Numer trzynasty

Numer trzynasty
Number 13
Ilustracja
Alfred Hitchcock nagrywający scenę do filmu w dzielnicy Rotherhithe[1]
Gatunek

komedia

Rok produkcji

1922

Kraj produkcji

Wielka Brytania

Język

plansza tekstowa w języku angielskim

Reżyseria

Alfred Hitchcock

Scenariusz

Elsie Codd

Główne role

Clare Greet
Ernest Thesiger

Zdjęcia

Joe Rosenthal Jr.

Produkcja

Alfred Hitchcock

Numer trzynasty (tytuł oryg. Number 13, tytuł alt. Mrs. Peabody) – brytyjska niema komedia krótkometrażowa. Film miał być debiutem reżyserskim Alfreda Hitchcocka, lecz z przyczyn finansowych nie został on ukończony. Do głównych ról byli zaangażowani Clare Greet i Ernest Thesiger. Scenariusz autorstwa Elsie Codd – jak i większość zdjęć – nie zachował się do czasów współczesnych. Fabuła miała przedstawiać losy niezamożnych mieszkańców budynku sfinansowanego przez trust Peabody, założony przez amerykańskiego bankiera i filantropa George’a Peabody’ego w celu zapewnienia mieszkania londyńczykom będącym w potrzebie[2].

Podobnie jak w przypadku dreszczowca melodramatycznego Orzeł z gór (1927), Numer trzynasty był bezskutecznie poszukiwany przez historyków czy kolekcjonerów. Hitchcock w późniejszych latach wielokrotnie wyrażał ulgę z powodu niezachowania się żadnych materiałów z filmu.

Fabuła

Fabuła Numeru trzynastego rozgrywała się w środowisku londyńskiej niższej klasy średniej, zamieszkującej tanie osiedle Peabody Buildings[3]. W 1930 reżyser filmu Alfred Hitchcock w następujących słowach wypowiadał się na temat głównego wątku: „Fabuła opowiadała o marzeniu sprzątaczki, która kupiła bilet na loterii, optymistycznie marzyła o bogactwie, wszyscy przyjaciele byli honorowymi gośćmi w jej rezydencji – dżentelmen, który był wyjątkowo uprzejmy, pozwalał jej nosić diadem od rana do wieczora – a wszyscy, którzy byli do niej wrogo nastawieni, stali się jej sługami”[4].

Obsada

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[5][6]:

Produkcja

Scenariusz

Clare Greet i Ernest Thesiger w kadrze z filmu Numer trzynasty

Zdaniem Johna Russella Taylora, autora biografii Hitch: The Life and Times of Alfred Hitchcock (1978), za scenariusz do Numeru trzynastego odpowiedzialna jest Anita Ross, choć Patrick McGilligan, inny z biografów Hitchcocka, utrzymywał, że tożsamość kobiety była nieznana[2][5]. Według różnych źródeł Ross była zatrudniona w studiu przy Pool Street na Islington i miała na swoim koncie współpracę z Charliem Chaplinem, co – jak wspominał Hitchcock – było wystarczająco prestiżowe, aby wspomóc projekt od podstaw[5]. Jednak w rozmowie z Peterem Bogdanovichem z 1972 reżyser jako autorkę scenariusza wymienił Elsie Codd[7], która rzeczywiście współpracowała z Chaplinem i była brytyjską publicystką w Hollywood od 1919, nim wróciła do Anglii, gdzie zajęła się reklamą FPLB oraz pisała artykuły dla magazynu „Picturegoer”, głównie o Chaplinie[4].

Realizacja

Pod koniec 1922 Alfred Hitchcock pożyczył od swojego stryja Josepha pieniądze, aby móc sfinansować film, który chciał zrealizować niezależnie[3]. Część gotówki dołożyła z własnych środków zatrudniona do głównej roli kobiecej Clare Greet[a][5][15]. Film miał nosić tytuł Mrs. Peabody lub Number Thirteen[3][16]. Zdjęcia realizowano między innymi w londyńskiej dzielnicy Rotherhithe na południe od Tamizy, gdzie znajdował się pub „The Angel”[4].

Po nagraniu dwóch szpul produkcję Numeru trzynastego przerwano, ponieważ zabrakło funduszy na dalszą realizację projektu[2][5][17] (niektóre źródła utrzymywały, że główną przyczyną takiej decyzji miała być zmiana właściciela wytwórni)[18]. Zdaniem Gene’a Adaira bezpośrednią przyczyną wstrzymania produkcji były kłopoty finansowe studia na Islington, a kompania Famous Players-Lasky zaprzestała realizowania brytyjskich filmów, zachowując jednak sprzęt i urządzenia[19]. Wspomniana firma zaczęła wynajmować swoje studio na Islington niezależnym producentom, w szczególności Michaelowi Balconowi i Victorowi Saville’owi, którzy założyli Gainsborough Pictures[20].

Niepowodzenie prac nad Numerem trzynastym było pouczającym doświadczeniem dla początkującego angielskiego reżysera, który wiedział, że na przyszłość będzie musiał pamiętać o zabezpieczeniu finansowej strony produkcji filmu[21].

Dalsze losy filmu

W 1925, gdy Hitchcock pełnił funkcję reżysera w studiu Gainsborough, powrócono do pomysłu dokończenia realizacji Numeru trzynastego. Szef przedsiębiorstwa Michael Balcon zwrócił się z prośbą do reżysera Adriana Brunela, współpracującego między innymi z Ivorem Montagu, by ten zechciał przejrzeć nieukończony materiał[1]. 11 listopada 1925 Brunel wystosował list do Balcona, przyznając, że rozmawiał z Hitchcockiem o możliwości dokończenia produkcji, lecz jego zdaniem przedsięwzięcie, z uwagi na zbyt duże koszty potrzebne do realizacji wielu nowych scen, wydawało się mało opłacalne[22]. Skutkiem tego było zaniechanie dalszej próby dokończenia filmu[23].

W 1930 Hitchcock przyznawał, że cała ekipa była niedoświadczona, przez co zrealizowano zwykłą komedię zamiast farsy[1]. W sierpniu 1962 w trakcie rozmów, które François Truffaut przeprowadzał z angielskim filmowcem[24], podtrzymywał on krytyczną ocenę nagranego materiału, uznając, że „naprawdę nie było to dobre”[25].

Numer trzynasty, podobnie jak pełnometrażowy Orzeł z gór (1927), był bezskutecznie poszukiwany przez historyków filmowych i kolekcjonerów. Reżyser w późniejszych latach wielokrotnie wyrażał ulgę z powodu niezachowania się żadnych materiałów z filmu[4].

Uwagi

  1. ↑ Szczodry gest Greet został doceniony przez Hitchcocka, który w późniejszych latach siedmiokrotnie angażował ją do swoich produkcji (częściej niż jakąkolwiek inną aktorkę)[8]: Three Live Ghosts (1922, Hitchcock pełnił w tym filmie funkcję projektanta napisów, a reżyserował George Fitzmaurice)[9], Ring (1927)[10], Człowiek z wyspy (1929)[11], Morderstwo (1930)[12], Człowiek, który wiedział za dużo (1934)[13], Tajny agent (1936)[10] i Oberża Jamajka (1939)[14].

Przypisy

  1. ↑ a b c Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 30.
  2. ↑ a b c McGilligan 2005 ↓, s. 76.
  3. ↑ a b c Ackroyd 2017 ↓, s. 31.
  4. ↑ a b c d Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 29.
  5. ↑ a b c d e Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 28.
  6. ↑ Sloan 1995 ↓, s. 538; Spoto 2000 ↓, s. 608; McGilligan 2005 ↓, s. 938.
  7. ↑ Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 28–29.
  8. ↑ McGilligan 2005 ↓, s. 76–77.
  9. ↑ McGilligan 2005 ↓, s. 76, 937.
  10. ↑ a b McGilligan 2005 ↓, s. 77.
  11. ↑ Sloan 1995 ↓, s. 69.
  12. ↑ Condon i Sangster 1999 ↓, s. 69.
  13. ↑ Condon i Sangster 1999 ↓, s. 82.
  14. ↑ Sloan 1995 ↓, s. 151.
  15. ↑ Condon i Sangster 1999 ↓, s. 6.
  16. ↑ Spoto 2000 ↓, s. 79.
  17. ↑ Ackroyd 2017 ↓, s. 31–32.
  18. ↑ Truffaut 2005 ↓, s. 332.
  19. ↑ Adair 2002 ↓, s. 23.
  20. ↑ Sloan 1995 ↓, s. 3.
  21. ↑ Ackroyd 2017 ↓, s. 32.
  22. ↑ Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 30–32.
  23. ↑ Kerzoncuf i Barr 2015 ↓, s. 32.
  24. ↑ Truffaut 2005 ↓, s. 11.
  25. ↑ Truffaut 2005 ↓, s. 32.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Alfred Hitchcock
Filmy fabularne
Lata 20.
Lata 30.
Lata 40.
Lata 50.
Lata 60.
Lata 70.
Powiązane artykuły
Filmy krótkometrażowe
Telewizja
Rodzina

Alfred Hitchcock Publicity Photo 1976.jpg

Media użyte na tej stronie

Alfred Hitchcock Publicity Photo 1976.jpg
Alfred Hitchcock Publicity Photo 1976
Number 13.jpg
In the rare 1922 photo below, that's Alfred Hitchcock (with moustache?) squatting beside the camera and gesturing across the road at actress Clare Greet. The occasion was the filming of Number Thirteen (aka Mrs Peabody) on location outside the public house, "The Angel", in Rotherhithe, London. The film was never finished. According to a caption, the director, Hitchcock, had two assistant directors, A.W. Barnes and Norman Arnold. Cameraman was Joe Rosenthal.
Number Thirteen Still.jpg
Clare Greet & Ernest Thesiger in Alfred Hitchcock's film Number Thirteen (1922) (aka Mrs Peabody). The film was never finished. According to a caption, the director, Hitchcock, had two assistant directors, A.W. Barnes and Norman Arnold. Cameraman was Joe Rosenthal.