Nowy cmentarz żydowski w Będzinie
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | ul. Podzamcze |
Typ cmentarza | wyznaniowy |
Wyznanie | |
Stan cmentarza | nieczynny |
Powierzchnia cmentarza | 0,5 ha |
Data otwarcia | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°19′40″N 19°07′55″E/50,327778 19,131944 |
Nowy cmentarz żydowski w Będzinie – kirkut w Będzinie położony na północnym zboczu Góry Zamkowej przy ul. Podzamcze.
W Będzinie istniały trzy cmentarze żydowskie, z których przetrwał jedynie kirkut na Górze Zamkowej, zwany nowym cmentarzem żydowskim. Powstał on w 1831[1] w związku z wybuchem w lipcu tegoż roku epidemii cholery w Będzinie, gdy stary kirkut na Zawalu okazał się za mały, by pomieścić wszystkie ciała. Grunt pod cmentarz zakupiono od mieszkańców miasta za 300 guldenów.
Na powierzchni 0,5 ha zachowało się ok. 250 całych macew oraz ok. 550 rozbitych lub mocno uszkodzonych[2]. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1831 r. Na macewach zachowały się inskrypcje nagrobne w języku hebrajskim i jidysz. Obecnie teren cmentarza jest zaniedbany, porośnięty przez las. Pośrodku zachowały się także fundamenty ohelu, najprawdopodobniej rabina Barucha Hercygiera (według innej, niepewnej hipotezy rabina Jakuba Natana[3]) oraz pozostałości kamiennego muru ogrodzenia. Macewa Jakuba Natana (z wyrzeźbionym orłem Rzeczypospolitej) znajduje się dzisiaj w Muzeum Zagłębia w Będzinie.
Cmentarz był użytkowany do końca lat 70. XIX w. Podczas II wojny światowej został zdewastowany przez Niemców. Na teren cmentarza prowadzi odbudowana brama.
Przypisy
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 187.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Będzinie w portalu kirkuty.xip.pl
- Nowy cmentarz żydowski w Będzinie na portalu Wirtualny Sztetl
- Nasze Cmentarze - cmentarze żydowskie w województwie śląskim
- Program „XIX wieczny kirkut na Górze Zamkowej na tle żydowskiej kultury i historii Będzina”. ceo.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-17)].
- Historia Żydów będzińskich
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Będzin County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.55 N
- S: 50.24 N
- W: 18.94 E
- E: 19.43 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Pimke, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cmentarz żydowski w Będzinie
Autor:
Autor: Pimke, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cmentarz żydowski w Będzinie
Autor: Pimke, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cmentarz żydowski w Będzinie
Autor: Pimke, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cmentarz żydowski w Będzinie