Nowy Jasiniec
| Artykuł | 53°20′54″N 18°1′58″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°25'N, 18°4'E, 53°25'N, 18°3'E |
| - błąd | 20599 m |
| Odległość | 199 m |
| ||||
| ||||
 Ruiny zamku - stan w 2013 | ||||
| Państwo |  Polska | |||
| Województwo |  kujawsko-pomorskie | |||
| Powiat | bydgoski | |||
| Gmina | Koronowo | |||
| Liczba ludności (2015) | 207[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 52 | |||
| Kod pocztowy | 86-010[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | CBY | |||
| SIMC | 0089081 | |||
Położenie na mapie gminy Koronowo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Koronowo") | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | ||||
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | ||||
 53°20′54″N 18°01′58″E/53,348333 18,032778 | ||||
Nowy Jasiniec (niem. Neu Jaschinnitz) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Koronowo[3].
Wieś położona na północny wschód od Koronowa, na trasie do Serocka.
Miejscowość otacza polodowcowy, pagórkowaty krajobraz. Na północ od wsi leży Jezioro Nowojasinieckie, z którego wypływa struga łącząca Jezioro Świekatowskie z Jeziorem Koronowskim. Na wschodzie wsi znajduje się Jezioro Zamkowe, przez które przepływa struga Graniczna i wpływa do Jeziora Koronowskiego.
Części miejscowości
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1027886 | Ameryka | część wsi |
| 1027892 | Cygański Koniec | część wsi |
| 0089098 | Pólko | część wsi |
| 1028012 | Wiktorowo | część wsi |
| Źródło: Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200) | ||
Podział administracyjny
W latach 1950–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa bydgoskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa bydgoskiego.
Demografia
Według danych Urzędu Gminy Koronowo (XII 2015 r.) miejscowość liczyła 207 mieszkańców[1].
Historia
Według zapisów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego[5] historia grodu sięga roku 1264, w tym czasie kasztelanem jest tu Nasław. Znane są nazwiska wójtów, których tu Krzyżacy osadzili po przejęciu Pomorza. W roku 1390 był to Jan Becka – Pfleger czum Jeanitz, w roku 1433 Jakób. W roku 1349 Nowy Jasiniec wzmiankowano pierwszy raz w dokumentach pod nazwą Jessenicz. W średniowieczu Nowy Jasiniec pełnił funkcję granicznego grodu kasztelańskiego przy szlaku handlowym z Polski do Pomezanii. W XIV wieku przejęty przez Krzyżaków, którzy przebudowali istniejący wcześniej zamek. Wzniesiony na planie prostokąta składał się z zamku właściwego i przedzamcza z wieżą bramną. Podczas wojen z Zakonem został zniszczony, a następnie odbudowany w 1454 roku. W latach 1466–1772 był siedzibą starostów niegrodowych. Ponownie przebudowany w renesansie. W latach 1773–1846 zamek pełnił funkcję kościoła ewangelickiego; później popadł w ruinę.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisane są ruiny zamku z otoczeniem, XIV w., poł. XVI w., 1907-08, nr rej.: A/761 z 18.10.1934.
Ruiny średniowiecznego zamku położone są we wschodniej części wsi, nad Jeziorem Zamkowym na porośniętym drzewami wzgórzu, przy którym rośnie zespół pomnikowych dębów będących tematem prac litograficznych Leona Wyczółkowskiego. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje dokładny opis i funkcje zamku: Jasieniec, zamek, niem. Schloss-Jaschienitz, jest to prastary zamek dawniejszy starościański i krzyżacki, który się dotąd [XIX w.] dość dobrze się zachował. Leży on ponad znacznym jeziorem jasienieckim, na wyniosłym wzgórzu. Przedstawia jeden gmach 72 długi, 41 szeroki. W górnej części (2-gie piętro) jest z cegły budowany, w dolnej zaś z wielkich nieogładzonych polnych kamieni stawiany. W dolnej części i fundamentach pochodzi on bez zaprzeczenia z najdawniejszych czasów książęcych. Mury dochodzą tu grubości 7 do 8 stóp. Dach jest obecnie dachówką kryty. Dookoła otaczały zamek szańce i fosy głębokie. Na ląd przechodzono przez most zwodzony[7]. W otoczeniu znajduje się drewniana stajnia/kuźnia z końca XIX wieku, z ceglanymi wypełnieniami.
Turystyka
Przez miejscowość przebiegają trzy piesze szlaki turystyczne oraz dwa rowerowe:
Szlak żółty im. Leona Wyczółkowskiego: Bydgoszcz Osowa Góra – sanatorium w Smukale – Smukała – Janowo – Wtelno – Gościeradz – Samociążek – Wilcze Gardło – Nowy Jasiniec – Wymysłowo – Wielonek – Sokole Kuźnica – Pruszcz (69 km)
Szlak zielony „Jezior Koronowskich”: Wudzyn – Nowy Jasiniec – prom Sokole-Kuźnica – Krówka – Łąsko Wielkie – Buszkowo – Byszewo – Koronowo – Samociążek – Stronno (77 km)
Szlak „Zamkowy”: Serock – Nowy Jasiniec (6 km)- Międzynarodowa Trasa Rowerowa R-1 – w okolicach Nowego Jasińca przebiega na trasie: Bydgoszcz Janowo – Bożenkowo – Samociążek – Koronowo – Nowy Jasiniec – Serock – Świecie
Szlak Rowerowy BY 6001n: Bydgoszcz Leśna – Las Gdański – Piaski – Smukała – Janowo – Świekatowo – Bysławek – Tuchola – Woziwoda – Rytel – Mylof – Swornegacie – Chojnice (167 km)
Galeria
Zamek podczas remontu w roku 2007
Widok ze wzgórza zamkowego na Jezioro Zamkowe
Nowy Jasiniec – ruiny zamku
Kapliczka przydrożna
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Urząd Gminy Koronowo – liczby ludności – stan na dzień 31 grudnia 2015 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 834 [dostęp 2014-03-09] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Nowy Jasiniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 475.
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie. 2020-09-30. s. 13. [dostęp 2016-08-07].
- ↑ Jasieniec 3.) zamek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 475.
Linki zewnętrzne
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
| Nieofic. cz. wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Żółty szlak turystyczny.
Zielony szlak turystyczny.
Czarny szlak turystyczny.
Niebieski szlak rowerowy
Autor:
Mapa gminy Koronowo, Polska
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.46 N
- S: 52.91 N
- W: 17.65 E
- E: 18.42 E
.jpg)
Autor: Drumeros, Licencja: CC BY-SA 3.0
Przydrożna kapliczka w Nowym Jasińcu.
Autor: Skibaa1, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nowy Jasiniec, ruiny zamku, 1 poł. XIV, 1377-1392, 1540-65, 1907-08
Średniowieczny zamek w Nowym Jasińcu w czasie remontu (2007)
Jezioro Zamkowe we wsi Nowy Jasiniec