Ołtarz Trzech Tysiącleci
Ołtarz Trzech Tysiącleci – ołtarz stojący na dziedzińcu klasztoru paulinów na Skałce w Krakowie, odsłonięty w 2008 roku.
Opis
Całe założenie zajmuje ok. 1000 m². Oprócz samego ołtarza w jego skład wchodzi przestrzeń przed nim (przeznaczona na 500 krzeseł), prowadzące do niego alejki i siedmiometrowy obelisk z brązu z wyobrażeniami sakramentów chrztu, bierzmowania i eucharystii. Ołtarz składa się z podwyższenia ze schodami, na którym ustawiony jest stół ofiarny. Na tylną część ołtarza składają się ustawione półkoliście filary z wapienia o wysokości 8 m. Przy każdym filarze stoi czterometrowy posąg z brązu, przedstawiający świętego lub zasłużonego dla Polski – w centrum św. Stanisława, po lewej św. Wojciecha, po prawej św. Jana Pawła II i dalej po bokach św. Jadwigę, św. Jana Kantego, o. Augustyna Kordeckiego i św. Faustynę.
Oprócz pełnienia funkcji liturgicznych, ołtarz może być również wykorzystywany np. podczas koncertów.
Historia i kontrowersje
Pomysłodawcą budowy Ołtarza Trzech Tysiącleci był przeor klasztoru paulinów na Skałce Andrzej Napiórkowski, a fundatorami Lucyna i Piotr Skalscy. W styczniu 2007 Andrzej Napiórkowski ogłosił zamknięty konkurs na projekt nowego ołtarza, do którego zaproszono sześć zespołów; pięć z nich nadesłało projekty. Jury w składzie: ks. kard. Stanisław Dziwisz, o. Andrzej Napiórkowski, Jan Janczykowski (wojewódzki konserwator zabytków) i Piotr Skalski, wyłoniło projekt zespołu prof. Wincentego Kućmy. Koszt budowy wyniósł kilka milionów złotych. Ołtarz powstał w ciągu 9 miesięcy na miejscu, na którym wcześniej stał drewniany krzyż, przyniesiony podczas spotkania Jana Pawła II z artystami i młodzieżą w 1979 roku oraz ołtarz polowy. Projekt ołtarza wzbudził wątpliwości Rady Dzielnicy I, obawiającej się przytłoczenia Skałki oraz wojewódzkiego konserwatora zabytków, na którego prośbę wysokość filarów zmniejszono o 1 m.
W fundamenty ołtarza wmurowano kamienie węgielne z Watykanu, Gniezna i Teb, poświęcone przez kard. Stanisława Dziwisza.
Uroczyste poświęcenie Ołtarza Trzech Tysiącleci przez kard. Stanisława Dziwisza miało miejsce 8 maja 2008. Towarzyszyło mu "Credo" Krzysztofa Pendereckiego, wykonane pod batutą kompozytora przez Chór i Orkiestrę Symfoniczną Akademii Muzycznej w Krakowie oraz Chór Chłopięcy filharmonii w Krakowie. Pierwsza msza święta przy ołtarzu została odprawiona 11 maja 2008, po procesji św. Stanisława z Wawelu na Skałkę.
Ołtarz Trzech Tysiącleci zwyciężył w plebiscycie Archi-Szopa na najgorszą budowlę Krakowa 2008 roku. Jurorzy konkursu ocenili tę inwestycję jako krakowskie tchnienie Lichenia[1]; podkreślali również, że Ołtarz przytłoczył otoczenie[2]. Zdaniem Zbigniewa Beiersdorfa to wyjątkowy przykład banalizacji świętego miejsca, szczególnie istotnego w historii Krakowa i całej Polski[1]. Tomasz Malkowski z katowickiej "Gazety Wyborczej" za jedyne pozytywne cechy Ołtarza uznał soczystą zieleń, którą tam nasadzono przy okazji tej inwestycji oraz płócienne płachty, które sprawiają wrażenia eterycznych[2].
Przypisy
Bibliografia
- Małgorzata Bochenek, Ołtarz Trzech Tysiącleci, "Nasz Dziennik", 27.06.2007, nr 148 (2861) (artykuł dostępny także na: naszdziennik.pl)
- Małgorzata Bochenek, Ołtarz Trzech Tysiącleci, "Nasz Dziennik", 07.03.2008, nr 56 (3074) (artykuł dostępny także na: naszdziennik.pl)
- Dawid Hajok, Kandydaci do Archi-Szopy 2008, "Gazeta Wyborcza Kraków", 09.06.2008 (artykuł dostępny także na: miasta.gazeta.pl)
- Dawid Hajok, Archi-Szopa: ołtarz na prowadzeniu, "Gazeta Wyborcza Kraków", 15.06.2008 (artykuł dostępny także na: miasta.gazeta.pl)
- Dawid Hajok, Archi-Szopa za nieskromność, "Gazeta Wyborcza Kraków", 25.06.2008 (artykuł dostępny także na: miasta.gazeta.pl)
- Kardynał Stanisław Dziwisz poświęci dziś Ołtarz Trzech Tysiącleci, 8.05.2008, Polskie Radio
- Ołtarz Trzech Tysiącleci na stronie kościoła i klasztoru na Skałce. skalka.paulini.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-17)].
- Marta Palu, Ołtarz Trzech Tysiącleci na Skałce, "POLSKA. Gazeta Krakowska", 07.05.2008 (artykuł dostępny także na: krakow.naszemiasto.pl).
- Rozstrzygnięto konkurs na nowy ołtarz polowy na Skałce 26.06.2007, onet.pl
- Skałka: nowy ołtarz zamiast warzywniaka, "Gazeta Wyborcza Kraków", 09.05.2008 (artykuł dostępny także na: miasta.gazeta.pl)
- Wotum wdzięczności, "Dziennik Polski", 09.05.2008.
Linki zewnętrzne
- Ołtarz Trzech Tysiącleci. kucma.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ołtarz Trzech Tysiącleci, 2008 proj. Wincenty Kućma, ul. Skałeczna 15, Kazimierz, Kraków