ODESSA

ODESSA (niem. Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen, Organizacja Byłych Członków SS) – założona pod koniec II wojny światowej z inicjatywy Heinricha Himmlera oraz byłych oficerów SS tajna siatka konspiracyjna, mająca na celu pomoc zbrodniarzom wojennym w ucieczce przed ścigającymi ich aliantami oraz zapewnienie im bezpiecznego życia po wojnie[1].

ODESSA dysponowała majątkiem oraz międzynarodowymi powiązaniami politycznymi. Działała w Niemczech, Egipcie, Argentynie, Włoszech oraz Szwajcarii. Z jej pomocy korzystali nazistowscy zbrodniarze wojenni tacy jak Adolf Eichmann, Josef Mengele, Franz Stangl, Klaus Barbie[2], Erich Priebke oraz ochotnicy walczący u boku armii niemieckiej na froncie wschodnim.

Członkowie ODESSY jeszcze pod koniec wojny zajmowali się ukrywaniem złota i kosztowności zrabowanych przez Niemców w czasie wojny. Uważa się też, że organizacja ukryła złoto Deutsche Banku, na którego trop wpadli alianci, kiedy znaleźli wiele sztabek złota w lasach na terenie Bawarii i Tyrolu[3][2].

Metoda przerzutu zbrodniarzy

Zbrodniarze hitlerowscy przez odpowiednich agentów najpierw trafiali do miasteczek w południowych Niemczech, takich jak Oberstdorf czy Garmisch-Partenkirchen oraz w Austrii, np. Innsbruck czy Klagenfurt am Wörthersee, a także do okolicznych wsi położonych blisko granic z Włochami i Szwajcarią. Następnie odpowiedni agenci-przewodnicy przeprowadzali esesmanów przez Alpy. Po drugiej stronie granicy inni agenci ułatwiali zbrodniarzom dostęp do Watykanu[4]. Ze względu na udział księży katolickich[5], a szczególnie franciszkanów, trasę tę nazwano Drogą klasztorów.

Kierowali się oni do domu przy Via Sicilia w Rzymie, będącym konspiracyjną stacją tranzytową, gdzie otrzymywali paszporty krajów niezależnych od aliantów, takich jak Argentyna czy Chile, a następnie drogą morską dostawali się do kraju, którego paszport posiadali. Proces ten koordynował biskup Grazu Alois Hudal[4]. Proceder ten opisał Szymon Wiesenthal.

Nawiązania w kulturze

Organizacja ta jest tematem powieści sensacyjnej Fredericka Forsytha pt. Akta Odessy, na podstawie której nakręcono film pod tym samym tytułem. Nawiązuje do niej także serial Tajemnica twierdzy szyfrów.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Simon Sebag Montefiore Potwory s. 266
  2. ↑ a b Ściganie zbrodniarzy hitlerowskich z serii: Tajemnice II Wojny Światowej (film z 2002, 45 minut), A&E Home Video, Gazeta Wyborcza, Agora 2009
  3. ↑ Złoto nazistów z serii:Tajemnice II Wojny Światowej (film z 2002, 45 minut), A&E Home Video, Gazeta Wyborcza, Agora 2009
  4. ↑ a b Mark Aarons, John Loftus, "Akcja Ocalenie", przeł. Lech Niedzielski, Warszawa 1994
  5. ↑ The Catholic Church and the Holocaust Michael Phayer, 1930-1965, Indiana University Press 2000

Literatura uzupełniająca