Oś Adamsa

(c) Rm40 z węgierskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5

Schemat osi Adamsa

Oś Adamsa − rozwiązanie konstrukcyjne wózka parowozu opracowane w 1863 przez Williama Bridgesa Adamsa (ur. 1797; zm. 1872).

W miarę wzrostu rozmiarów parowozów i zwiększania liczby osi pojawiły się problemy z wpisywaniem się parowozów w łuki torów. Powstawały różne konstrukcje rozwiązujące ten problem.

W 1863 r. Adams zbudował przesuwną oś toczną, znaną jako „oś Adamsa”. Stanowi ona jednoosiowy wózek toczny z teoretycznym środkiem obrotu^[1]. Stosuje się ją wtedy, gdy ze względów konstrukcyjnych nie można zastosować wózka jednoosiowego z dyszlem^[1]. Tuleje łożyskowe osi umocował w taki sposób, aby oś mogła zarówno przesuwać się, jak i obracać. Konstrukcja umożliwia przesuw boczny osi do ok. 60 mm. Urządzenie składa się z prowadnic w kształcie wycinka koła, którego środek jest teoretycznym środkiem obrotu wózka. Podczas jazdy po prostej wózek jest utrzymywany w położeniu środkowym przez nastawiacze powrotne. Zaletą tego rozwiązania jest zwarta i oszczędzająca miejsce konstrukcja, wadą – skłonność do zakleszczania się wózka przy przechodzeniu przez nierówności toru, szczególnie przy jeździe wózkiem naprzód, co mogło powodować wykolejenie parowozu^[1].

Oś Adamsa naprowadzała parowóz na łuk, przez co lepiej wpisywał się on w łuk toru, mógł przejeżdżać łuki z większą prędkością i zmniejszało się zużycie obrzeży kół.

Przypisy

Bibliografia

• Popularna Encyklopedia Powszechna, Kraków 1994, 83-85719-07-5.