ORP Gardno (1983)

ORP Gardno (631)
Ilustracja
Trałowiec ORP „Gardno” w 2013 r.
Klasatrałowiec
TypGardno
Projekt207P
Oznaczenie NATONotec class
Historia
StoczniaStocznia Marynarki Wojennej, Gdynia
Położenie stępki4 maja 1982
Wodowanie23 czerwca 1983
 Marynarka Wojenna (PRL)
Wejście do służby31 marca 1984
 Marynarka Wojenna
Los okrętuw służbie (2018)
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćstandardowa: 191 ton
pełna: 206 t
Długośćcałkowita: 38,47 metra
36,5 m między pionami
Szerokośćcałkowita: 7,34 m
Zanurzenieśrednie: 1,64 m
Napęd
2 silniki wysokoprężne M401 A1 o łącznej mocy 2000 KM
2 śruby
Prędkość14,6 węzła
Zasięg793 Mm przy prędkości 14 węzłów
Sensory
początkowo:
sonar MG-79
radar TRN-823
system „swój-obcy” Chrom-K
obecnie:
radar nawigacyjny Sperry Marine BridgeMaster E256/6
radiostacja HF Sailor 5000
odbiornik HF EKD 500
radiostacja UKF/VHF Rohde & Schwarz M3SR, 440/RS i 6115/2 Brzęczka
stacja hydroakustyczna MG-89DSP
Uzbrojenie
początkowo:
2 działka kal. 25 mm 2M-3M (1 x II)
2 zrzutnie bg lub 6-24 miny
obecnie:
zestaw artyleryjsko – rakietowy ZU-23-2MR Wróbel II
2 wyrzutnie rakiet bliskiego zasięgu PPZR Grom
2 tory minowe dla 6 min wz. 08/39 (OS) lub 24 min JaM
miejsce pod instalację dwóch zrzutni na 24 bomby głębinowe (2 x 12)[1]
Wyposażenie
trał kontaktowy MMTK-1M
trał magnetyczny TEM-PE-1M
trał akustyczny MTA-H
Załoga30

ORP Gardno (631) – polski trałowiec redowy o wyporności 191 ton z okresu zimnej wojny, pierwsza seryjna jednostka projektu 207P. Okręt został zwodowany 23 czerwca 1983 roku w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni, a do służby w Marynarce Wojennej przyjęto go 31 marca 1984 roku. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona znakiem burtowym 631, służyła początkowo w 13. Dywizjonie Trałowców 9. Flotylli Obrony Wybrzeża w Helu, a następnie została przeniesiona do 12. Dywizjonu Trałowców 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Podczas długoletniej służby ORP „Gardno” uczestniczył w wielu manewrach i ćwiczeniach sił przeciwminowych NATO i Sił Zbrojnych RP. Okręt nadal służy w polskiej flocie (stan na 2018 rok).

Projekt i budowa

(c) Biuro Prasowe Marynarki Wojennej, CC BY-SA 2.5
Sylwetka trałowca proj. 207

Prace koncepcyjne nad małomagnetycznym trałowcem rozpoczęły się w Dowództwie Marynarki Wojennej pod koniec lat 60. XX wieku[2][3]. Według przyjętych w 1968 roku założeń okręty miały mieć drewniane kadłuby, podobnie jak w przyjętych jako wzorcowe amerykańskich trałowcach typu Bluebird oraz brytyjskich trałowcach typu Ton i Ham[3]. Wkrótce podjęto jednak decyzję o wykorzystaniu do budowy kadłuba tworzyw sztucznych – laminatów poliestrowo-szklanych[2][3]. Jednostki miały być zdolne do prowadzenia trałowań kontaktowych i niekontaktowych na wodach przybrzeżnych i otwartych Bałtyku i Morza Północnego, a także do stawiania niewielkich zagród minowych i zwalczania okrętów podwodnych[4][5].

Projektowanie nowego typu trałowców redowych rozpoczęto w 1970 roku w Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym Stoczni Północnej i jednocześnie w Biurze Projektowym Stoczni Marynarki Wojennej. Głównym konstruktorem okrętów (pod jawnym kryptonimem „Indyk” i numerem projektu 207) był mgr inż. Roman Kraszewski, a następnie mgr inż. Janusz Jasiński, zaś nadzór wojskowy nad budową sprawował kmdr Kazimierz Perzanowski[2][3]. Trudność budowy dużego kadłuba z laminatów spowodowała, że musiano nawiązać współpracę z Instytutem Budowy Okrętów w Zagrzebiu oraz wykonać pełnowymiarowy model części kadłuba trałowca – blok doświadczalny składający się z dwóch przedziałów wodoszczelnych z zainstalowanym silnikiem głównym, zespołem prądotwórczym wraz z koniecznymi instalacjami i wyposażeniem (żurawik, relingi, włazy, tory minowe itp.)[6][7][a]. W drugiej połowie lat 70., przy pomocy jugosłowiańskich specjalistów i sprzętu, na bloku przeprowadzono badania wytrzymałości kadłuba na wybuchy podwodne i określono wielkości pól fizycznych emitowanych przez urządzenia okrętowe[6].

W 1979 roku przystąpiono do budowy jednostki doświadczalnej projektu 207D[b] (przyszłego „Gopła”), na podstawie projektu technicznego powstałego w Instytucie Okrętowym Politechniki Gdańskiej i Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym Stoczni Północnej[10]. Jednostkę przekazano Marynarce Wojennej w grudniu 1981 roku i poddano trwającym rok próbom i badaniom eksploatacyjnym, po zakończeniu których podjęto decyzję o budowie prototypu – ORP „Gardno”[10][11].

Trałowiec zbudowany został w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni (numer stoczniowy 207P/2)[2][4]. Stępkę okrętu położono 4 maja 1982 roku[4], a zwodowany został 23 czerwca 1983 roku[4][12][c]. Przekazanie jednostki Marynarce Wojennej odbyło się 20 grudnia 1983 roku, a uroczyste podniesienie bandery nastąpiło 31 marca 1984 roku[4][14]. Trałowiec otrzymał nazwę pochodzącą od jeziora Gardno[12]. Matką chrzestną jednostki była Krystyna Fabisz[4]. Koszt budowy okrętu proj. 207P wynosił w 1986 roku 645 mln zł, w tym 115,6 mln zł w dewizach (1,27 mln rubli)[13].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt jest przybrzeżnym trałowcem[12][15]. Długość całkowita wynosi 38,47 metra (36,5 metra między pionami), szerokość całkowita 7,34 metra i średnie zanurzenie 1,64 metra[4][5]. Wysokość boczna wynosi 3,82 metra[6]. Kadłub jednostki został wykonany z laminatów poliestrowo-szklanych (LPS), składających się w ok. 60% ze spoiwa poliestrowego (żywica ANE D21M) i w około 40% ze zbrojenia z włókna szklanego, mat z pasm ciętych oraz tkanin i taśm rowingowych z pasm ciągłych[5]. Grubość poszycia wynosi 40 mm na stępce i mocowaniach, 30-32 mm na środku dna, 25-28 mm na reszcie dna i burtach oraz 22-23 mm na pokładzie[5]. Osiem grodzi o grubości 12-18 mm dzieli kadłub na dziewięć przedziałów wodoszczelnych[5][d]. Wyporność standardowa wynosi 191 ton, normalna 199 ton, zaś pełna 206 ton[4][16][e].

Okręt napędzany jest przez dwa nienawrotne, turbodoładowane 12-cylindrowe czterosuwowe silniki wysokoprężne w układzie V M401 A1 o maksymalnej mocy 1000 KM przy 1500 obr./min każdy (produkcji radzieckiej), poruszające poprzez sprzęgła hydrokinetyczne, przekładnie redukcyjno-nawrotne SWV 25 i wały napędowe dwiema pięciołopatowymi śrubami o stałym skoku, pracującymi w stałych dyszach Korta[6][17]. Siłownia okrętu przystosowana jest do bezwachtowej obsługi[18]. Maksymalna prędkość okrętu wynosi 14,6 węzła (ekonomiczna – 10 węzłów)[4][6]. Okręt może zabrać 15,5 tony paliwa, co zapewnia zasięg wynoszący 793 Mm przy prędkości 14 węzłów (lub 1100 Mm przy 9 węzłach)[14][16]. Na rufie znajdują się dwa podwieszane, częściowo zrównoważone stery o powierzchni 1,25 m² każdy, poruszane maszynką sterową US 16TS2[5][10]. Energię elektryczną zapewniają dwa generatory główne 43ZPM-52H3 o mocy 115 kVA każdy, trójfazowego prądu zmiennego 3 x 400 V/50 Hz (składające się z prądnicy i silnika o mocy 122 KM) oraz generator trałowy 52H6 prądu stałego 115 V[6]. Jednostka zabiera też 0,73 tony oleju, 3000 litrów wody i 460 kg prowiantu, co zapewnia autonomiczność wynoszącą 5 dób[6][16]. Jednostka może wykonywać zadania trałowe przy stanie morza 3 i sile wiatru 4-5 B[18].

Zestaw artyleryjski 2M-3M kal. 25 mm.

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowił początkowo podwójny zestaw działek automatycznych 2M-3M kal. 25 mm, umieszczony przed nadbudówką na osi symetrii okrętu[4][10]. Ponadto okręt posiada dwa pokładowe tory minowe, na których może zamiennie przenosić: 6 min wz. 08/39, 24 typu JaM lub dwie zrzutnie bomb głębinowych, z łącznym zapasem 24 pocisków B-1[4][10]. Wyposażenie trałowe stanowią: trał kontaktowy MMTK-1, elektromagnetyczny TEM-PE-1 i akustyczny MTA-1[4][10]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radziecki sonar podkilowy MG-79 (z żyrostabilizatorem S-3M i urządzeniem podnośno-opuszczającym POU-18), radar nawigacyjny TRN-823, system rozpoznawczy „swój-obcy” typu Chrom-K, radiostację UKF R-625, radiostację KF R-615, odbiornik radiowy EKD 315, radionamiernik ARC-1402 i system określania pozycji Gałs[10][16]. Jednostka wyposażona była też w wyrzutnie dla czterech świec dymnych MDSz, żyrokompas GKU-2, kompas magnetyczny UKP-10M, echosondę 4301, log IEŁ-2M i radiotelefon FM 309/2[10][16].

Jednostka została wyposażona w urządzenia filtrowentylacyjne i demagnetyzacyjne[19].

Załoga okrętu składa się z 30 osób – 4 oficerów, 6 podoficerów i 20 marynarzy[6][16].

Służba

Zestaw ZU-23-2M Wróbel na pokładzie ORP „Gardno”

ORP „Gardno” z oznaczeniem burtowym 631 wszedł w skład 13. Dywizjonu Trałowców 9. Flotylli Obrony Wybrzeża, stacjonując na Helu, a jego pierwszym dowódcą został kpt. mar. Marian Kazubek[4]. W październiku 1985 roku okręt został przeniesiony do 12. Dywizjonu Trałowców 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu[4][20]. W dniach 25-30 sierpnia 1995 roku trałowce OORP „Gardno”, „Necko”, „Nakło” i zbiornikowiec ORP „Bałtyk” wzięły udział w polsko-holenderskich ćwiczeniach na Morzu Północnym[21]. Od 31 października do 6 listopada 1998 roku okręt (wraz z bliźniaczym ORP „Resko”) uczestniczył w międzynarodowych ćwiczeniach sił przeciwminowych Baltic Endeavour ’98, pod dowództwem kmdr. ppor. Andrzeja Wojtkowiaka[22]. W roku 2000 jednostka uczestniczyła w polsko-niemiecko-francuskich manewrach obrony przeciwminowej Baltica 2000 (maj)[23], ćwiczeniach przeciwminowych Open Spirit 2000 (5 września – oczyszczanie toru podejściowego do portu w Rydze, pod dowództwem kmdr. ppor. Andrzeja Wojtkowiaka)[24][25], a także w manewrach Baltic Endeavour 2000 na wodach Zatoki Kilońskiej (23-28 października, razem z „Jamno”)[26][27]. W dniach 9-13 października 2002 roku ORP „Gardno” wraz z bliźniaczymi trałowcami „Necko”, „Nakło” i „Drużno” brał udział w operacji przeciwminowej w Zatoce Pomorskiej z okrętami duńskimi (Passex 2002)[28][29].

Od 21 do 24 lutego 2005 roku jednostka (wraz z trałowcami „Bukowo” i „Dąbie”, okrętem transportowo-minowym „Lublin” i okrętem ratowniczym „Semko”) uczestniczyła w manewrach Passex 2005, zaś 7 marca w polsko-niemieckich ćwiczeniach obrony przeciwminowej na Zatoce Pomorskiej (razem z OORP „Dąbie” i „Sarbsko”)[30][31]. 4 maja „Gardno”, „Dąbie”, „Sarbsko” oraz okręt wsparcia logistycznego „Kontradmirał Xawery Czernicki” wzięły udział wspólnie z okrętami niemieckimi i francuskimi w manewrach obrony przeciwminowej Baltica 2005[32][33]. We wrześniu 2006 roku okręt wziął udział w ćwiczeniach Anakonda 2006[4][34]. 31 sierpnia 2007 roku dowódcą jednostki został kmdr ppor. Aleksander Urbanowicz[35]. W grudniu 2007 roku Gdyński Terenowy Oddział Techniki Morskiej Departamentu Zaopatrywania Sił Zbrojnych zawarł umowę ze Stocznią Marynarki Wojennej na remont eksploatacyjny i dokowy okrętu (wraz z bliźniaczymi trałowcami „Mielno”, „Wicko” i „Nakło”) na łączną kwotę 31,5 mln zł[36].

31 marca 2009 roku, podczas remontu stoczniowego, załoga okrętu obchodziła jubileusz 25-lecia służby ORP „Gardno” w Marynarce Wojennej (w uroczystości uczestniczyła m.in. matka chrzestna jednostki, Krystyna Fabisz)[35][f]. W czerwcu 2011 roku trałowce „Gardno”, „Nakło” i „Drużno” uczestniczyły w międzynarodowych ćwiczeniach BALTOPS 2011, a dokładnie rok później OORP „Gardno”, „Jamno” i „Mielno” wzięły udział w kolejnej edycji tych ćwiczeń[37][38]. W czerwcu 2013 roku trałowiec także uczestniczył w ćwiczeniach Baltops, tym razem w towarzystwie okrętu podwodnego „Orzeł”, okrętu dowodzenia siłami obrony przeciwminowej „Kontradmirał Xawery Czernicki” i bliźniaczych jednostek „Gopło”, „Mamry”, „Wdzydze”, „Bukowo” i „Hańcza”[39]. Oprócz współdziałania z okrętami obcych marynarek, ORP „Gardno” brał udział w licznych manewrach i ćwiczeniach 8. Flotylli Obrony Wybrzeża i Sił Zbrojnych RP, m.in. Wargacz-12 (maj 2012 roku) czy Anakonda-12 (wrzesień 2012 roku)[40][41].

Podczas długoletniej służby modernizacji poddano uzbrojenie i wyposażenie radioelektroniczne okrętu: w połowie lat 80. stanowisko 2M-3M kal. 25 mm zastąpiono podwójnym zestawem działek przeciwlotniczych ZU-23-2M Wróbel (z zapasem amunicji wynoszącym 1592 naboje), a radar TRN-823 został zastąpiony nowszym SRN-302[10][42]. W pierwszej dekadzie XXI wieku dokonano niemal zupełnej wymiany wyposażenia radioelektronicznego, które w 2012 roku składało się z sonaru MG-79, radaru nawigacyjnego BridgeMaster E256/6/N, radiostacji i odbiorników HF Sailor 5000, Rohde & Schwarz EK 896, EKD 300 i EKD 500 oraz radiostacji VHF Rohde & Schwarz XT M3SR 4400 i RS 6115/2 Brzęczka[4][43].

W marcu 2017 roku Komenda Portu Wojennego Świnoujście ogłosiła zwycięzcę przetargu na remont bieżący i dokowy ORP „Gardno”, którym została Stocznia Remontowa Nauta (zakres podstawowy 3,3 mln zł, opcja 1,8 mln zł, gwarancja 2 lata)[44]. Jednostka nadal służy w polskiej flocie, a jej dowódcą jest od 3 listopada 2016 roku kmdr ppor. Bartłomiej Radwański (stan na 2018 rok)[45][46].

Uwagi

  1. ↑ Blok doświadczalny miał masę 35 ton, długość 9,81 m, szerokość 6,72 m i wysokość 4,1 m[6][8].
  2. ↑ D – doświadczalny[9].
  3. ↑ Według J. Ciślaka i J. Janika budowę okrętu rozpoczęto 4 października 1982 roku[2][13].
  4. ↑ Jednostkę cechuje niezatapialność dwuprzedziałowa[5].
  5. ↑ Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995 podaje wyporność standardową 203 tony i pełną 225 ton[15], zaś według J. Ciślaka i Jane’s Fighting Ships wyporność pełna wynosi 216 ton[6][12].
  6. ↑ W ciągu 25 lat służby okręt pokonał dystans ponad 83 tys. Mm[35].

Przypisy

  1. ↑ https://www.gdanskstrefa.com/jednostki-polskiej-marynarki-wojennej-orp-mielno-635/?cn-reloaded=1
  2. ↑ a b c d e Ciślak 1995 ↓, s. 95.
  3. ↑ a b c d Janik 2013a ↓, s. 24.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Koszela 2017 ↓, s. 282.
  5. ↑ a b c d e f g Janik 2013b ↓, s. 16.
  6. ↑ a b c d e f g h i j Ciślak 1995 ↓, s. 96.
  7. ↑ Janik 2013a ↓, s. 26-27.
  8. ↑ Janik 2013a ↓, s. 27.
  9. ↑ Janik 2013a ↓, s. 29.
  10. ↑ a b c d e f g h i Ciślak 1995 ↓, s. 97.
  11. ↑ Janik 2013a ↓, s. 31.
  12. ↑ a b c d Saunders 2009 ↓, s. 622.
  13. ↑ a b Janik 2013a ↓, s. 33.
  14. ↑ a b Pietlewannyj 2009 ↓, s. 141.
  15. ↑ a b Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 316.
  16. ↑ a b c d e f Janik 2013b ↓, s. 17.
  17. ↑ Janik 2013b ↓, s. 16-17.
  18. ↑ a b Ciślak 1995 ↓, s. 99.
  19. ↑ Ciślak 1995 ↓, s. 98.
  20. ↑ Janik 2013a ↓, s. 32.
  21. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 180.
  22. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 219.
  23. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 241.
  24. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 247.
  25. ↑ MSiO 5 2000 ↓, s. 4.
  26. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 250.
  27. ↑ MSiO 6 2000 ↓, s. 6.
  28. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 292.
  29. ↑ MSiO 6 2002 ↓, s. 9.
  30. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 340-341.
  31. ↑ MSiO 2 2005 ↓, s. 10-11.
  32. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 344.
  33. ↑ MSiO 3 2005 ↓, s. 9.
  34. ↑ Serafin 2008 ↓, s. 365.
  35. ↑ a b c MSiO 5 2009 ↓, s. 17.
  36. ↑ MSiO 2 2008 ↓, s. 31.
  37. ↑ mw.mil.pl 2013a ↓.
  38. ↑ Chała 2012 ↓, s. 5.
  39. ↑ mw.mil.pl 2013b ↓.
  40. ↑ mw.mil.pl 2012a ↓.
  41. ↑ mw.mil.pl 2012b ↓.
  42. ↑ Janik 2013b ↓, s. 19.
  43. ↑ Janik 2013b ↓, s. 23.
  44. ↑ Morze 4 2017 ↓, s. 6.
  45. ↑ 8fow.wp.mil.pl 2016 ↓.
  46. ↑ 8fow.wp.mil.pl 2018 ↓.

Bibliografia

  • ANAKONDA-12 operacje morskie. MARYNARKA WOJENNA RP. [dostęp 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-30)].
  • BALTOPS 2013 – faza portowa. MARYNARKA WOJENNA RP. [dostęp 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-30)].
  • Marcin Chała. BALTOPS 2012, czyli Gdynia i okręty. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (125), 2012. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
  • Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.)
  • Janusz Janik. „INDYK” z Gdyni. 30 lat trałowców projektu 207. Cz. 1. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1 (130), 2013. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Janusz Janik. „INDYK” z Gdyni. 30 lat trałowców projektu 207. Cz. 2. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 2 (131), 2013. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. II. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-68-9.
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 5 (24), 2000. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 6 (25), 2000. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 6 (37), 2002. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2 (50), 2005. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 3 (51), 2005. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 2 (74), 2008. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Kronika Polskiej Marynarki Wojennej. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 5 (89), 2009. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Nowy dowódca ORP GARDNO. 8. FLOTYLLA OBRONY WYBRZEŻA. [dostęp 2018-01-30].
  • Łukasz Pacholski. Remonty okrętów 8. FOW. „Morze”. Nr 4, 2017. ZBiAM. ISSN 2543-5469. 
  • M.B. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.)
  • Polskie okręty obrony przeciwminowej. MARYNARKA WOJENNA RP. [dostęp 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-30)].
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.)
  • Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008. ISBN 978-83-88698-03-3.
  • Trałowce typu Gardno (proj. 207P). 8. FLOTYLLA OBRONY WYBRZEŻA. [dostęp 2018-01-30].
  • „Wargacz-12” na Zatoce Pomorskiej. MARYNARKA WOJENNA RP. [dostęp 2018-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-30)].
Trałowce projektu 207
proj. 207D (DM)
proj. 207P
proj. 207M

Media użyte na tej stronie

Naval Ensign of Poland (1980-1993).svg
Bandera wojenna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Oparta na File:Naval Ensign of Poland.svg i File:Herb PRL.svg. Używana oficjalnie do 1990 roku - a więc także przez Marynarkę Wojenną III RP.
Naval Ensign of Poland.svg
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Flag of Poland (state).svg. Zgodnie z decyzją podjętą w tym głosowaniu, symboliczne użycie polskiej flagi/godła powinno być oparte o uproszczone kolory HTML: white (#ffffff) i crimson (#dc143c).
Trałowce-projektu-207.jpg
(c) Biuro Prasowe Marynarki Wojennej, CC BY-SA 2.5
Polish Navy minesweeper
ORP Gardno Wrobel.jpg
Autor: Topory, Licencja: CC BY-SA 3.0
Trałowiec w basenie Prezydenta w Gdyni. Manewry Baltops 2012.
GARDNO 5197.jpg
Autor: Ein Dahmer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polish minesweeper ORP Gardo in Wilhelmshaven