Nurt (zespół muzyczny)

Ten artykuł od 2022-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Nurt – polski zespół grający rock awangardowy założony w listopadzie 1970 roku we Wrocławiu.

Historia

Nurt z inicjatywy muzyków tworzących pierwszy skład, a więc: gitarzysty Romualda Freya, basisty i wokalisty Kazimierza Cwynara, perkusisty Ryszarda Sroki i saksofonisty Ryszarda „Gwalberta” Miśka. W początkach działalności zespół działał w tzw. "nowym" Pałacyku, mieszczącym się przy ul. Ofiar Oświęcimskich. Po kilku miesiącach zespół opuścił Romuald Frey, a jego miejsce zajął Aleksander Mrożek. W roku 1971 wokalistą zespołu był Waldemar Domagała, na niezobowiązujące próby przychodził także Aleksander Nowacki. Obydwaj po pewnym czasie opuścili grupę i przeprowadzili się do Warszawy, gdzie założyli Homo Homini.

W marcu 1971 podporą Nurtu został Roman Runowicz (eks-Romuald i Roman; śpiew, gitara), zaś R. Misiek nadal luźno współpracował z zespołem – tak jak muzycy zespołu biorący udział w różnorakich projektach muzycznych saksofonisty, najczęściej mających w nazwie składu "Freedom". W tym okresie wykrystalizował się indywidualny styl zespołu będący konglomeratem hard rocka, jazz rocka, rocka awangardowego, free jazzu z elementami rhythm and bluesa. Runowicz był inicjatorem muzycznych pomysłów, zwłaszcza aranżacyjnych. Kierownikiem artystycznym i autorem tekstów był Andrzej Kuryło, zaś menedżerem Wojciech Olejnik, zastąpiony później przez Michała Frejtaka. Nurt w składzie poszerzonym o Juliana Kurzawę (trąbka) i Włodzimierza Plaskotę (kontrabas) zaprezentował się szerszej publiczności w styczniu 1972 na Festiwalu Młodzieżowej Muzyki Współczesnej (wcześniejszy Ogólnopolski Festiwal Awangardy Beatowej) w Kaliszu, gdzie zdobył równorzędną I nagrodę (m.in. obok Hallu i Laboratorium), zostając uhonorowanym "Pucharem Miasta Kalisza", zaś Aleksander Mrożek otrzymał wyróżnienie za półgodzinną kompozycję Syn Strachu, którą zespół wykonał. Laury zdobyte w Kaliszu otworzyły przed muzykami zespołu drzwi warszawskiego Studia M-1. W lutym 1972 odbyła się sesja nagraniowa podczas której zarejestrowano 7 utworów: Kto ma dziś czas, Piszę kredą na asfalcie, Parter na klaustrofobię, Syn strachu, Morze ognia, Holograficzne widmo oraz instrumentalną Impresja w „E". W marcu Nurt z towarzyszeniem J. Kurzawy wystąpił na IX Festiwalu Jazz nad Odrą i otrzymał wyróżnienie. We wrześniu muzycy udali się na koncerty do NRD, zaś w październiku 1972 roku z gościnnym udziałem (niewymienionych na okładce) Tomasza Stańki (trąbka) i Włodzimierza Krakusa) (flet prosty); od 1973 pełnoprawny członek zespołu) przystąpili do nagrania materiału na pierwszy album. Płyta zatytułowana Nurt ukazała się w roku następnym. Po jej nagraniu Runowicz wyemigrował do NRD, a jego miejsce zajął wokalista Jacek Baran (eks-Romuald i Roman). Dołączyli także: W. Krakus (flet, śpiew), Krzysztof Orłowski (flet, instrumenty perkusyjne). W nowym składzie zespół od razu rzucił się w wir koncertowania po kraju. Wystąpił m.in. na koncercie plenerowym w Gliwicach, na kolejnym festiwalu kaliskim, czy podczas Musicoramy, imprezy towarzyszącej IX KFPP w Opolu (1973). 25 marca 1974 roku muzycy Nurtu oraz perkusiści Eugeniusz Mańko i Zbigniew Lewandowski weszli w skład zespołu Ryszard Gwalbert Misiek – Freedom Jazz Group i wzięli udział w X Jazzie nad Odrą we Wrocławiu i na Jazz Jamboree w Warszawie, gdzie Misiek otrzymał stypendium im. Krzysztofa Komedy. W maju 1974 roku w tym samym składzie (Baran na instr. perkusyjnych, Mrożek, Misiek Orłowski, Cwynar, Sroka), Nurt nagrał w Dużym Studiu Polskiego Radia Wrocław 5 utworów: Gato, Różaniec czasu, Akrobata, Na odległość rąk, Rock bez tytułu. Wszystkie partie wokalne wykonał Cwynar, zaś rozpiętość muzyczna utworów oscylowała między jazz-rockiem, klasycznym rockiem oraz hard rockiem. Po pewnym czasie odszedł Sroka, przysyłając na swoje miejsce Waldemara Janickiego, dołączył także wokalista Włodzimierz Grzesik. Zespół przez trzy tygodnie występował w sopockim "Non Stopie" i we wrześniu 1974 r. zakończył działalność. Mrożek i Cwynar udali się w ślad za Runowiczem do NRD by wejść w skład zespołu Katja und Roman. W maju 1975 roku nastąpiło odrodzenie Nurtu w składzie: Mrożek, Sroka, Grzesik, Piotr Iskrowicz (gitara) i Mieczysław Jurecki (gitara basowa). Po kilkunastu koncertach zespół ponownie przestał istnieć, zaś Mrożek i Cwynar kontynuowali swoją muzyczną przygodę m.in. w zespołach Test i Porter Band.

Kolejna reaktywacja miała miejsce na początku lat 90., gdy Mrożek reaktywował zespół pod nazwą Nurt '94. W nowym składzie znaleźli się także: Jacek Baran, gitarzysta Jacek Krzaklewski, basista Bogdan Tymoszuk i perkusista Kazimierz Marut. W 1995 roku ukazał się album Motyle i kloszardzi nagrany z udziałem wokalistki Sylwii Damasiewicz, a także z gościnnym udziałem Marka "Georgii" Pieczary (wokal wspierający), lecz już już bez Barana i Krzaklewskiego, który dołączył do grupy Perfect. Wkrótce zespół po raz kolejny zawiesił działalność, by w 1997 pojawić się znów na krótko w składzie: J. Baran (śpiew, gitara), Robert Foks (śpiew), A. Mrożek (gitara), W. Krakus (gitara basowa) i K. Marut (perkusja). Nie była to ostatnia reinkarnacja Nurtu, który okazjonalnie odradzał się także w latach 2000 i 2006. Wówczas skład zespołu tworzyli: Baran, Mrożek, Cwynar i Marut. W 2016 roku Mrożek po raz kolejny reaktywował zespół.

Obecny skład zespołu

• Robert Foks – śpiew, gitara akustyczna
• Aleksander Mrożek – gitara solowa
• Tomasz Tortyna – gitara basowa
• Kazimierz Marut – perkusja

W latach 1970-2006

• Romuald Frey – gitara (1970)
• Kazimierz Cwynar – gitara basowa, śpiew (1970–1974, 2000, 2006)
• Ryszard Sroka – perkusja (1970–1974; 1975)
• Ryszard „Gwalbert” Misiek – saksofon (1970-1974)
• Aleksander Mrożek – gitara, śpiew (1971–1974; 1975; lata 90.)
• Roman Runowicz – śpiew, gitara (1971–1972)
• Jan Borysewicz – gitara (zastępstwo w 1972)
• Jacek Baran – śpiew (1973–1974; lata 90., 2000, 2006)
• Włodzimierz Krakus – instrumenty perkusyjne (1973, 1997)
• Włodzimierz Grzesik – śpiew (1974-1975)
• Piotr Iskrowicz – gitara (1975)
• Mieczysław Jurecki – gitara basowa (1975)
• Sylwia Damasiewicz – śpiew (lata 90.)
• Jacek Krzaklewski – gitara (lata 90.)
• Bogdan Tymoszuk – gitara basowa (lata 90.)
• Kazimierz Marut – perkusja (lata 90.)
• Robert Foks (1997, od 2016)

Dyskografia

Albumy

• Nurt (1973)
• Motyle i kloszardzi (1995) (jako Nurt '94)
• Nurt - Nurt LP (2013) (nagrania radiowe)
• The Complete Radio Sessions 1972/1974 (2013)

Kompilacje

• Bizony, Tajfuny, Dżamble, Nurt (1991) – utwory: „Rock bez tytułu”, „Parter na klaustrofobię”, „Morze ognia”, „Na odległość rąk” i „Akrobata”

Bibliografia

• Bogusław Klimsa: Rock we Wrocławiu 1959-2000. Wrocław: Wydawnictwo c2, 2016, s. 59-63. ISBN 978-83-63037-19-2.
• Dariusz Michalski: Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej – lata 1958-1973. Warszawa: Iskry, 2014, s. 642, 646. ISBN 978-83-244-0378-3.
• Oficjalna strona zespołu

Linki zewnętrzne

• Strona fanów zespołu (Facebook)
• Nurt w Katalogu Polskich Płyt Gramofonowych
• Nurt w bazie Archiwum Polskiego Rocka
• Nurt w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
• Nurt w bazie Rate Your Music (ang.)
• Nurt w bazie filmpolski.pl