Ołena Zełenśka

Ołena Zełenśka
Олена Зеленська

Ołena Zełenśka (16 czerwca 2022)
Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1978
Krzywy Róg

6. pierwsza dama Ukrainy
Okres

od 20 maja 2019

Małżonek

Wołodymyr Zełenski

Poprzedniczka

Maryna Poroszenko

Ołena Zełenśka na V Ukraińskim Kongresie Kobiet (2021)

Ołena Wołodymyriwna Zełenśka z domu Kyjaszko, ukr. Олена Володимирівна Зеленська (ur. 6 lutego 1978 w Krzywym Rogu[1]) – ukraińska pisarka, z wykształcenia architekt. Od 2019 pierwsza dama Ukrainy, małżonka prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

Życiorys

W młodości uczęszczała do szkoły z przyszłym prezydentem Ukrainy i mężem Wołodymyrem Zełenskim, ale wtedy nie nawiązali znajomości[2]. Studiowała na Krzyworoskim Uniwersytecie Technicznym, gdzie poznała przyszłego męża Wołodymyra Zełenskiego, który studiował w Krzyworoskim Instytucie Ekonomicznym.

Z wykształcenia jest architektem, ale w zawodzie nie pracowała, ponieważ podjęła się pisania scenariuszy dla kabaretu Studio „Kwartał 95”, w którym występował jej mąż[2].

31 grudnia 2018 Wołodymyr Zelenski oficjalnie zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich zaplanowanych na marzec 2019. Pomimo początkowego sprzeciwu Ołena zawiesiła prace i brała czynny udział w kampanii wyborczej[3]. 21 kwietnia 2019 mąż Oleny otrzymał 73,2% głosów i tym samym wygrał wybory[4]. 20 maja 2019 objęła urząd pierwszej damy Ukrainy.

Pierwsza dama

Urząd pierwszej damy objęła w maju 2019 roku. W tym samym roku pojawiła się na okładce grudniowego, ukraińskiego wydania Vogue. W rozmowie z magazynem opowiedziała o swojej pierwszej inicjatywie – reformie żywienia w ukraińskich szkołach[5]. W wyniku tego, w listopadzie 2020, wdrożony został system analizy zagrożeń i monitoringu w placówkach oświatowych bazujący na НАССР[6]. Częścią reformy było również wprowadzenie nowych norm żywnościowych i opracowanie nowego menu szkolnego opracowanego przez znanego szefa kuchni Jewhena Kłopotenkę(ukr.). Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził nowe normy żywnościowe, które weszły w życie 1 września 2021[7].

10 grudnia 2019 podczas przemówienia na III Ukraińskim Kongresie Kobiet, Zełenśka zainicjowała przystąpienie Ukrainy do Partnerstwa Biarritz, czyli międzynarodowej inicjatywy G7 na rzecz równości płci[8]. Ukraina oficjalnie przystąpiła do Partnerstwa we wrześniu 2020 po zatwierdzeniu decyzji przez rząd[9][10]. Zelenska przemawiała również na IV i V Ukraińskim Kongresie Kobiet[11][10].

W maju 2020 pierwsza dama zainicjowała dyskusję na temat tworzenia społeczeństwa bez barier. Kampania oraz związania z nią sonda internetowa powstały we współpracy z Ministerstwem Transformacji Cyfrowej oraz Ministerstwem Polityki Społecznej Ukrainy[12]. W grudniu 2020 ogłoszono powstanie katalogu usług dla tzw. słabszych grup w państwowym portalu „Akcja” (Дія). W nowym dziale „Akcja. Bez barier” (Дія. Без бар’єрів) mają być dodawane informacje o usługach dla osób napotykających na bariery tj. m.in. osób starszych, niepełnosprawnych, rodziców małych dzieci[13][14]. Nowy dział ma skupiać się na usługach dostępnych online, ale również ma katalogować usługi, które jeszcze nie są dostępne cyfrowo.

W czerwcu 2020 roku pierwsza dama zainicjowała projekt tworzenia przewodników audio w języku ukraińskim[15]. Pod koniec 2020 roku było ich 9[15], a do końca 2021 roku powstało ich ponad 30[16].

Po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku Zelenska została określona jako cel numer dwa Rosji[17][18]. Jak podają władze Ukrainy pierwsza dama pozostała na Ukrainie, ale ze względów bezpieczeństwa jej lokalizacja nie zostanie ujawniona[18].

9 marca 2022 napisała list otwarty, w którym wymieniła imiona dzieci zabitych podczas inwazji. „Kiedy Rosja mówi, że »nie prowadzi wojny z cywilami«, przywołuję imiona tych zamordowanych dzieci”. Podziękowała również społeczności międzynarodowej za wsparcie, ale zaapelowała o ustanowienie strefy zakazu lotów nad Ukrainą[19][18].

Życie prywatne

Od 2003 zamężna z Wołodymyrem, od 2019 prezydentem Ukrainy. Ma z nim dwoje dzieci: córkę Oleksandrę (ur. 2005) i syna Kyryłę (ur. 2013)[1].

Nagrody i wyróżnienia

  • 2019 – 30. miejsce w TOP 100 najbardziej wpływowych Ukraińców według magazynu „Focus”[20].
  • 2021 – 20. miejsce w TOP 100 najbardziej wpływowych Ukraińców według magazynu „Focus”[16].

Przypisy

  1. ↑ a b Олена Зеленська – досьє ↓.
  2. ↑ a b День народження Олени Зеленської ↓.
  3. ↑ Olena Selenska, nowa „pierwsza dama” Ukrainy – Gwiazdy – 2019, pl.spataneity.net [dostęp 2019-09-01].
  4. ↑ Ukraina wybrała Zełenskiego, TVN24.pl [dostęp 2019-09-01].
  5. ↑ Wiktorija Kołomijeć, Перша леді вирішила зайнятися реформою харчування у школах, hromadske.ua [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  6. ↑ Как обезопасить школьные столовые: Зеленская приглашает присоединиться к онлайн-обучению, ukrinform.ru, 20 listopada 2020 [dostęp 2022-03-21] (ros.).
  7. ↑ Як зміниться з вересня харчування в школах: розказують Олена Зеленська та Євген Клопотенко, 1plus1.ua, 26 maja 2021 [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  8. ↑ Гендерна рівність: перша леді ініціює приєднання України до ініціативи G7 (фото, відео), unian.ua, 10 grudnia 2019 [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  9. ↑ Уряд підтримав ініціативу Олени Зеленської щодо приєднання України до «Партнерства Біарріц», president.gov.ua, 7 maja 2020 [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  10. ↑ a b Olena Zelenska takes part in V Ukrainian Women's Congress, president.gov.ua, 16 września 2021 [dostęp 2022-03-21] (ang.).
  11. ↑ Олена Зеленська відкрила другий день четвертого Українського жіночого конгресу, president.gov.ua, 26 listopada 2022 [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  12. ↑ Дружина Зеленського запросила українців до розмови, „Ukrajinśka prawda”, 6 maja 2020 [dostęp 2022-03-21] (ukr.).
  13. ↑ За ініціативою Олени Зеленської на порталі «Дія» створять новий розділ з послугами для вразливих груп населення, president.gov.ua, 2 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-22] (ukr.).
  14. ↑ По инициативе Зеленской в «Дії» будет раздел для незащищенных групп населения, ukrinform.ru, 2 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-22] (ros.).
  15. ↑ a b Dziewiąty ukraiński audioprzewodnik powstał w ramach projektu Pierwszej Damy Ukrainy Oleny Zełenskiej., Ukrinform.pl, 29 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-21].
  16. ↑ a b #20 Елена Зеленская в рейтинге «Зеленский vs Ахметов. 100 самых влиятельных украинцев по версии журнала Фокус», focus.ua, 13 grudnia 2021 [dostęp 2022-03-21] (ros.).
  17. ↑ Zełenski ogłasza powszechną mobilizację, chce wprowadzenia sił pokojowych ONZ na Ukrainę, TVN24, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-03-22].
  18. ↑ a b c Reis Thebault, Ukraine’s first lady, decrying deaths of children amid Russia’s invasion, pleads for international support, „The Washington Post”, 9 marca 2022 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  19. ↑ Ołena Zełenska i jej "świadectwo z Ukrainy" po rosyjskiej inwazji, TVN24, 9 marca 2022 [dostęp 2022-03-22].
  20. ↑ #30 Елена Зеленская в рейтинге «самых влиятельных украинцев», focus.ua, 23 grudnia 2019 [dostęp 2022-03-21] (ros.).

Bibliografia

Pierwsze damy Ukrainy

Herb Ukrainy

Media użyte na tej stronie

Olena Zelenska, 16 June 2022 (cropped).png
(c) President.gov.ua, CC BY 4.0
Olena Zelenska, the First Lady of Ukraine
Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
Lesser Coat of Arms of Ukraine, the so called Tryzub. A stylised trident symbol in gold on a background shield of blue.