Nowy Wielisław
część miasta | |
Kaplica św. Antoniego w Nowym Wielisławiu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Miasto | |
W granicach miasta | 1 stycznia 1973[1] |
SIMC | 1061819 |
Wysokość | 360-410[2] m n.p.m. |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 57-320 |
Tablice rejestracyjne | DKL |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°23′25″N 16°31′34″E/50,390278 16,526111 | |
Portal Polska |
Nowy Wielisław (niem. Neuwilmsdorf lub Neu Wilmsdorf) – część miasta Polanica-Zdrój w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.
Położenie
Nowy Wielisław to dawna wieś, a obecnie część Polanicy-Zdroju leżąca w południowo-zachodniej części miasta, nad potokiem Wielisławka, na wysokości około 360-410 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Nowy Wielisław powstał w 1564 jako osada w parafii Stary Wielisław, stąd pochodzi jego nazwa. Około roku 1680 wieś objęły rozruchy chłopskie, które przerwał dopiero wybuch epidemii dżumy[3]. W połowie XVIII wieku była to typowa wieś rolnicza, część jej mieszkańców trudniła się także tkactwem[3]. W 1767 roku mieszkało tu 6 kmieci, 29 zagrodników i 4 chałupników, w tym 2 rzemieślników[2]. W 1787 roku liczba zagrodników wzrosła do 47, przybyło również rzemieślników[2]. Było tu też kilka stawów rybnych, a w XIX wieku powstał młyn[3]. W drugiej połowie XIX wieku kiedy rozwinęło się uzdrowisko w Polanicy miejscowość stała się popularnym letniskiem[3]. Po 1945 roku Nowy Wielisław utracił znaczenie letniskowe i ponownie stał się wsią typowo rolniczą[3]. Od 1973 roku miejscowość znalazła się w granicach administracyjnych Polanicy-Zdroju.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[4]:
- kaplica św. Antoniego Padewskiego z końca XVII wieku, upamiętniająca śmierć 46 mieszkańców wsi w czasie epidemii dżumy w 1680 roku[3]. Kaplica została znacznie przebudowana w XX wieku, obecnie pełni funkcję kościoła filialnego[3].
Inne zabytki[2]:
- Dawna karczma z XIX wieku, późniejszy bar "Pod Kasztanami".
Szlaki turystyczne
Zachodnim skrajem Nowego Wielisławia przechodzą dwa szlaki turystyczne[5]:
- z Polanicy-Zdroju do Zieleńca,
- z Polanicy-Zdroju do Bystrzycy Kłodzkiej.
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ a b c d e Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 156-157. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 391. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2018-03-26].
Bibliografia
- Polanica Zdrój wczoraj i dziś, tom I (1347–1946) red. Henryk Grzybowski, Georg Wenzel, ISBN 978-83-88842-95-5, Spis treści t. 1; tom II (1946–2005) red. Krystyna Jazienicka-Wytyczak; Nowa Ruda-Polanica Zdrój 2006, ISBN 978-83-88842-98-6, Spis treści t. 2.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
- Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, część 1., s. 1441.
Linki zewnętrzne
- Wilmsdorf, Neu (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 492 .
Media użyte na tej stronie
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map Polanica-Zdrój, Poland.
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
Zielony szlak turystyczny.
Żółty szlak turystyczny.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Polanica-Zdrój, kaplica pomocnicza p.w. św. Antoniego, XVIII