OK-GLI

OK-GLI
Nazwa	OK-GLI
Oznaczenie	BST-02
Data pierwszego lotu	29 grudnia 1984
Data ostatniego lotu	1989
Liczba zakończonych misji	25 lotów testowych
Status	Nieczynny, w ekspozycji Technik-Museum Speyer

OK-GLI (BST-02) – radziecki testowy prom kosmiczny przeznaczony do testów aerodynamicznych, zbudowany w ramach programu Buran. Został skonstruowany w 1984 r.

Charakterystyka

Pojazd ten, w odróżnieniu od amerykańskiego promu Enterprise przeznaczonego do testów atmosferycznych, był wyposażony w 4 silniki turboodrzutowe AL-31. Pozwalały one na start ze zwykłego pasa startowego, podczas gdy Enterprise musiał być wynoszony przez samolot transportowy. Powstał we wczesnych latach 80., zostały na nim przeprowadzone testy lotu poziomego, automatycznego lądowania i zachowanie orbitera na dachu samolotu transportowego. Został wyposażony w taką samą aparaturę, jak wahadłowiec przeznaczony do lotu w kosmos (system nawigacyjny, czujniki temperatury, akcelerometry itp.), miał też identyczną aerodynamikę i tak samo położony środek ciężkości. Egzemplarz odbył 25 lotów próbnych.

Prom ma 36 metrów długości, 16 m wysokości (do szczytu statecznika pionowego) i masę ok. 80 ton^[1].

Losy po zakończeniu programu

W trakcie transportu Renem

OK-GLI w Technik-Museum Speyer w Niemczech

Po rozpadzie Związku Radzieckiego program Buran został zamknięty. W latach 90. prom BST-02, znajdujący się w bazie lotniczej w mieście Żukowski, był prezentowany co dwa lata podczas pokazów MAKS Airshow. W 2000 roku zakupiła go firma Buran Space Corporation (BSC), należąca do australijskiego biznesmena i byłego astronauty Paula Scully-Powera. Był on wystawiony w centrum rozrywkowym Darling Harbour w Sydney i miał być jedną z atrakcji towarzyszących Letnim Igrzyskom Olimpijskim, jednak nie wzbudził większego zainteresowania turystów; firma zrezygnowała z planów organizacji objazdowej wystawy po Australii i stolicach Azji Południowo-Wschodniej. Bankructwo Buran Space Corporation sprawiło, że prom ponownie stał się rosyjską własnością, po czym został wystawiony na licytacji^[2]. W 2002 roku znalazł się nabywca, firma Space Shuttle World Tour zarejestrowana w Singapurze. Prom został przetransportowany do Bahrajnu, gdzie był wystawiony podczas letniego festiwalu. Właściciel nie był w stanie pokryć kosztów transportu ani opłat za przechowywanie promu. W latach 2004 – 2008 prom spoczywał na nabrzeżu w Bahrajnie, ze względu na trwające postępowanie sądowe między Rosją a Space Shuttle World Tour^[2]. Wreszcie w 2008 roku prom OK-GLI zakupiło niemieckie muzeum w mieście Spira, Technik-Museum Speyer^[1][3]. Transport promu do Europy nie obył się bez problemów, ale ostatecznie prom znalazł się w ekspozycji muzeum^[1].

Informacje, że muzeum w Sinsheim zakupiło od Rosjan inny egzemplarz Burana (Buran 2.01)^[4] są błędne^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Heinz Elser, Margrit Elser-Haft, Vladim Lukashevich: Buran – History and Transportation of the Russian Space shuttle OK-GLI to the Technik Museum Speyer, two Languages: German and Englisch, 2008, ​ISBN 3-9809437-7-1​

Linki zewnętrzne

• Buran space shuttle and the Energia launcher: Analog shuttle, OK – GLI
• informacje o OK-GLI
• Zdjęcia: [1], [2], [3]