona ale w niewielkim stopniu co wynikało to z trudnych warunków glebowo-klimatycznych, z małej ilości gruntów rolnych oraz z upadku lokalnego przemysłu. W 1998 roku na terenie wsi funkcjonowało tylko 19 gospodarstw, a z pracy w rolnictwie utrzymywało się 21% populacji[5].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest [7]:
- kościół pw św. Jana Chrzciciela z 1619 r. Gruntownie przebudowany w roku 1715 i 1734. Stoi przy czerwonym szlaku turystycznym prowadzącym na Przełęcz Gierałtowską. Jest to budowla jednonawowa zakończona wielobocznym prezbiterium[6]. We wnętrzu zachowała się ambona z XVII wieku, chrzcielnica z początku XIX wieku i neobarokowy ołtarz z początku XX wieku, a także barokowe rzeźby[6].
Szlaki turystyczne
Przez Nowy Gierałtów przechodzi szlak turystyczny z Przełęczy Gierałtowskiej na Przełęcz Suchą[1].
Zobacz też
- Gierałtów — wieś w powiecie bolesławieckim w województwie dolnośląskim,
- Stary Gierałtów — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Bielice — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Stefan Witczak
Przypisy
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 222-225. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 845 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Mapa WIG z 1947
- ↑ a b c d Dolny-Śląsk.org. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ a b c d e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 389, 390. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 2012-08-29].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Czerwony szlak turystyczny.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowy Gierałtów, kościół par. p.w. św. Jana Chrzciciela, XVII/XVIII
Herb gminy miasta Stronie Śląskie
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowy Gierałtów, próg na Bialej Lądeckiej
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.