Nurzec mały

Nurzec mały
Pelecanoides georgicus[1]
Murphy & Harper, 1916
Ilustracja
Wypchany okaz muzealny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

rurkonose

Rodzina

burzykowate

Rodzaj

Pelecanoides

Gatunek

nurzec mały

Podgatunki
  • P. g. georgicus Murphy & Harper, 1916
  • P. g. whenuahouensis Fischer et al., 2018
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Nurzec mały[3] (Pelecanoides georgicus) – gatunek ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae), zamieszkujący subantarktyczne wyspy i okoliczne wody oceanów półkuli południowej. Lata nisko nad falami, furkocząc skrzydłami. Do gniazda przylatuje nocą.

Wygląd
Krótkie skrzydła. Dziób czarny, nogi niebieskie, z czarnymi błonami. Ciemna głowa i białe gardło. Wierzch ciała czarny, z charakterystycznymi szarawobiałymi barkówkami. Wierzch skrzydeł czarny, z brązowym odcieniem na lotkach I rzędu. Końce lotek II rzędu białe. Spód ciała biały, bardziej szary na bokach piersi i brzucha. Spód skrzydeł białawy, podbarkówki i lotki ciemniejsze.
Rozmiary
Długość ciała 18–21 cm; rozpiętość skrzydeł 30–33 cm; masa ciała 90–150 g[4].
Zasięg, środowisko
Gniazduje na subantarktycznych wyspach. Przypuszczalnie osiadły.
Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki P. georgicus[3][5]:
  • P. g. georgicus Murphy & Harper, 1916 – nurzec mały – wyspy subantarktyczne
  • P. g. whenuahouensis Fischer et al., 2018 – nurzec epoletowy – Wyspa Codfish (Nowa Zelandia). Takson ten został oryginalnie opisany jako nowy gatunek[6].
Status
IUCN od 2019 roku uznaje oba podgatunki za osobne gatunki i klasyfikuje je następująco:
  • nurzec mały – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); w 2004 roku liczebność światowej populacji szacowano na 15 milionów osobników, w tym 6 milionów par lęgowych; trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy, głównie ze względu na drapieżnictwo gatunków inwazyjnych[2].
  • nurzec epoletowy – gatunek krytycznie zagrożony (CR, Critically Endangered); w 2018 roku liczebność szacowana na około 200 dorosłych osobników; trend liczebności uznawany za wzrostowy dzięki działaniom ochronnym[7].

Przypisy

  1. ↑ Pelecanoides georgicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b Pelecanoides georgicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2021-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-25].
  4. ↑ Carboneras, C., Jutglar, F. & Kirwan, G.M.: South Georgia Diving-petrel (Pelecanoides georgicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-25].
  5. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-17]. (ang.).
  6. ↑ Fischer JH, Debski I, Miskelly CM, Bost CA, Fromant A, Tennyson AJD, et al. Analyses of phenotypic differentiations among South Georgian Diving Petrel (Pelecanoides georgicus) populations reveal an undescribed and highly endangered species from New Zealand. „PLoS ONE”. 13 (6), s. e0197766, 2018. DOI: 10.1371/journal.pone.0197766. (ang.). 
  7. ↑ Pelecanoides whenuahouensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-09-17] (ang.).

Bibliografia

  • Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Pelecanoides georgicus (South Georgian diving-petrel) (8365384976).jpg
Autor: James St. John, Licencja: CC BY 2.0

Pelecanoides georgicus Murphy & Harper, 1916 - South Georgian diving-petrel (mount, Field Museum of Natural History, Chicago, Illinois, USA).

Classification: Animalia, Chordata, Vertebrata, Aves, Procellariiformes, Pelecanoididae

Birds are small to large, warm-blooded, egg-laying, feathered, bipedal vertebrates capable of powered flight (although some are secondarily flightless). Many scientists characterize birds as dinosaurs, but this is consequence of the physical structure of evolutionary diagrams. Birds aren’t dinosaurs. They’re birds. The logic & rationale that some use to justify statements such as “birds are dinosaurs” is the same logic & rationale that results in saying “vertebrates are echinoderms”. Well, no one says the latter. No one should say the former, either.

However, birds are evolutionarily derived from theropod dinosaurs. Birds first appeared in the Triassic or Jurassic, depending on which avian paleontologist you ask. They inhabit a wide variety of terrestrial and surface marine environments, and exhibit considerable variation in behaviors and diets.
Pelecanoides georgicus map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Range map of South Georgia Diving-petrel (Pelecanoides georgicus)